Yüksek Binalar ve Kentsel Habitat Konseyi (CTBUH), Avrupa’da en fazla gökdelen olan ülkenin Türkiye olduğunu duyurdu. Mega kent İstanbul artan nüfusuyla birlikte en fazla gökdelene ev sahipliği yapan kentimiz.
Dünyanın ilk gökdelenleri bundan 2 bin 500 yıl kadar önce Yemen'de üstelik çamurdan yapılmış olmasına rağmen ayakta. Mimarisiyle hayran bırakmaya devam eden ve kutsal kitaplarda inşa ettikleri yüksek binalarla anılan “Ad” kavminin yaşadığı ülke olan Yemen’deki bu binalar yaşanabilir halde. Tarihi kayıtlara göre söz konusu bu ilk gökdelenler, bugünkü Yemen'in kuzeyindeki Hadramut bölgesinde yaşamış Hadramilerin çölden gelen saldırılardan korunmak amacıyla inşa ettiği binalar. Demir kullanılmadan sadece çamurdan ve kerpiçten yapılan bu ilginç evler günümüzün çelik konstrüksiyonlu yapılarına kafa tutar gibi ayakta durmaya devam ediyor.
Günümüzde her ne kadar yatay mimariye geçiş konusunda yükselen sesler olsa da gökdelenler de yapılmaya devam ediliyor. Yüksek binalar konusundaki çalışmalarıyla ünlü Yüksek Binalar ve Kentsel Habitat Konseyi (CTBUH), 1969'da Lynn S. Beedle tarafından Lehigh Üniversitesi'nde kurulan bir kurum. Kâr amacı gütmeyen kuruluş, binaların resmi yüksekliği konusunda otorite kabul ediliyor. CTBUH, yüksek bina tasarımıyla ilgili projeleri araştırmak için dünyanın dört bir yanından yüksek öğretim kurumlarıyla birlikte çalışıyor. "Yüksek binaların planlanması, tasarımı ve inşaatının tüm yönleri üzerine" çalışmak ve rapor vermek misyonunu benimseyen konsey, binaların yüksekliğini üç farklı yöntem kullanarak sıralıyor:
Mimari tepeye yükseklik: Bu, konseyin ana kriteri olarak kabul ediliyor. Yükseklikler, kuleler dahil ancak bayrak direkleri ve antenler gibi ögeler hariç olmak üzere, en alçak, belirgin, açık hava, yaya girişi seviyesinden binanın tepesine kadar ölçülüyor.
En yüksek kullanılan kat: Sakinler, işçiler veya diğer bina kullanıcıları tarafından tutarlı bir şekilde kullanılan en yüksek katın kat seviyesine kadar olan yüksekliği dikkate alınıyor.
Uçtan uca yükseklik: Anten, bayrak direkleri ve teknik ekipman dahil olmak üzere binanın en yüksek noktasına kadar olan yükseklik baz alınıyor.
Tüm bu veriler ışığında çalışmalarını yapan CTBUH, Şubat 2022 verilerini paylaştı. CTBUH tarafından açıklanan araştırma sonuçları, yüksekliği 150 metreden fazla olan gökdelenleri kapsıyor. Buna göre Türkiye, sahip olduğu gökdelen sayısıyla Avrupa'da birinci sırada yer alıyor. Yine Avrupa'da en fazla gökdelene sahip şehir ise İstanbul. Türkiye, yüksekliği 150 metreden fazla olan toplam 67 gökdelene ev sahipliği yapıyor. İstanbul’da ise yapımı tamamlanmış 48 gökdelen bulunuyor.
Ümraniye’de inşaatı süren İstanbul Finans Merkezi'nin en yüksek binası Merkez Bankası tamamlandığında, 352 metrelik devasa boyutuyla kentin de en yüksek gökdeleni olacak. İkinci sırada ise 284 metre ile Skyland Office Tower bulunuyor. Skyland Residential Tower’ın yüksekliği de tamı tamına 284 metre.
Avrupa'da en fazla gökdelenin bulunduğu şehir İstanbul ancak listede Ankara ve İzmir de bulunuyor. İstanbul'da 48 gökdelen, Moskova'da 46, üçüncü sıradaki Londra'da ise 30 gökdelen yer alıyor. Ankara 11 gökdelen ile Avrupa şehirleri arasında altıncı sırada bulunuyor. İzmir de 6 adet gökdelen ile ilk 10'da.
Rusya ikinci sırada
150 metre yükseklikte 51 gökdelene sahip olan Rusya da yüksek binalarıyla listede ikinci sırada yer buldu. 150 metreden yüksek bina sayısında İngiltere 33 gökdelen ile üçüncü sırada. Almanya'da 20, İspanya'da 13, Polonya'da 12, Hollanda ve İtalya'da 6, Avusturya'da 3, İsviçre'de 1, İsveç'te 1 adet yüksekliği 150 metreden fazla olan gökdelen bulunuyor.
Dünyada genelinde Çin zirvede
Dünya geneline bakıldığında ise gökdelen sayısında Çin açık ara zirveye oturmuş durumda. Çin, inanılması güç sayıda dev binaya ev sahipliği yapıyor ki bu tamı tamına: 2 bin 708. İkinci sıradaki ABD’de ise 848 adet 150 metreden yüksek bina bulunuyor. Dünyada en fazla gökdelen bulunan diğer bazı ülkeler şöyle sıralanıyor: Birleşik Arap Emirlikleri 310, Güney Kore 272, Japonya 269, Malezya 140, Avustralya 136, Endonezya 128, Tayland 124, Kanada 122, Filipinler 120, Hindistan 97, Singapur 96, Türkiye 67, Panama 65, Brezilya 54.
Dünyanın en yüksek binaları
Dünyanın en yüksek binaları sıralamasında, 828 metre ile Dubai’daki Burj Khalifa ilk sırada. İkinci sırada 632 metre ile Şanghay’daki Shanghai Tower bulunurken Kabe’nin hemen yanındaki Makkah Royal Tower Clock binası ise 601 metre ile dünyadaki en yüksek üçüncü bina olarak listede yer alıyor.
Dünyanın en yüksek 10 gökdeleni ise şöyle sıralanıyor:
1. Burç Halife (Burj Khalifa): Birleşik Arap Emirlikleri’nin 7 emirliğinden biri olan Dubai’de yer alıyor. 818 metre yüksekliğinde ve 160 katlı yapısıyla dünyanın en yüksek gökdeleni.
2. Shanghai Tower: 632 metre yüksekliğiyle dünya ikinciliğini alan bu gökdelen, Şangay Dünya Finans Merkezi’nin yanında bulunuyor.
3. Makkah Royal Tower Clock: Mekke’de bulunan ve tepesinde kocaman bir saat kulesi olan gökdelen, 601 metre yükseklikte. Binanın 120 katı kullanılabiliyor.
4. Taipei Finans Merkezi: 101 katlı bu gökdelen Tayvan’ın, Taipei şehri Xinyi (Hsinyi) yerleşkesinde bulunuyor. Yüksekliği ise 509 metre.
5. Şangay Dünya Finans Merkezi (Shanghai World Financial Center): Çin’in Şangay şehrinde bulunan gökdelenin kullanımda olan 101 katı var ve bina 492 metre yüksekliğe sahip.
6. Uluslararası Ticaret Merkezi (ICC Tower): Uluslararası Ticaret Merkezi, 118 kullanılabilir kata sahip ve 484 metre yüksekliğinde.
7. Petronas İkiz Kuleleri 1 (Menara Petronas): Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’daki ikiz kulelerin ilki olan bu bina 452 metre yüksekliğinde. Kullanılabilen kat sayısı ise 88.
8. Petronas İkiz Kuleleri 2 (Menara Petronas): Petronas İkiz Kulelerinin ikincisi olan binanın 88 katı kullanılabilir durumda ve bina 452 metre yüksekliğinde.
9. Nanjing Greenland Finans Merkezi (Greenland Square Zifeng Kulesi): Çin’in Nanjing şehrinde bulunan 450 metre yüksekliğindeki gökdelenin kullanılabilir kat sayısı 89.
10. Willis Kulesi: ABD’nin Chicago eyaletinde bulunan Willis Kulesi’nin bina yüksekliği 442 metre. 1997 yılına kadar dünyanın en yüksek gökdeleniydi.
KAYNAKLAR
Yüksek Binalar ve Kentsel Habitat Konseyi (CTBUH) Şubat 2022 raporu
stringfixer.com
tr.euronews.com
