Sıfır atık hareketi, sıfır atık yaşam stili, sıfır atık mağazalar, sıfır atık cafeler... Gün geçtikçe "sıfır atık" kavramını daha çok duymaya başladık. Peki nedir bu sıfır atık?
Aslında ''Sıfır Atık'' ( Zero-Waste) bir yaşam şekli. Temelinde yatan özelliğiyse çöp atmamak! Bu tabii ki çöplerimizi atmayıp evde biriktiriyoruz anlamına gelmiyor. Sıfır Atık anlayışında amaç çöp üretimimizi minimuma indirmek. Sadece bununla kalmayıp aynı zamanda geri dönüşüm yapmak, yeniden kullanılır ürünler tercih etmek ve gereksiz tüketimi mümkün olduğunca azaltmak...
Neden Sıfır Atık?
Her geçen yıl çevreye verdiğimiz zarar artarken, doğal kaynaklarımız da aynı hızla tükeniyor. Gün geçtikçe bu durum dünyamız ve bizim için telafi edilmesi zor hale geliyor. Çöpe attığımız tonlarca plastik, ambalaj atıkları ve kimyasal içerikli atıklar; su, toprak ve hava kirliliği gibi sorunlara yol açıyor. Bu çevre kirlilikleri de yeryüzünde yaşayan bütün canlıların yaşam standartlarını olumsuz yönde etkiliyor.
Fazla atık sorununun kaynağındaysa tüketim yatıyor. Maalesef ki dünya çapında önünü alamadığımız bir tüketim çılgınlığı oluşmuş durumda. İhtiyacımız olmadığı halde, hatta bazen sırf farklı renk seçenekleri için yeni ürünler alıp, eskilerini çöp haline getiriyoruz. İhtiyacımız dışı aldığımız bu ürünler haricinde, ihtiyacımız dahilinde aldığımız ambalajlı ürünler ve içerdikleri kimyasal maddeler de sadece sağlığımızı tehdit etmekle kalmayıp, çevre kirliliğine ve sera gazı birikimine neden oluyor.
Sıfır Atık Yaşam Nasıl Trend Haline Geldi?
Dünya'nın her yerinde bu yaşam stilini benimsemiş insanlar bulunuyor. Bunlardan biri 2008 yılında sıfır atık yaşamı benimseyen Amerikalı Bea Johnson. Johnson sıfır atık yaşama geçtikten sonra kendisi ve ailesinin çok daha mutlu, anlamlı ve sağlıklı bir hayatları olduğunu söylüyor. Zero Waste Home isimli internet sitesinden öneriler paylaşıyor ,kendi gibi bu hayatı benimsemiş insanlardan bahsediyor ve yeni başlayanlara da ilham veriyor. Konu hakkında artık uzman olan Johnson'ın üniversitelerde konferanslara katılmasının yanında ve sıfır atık yaşamı anlattığı bir de kitabı da bulunuyor. Uyguladığı 5R felsefesiniyse şöyle açıklıyor sırasıyla: Reddet (Refuse) , Azalt (Reduce), Yeniden kullan (Reuse), Geri Dönüştür (Recyle) ve Gübrele (Rot)!
kaynak : https://zerowastehome.com/2017/04/a-tour-recap-or-the-undeniable-rise-of-zero-waste/
Johnson gibi sıfır atığı yaşam felsefesi haline getirmiş bir diğer isim ise Lauren Singer. Johnson ve ailesinin yaşam şeklinden etkilenen Singer da kendi yolculuğuna başlamış, blog sayfası aracılığıyla sıfır atık yaşam deneyimlerini insanlarla paylaşıyor. Okuyucularından gelen istekler sonucunda doğaya ve sağlığa zararlı kimyasallar içermeyen temizlik ürünlerini sattığı The Simply.Co şirketini kurarak yaşam felsefesini işi haline getiriyor. Johnson ve Singer gibi bir çok ismin kendi çabalarıyla başladıkları sıfır atık yolculuklarını sosyal medyanın da yardımıyla daha fazla insana duyurmasıyla sıfır atık furyası başlamış oluyor.
https://thesimplyco.com/pages/about-simply
Sıfır Atık Mağazalar
http://www.thezeromarket.com/gallery/2015/10/11/kt0p0bej8mmpjvozgma5nxwqihgsu0
Sıfır atık hayatın bu denli duyulması ve ilgi görmesiyle bu alternatif yaşam şeklini ulaşılabilir kılmanın yoluysa tabii ki sıfır atık mağazalar oluyor. Amerika, İtalya, Almanya, İngiltere, İsviçre gibi ülkelerde açılan ve açılması planlanan bir çok sıfır atık mağaza bulunuyor. Ambalaj kullanımını sıfıra indiren, yerel, organik, doğaya ve sağlığa zarar verecek kimyasallar içermeyen ürünler ile sıfır atık yaşam takipçilerini buluşturan bu mağazalar, hem daha sağlıklı ve daha tasarruflu bir hayat vaat ediyor hem de doğaya verilen zararı en aza indiriyor.
Mağazada bulunan tüm ürünler ambalajsız! Pirinçten çaya, temizlik malzemelerinden kozmetik ürünlerine kadar alacağınız her şeyi, cam kavanozlara veya kaplara dilediğiniz miktarda doldurarak satın almanız mümkün. Manav alışverişlerinizdeyse hormonsuz ve yerel üretim sebze-meyvelerden dilediklerinizi bez çantanıza doldurabilirsiniz. Evet, bu mağazada plastik poşet kullanılmıyor! En sonunda ödemeyi ise aldıklarınızı tarttırarak yapıyorsunuz.
https://foifich.files.wordpress.com/2017/02/img_8499.jpg?w=300&h=300
Bu mağazaların dışında sıfır atık yaşamı benimseyen farklı işletmeler de görmek mümkün: Sıfır atık cafeler! Sıfır atık cafelerde ürünler yerel pazarlardan geliyor, kullan-at bardaklar yerine yeniden kullanılır bardaklar tercih ediliyor ve artan yiyecekler ihtiyacı olanlara veriliyor veya gübreleme için kullanılıyor. Aynı zamanda bu cafelerde sıfır atık yaşamla ilgilenen başka insanlarla tanışıp yeni şeyler öğrenmek de sizin elinizde.
https://www.facebook.com/zerowastezurich/photos/a.1624841491069913.1073741827.1609319749288754/1777882052432522/
Türkiye'de Sıfır Atık Yaşam
Sıfır atık yaşam ilk bakışta gözünüzü korkutmuş olabilir ancak şöyle bir durup baktığımızda açık deterjan, açık sabun gibi temizlik malzemeleri satın aldığımız günler veya aktarlardan aldığımız baharatlar, bitkisel kozmetik ürünleri ve kuru meyveler bizlere pek de yabancı gelen şeyler değil. Ülkemizde sıfır atık mağaza adı altında olmayan ancak ambalajsız ürünler satan bu dükkanların sayısı eskiye nazaran azalsa da halen bulmak mümkün.
Sıfır Atık Yaşam için Küçük İpuçları
Siz de bu yaşam şekline adım atmak isterseniz başlangıç için uygulayabileceğiniz çok basit şeyler mevcut:
• Alışverişlerinizi mümkün olduğunca marketler yerine pazarlardan yapmak, satın alacağınız ürünlerde ambalajsız olanı tercih etmek.
• Alışveriş sırasında plastik poşet kullanmak yerine bez çantaları tercih etmek
• Plastik kaplarınızı cam kaplarla değiştirmek
• Her dışarı çıkışınızda şişe su satın almaktansa yeniden kullanılabilir su matarası taşımak
• Gereksiz tüketimden uzak durmak, alışveriş sırasında ''Buna gerçekten ihtiyacım var mı?'' diye iki kere düşünmek
• Kullanmadığınız eşyalarınızı atmak yerine bağışlamak
• Geri dönüşüm yapmak
İster sadece tüketiminizi kontrol etmekle başlayın, isterseniz sıfır atık yaşamı benimseyin. Bu sayede hem daha az para harcayıp tasarruf yapacak, hem daha mutlu ve sağlıklı hissedecek, hem de doğayı ve dünyanın geleceğini koruma konusunda bir adım da siz atmış olacaksınız. Seçim size kalmış.
