Günün atlanmaması gereken öğünü olarak özellikle vurgulanan kahvaltı, zihinsel ve ruhsal sağlığımıza iyi gelmesinin yanı sıra kalp krizi riskini de azaltıyor. Kahvaltının olumlu etkilerinden faydalanabilmek için kahvaltıda yediklerimize dikkat etmemiz gerekiyor.
İngiltere Diyetisyenler Birliği, her öğünün önemli olduğunu söylese de kahvaltı günün en önemli öğünü sözü çok da yanlış görünmüyor. Araştırmalar güne başlarken ne yiyip içeceğimize dair kararın; sağlığımız, ruh halimiz ve bilişsel performansımız üzerinde önemli etkileri olduğunu gösteriyor. Ülkelere göre kahvaltı tarzı farklılık gösterse de Batı’nın meşhur kahvaltı alışkanlığı gevrekler ve portakal suyu tüketiminin de son 15 yılda azaldığını belirtmek gerek.
Amerikan Kardiyoloji Koleji Dergisi'nde yayınlanan bir araştırma, öğünlerden kahvaltıyı çıkarmanın kalp kaynaklı ölüm riskini artıran faktörlerden olduğunu saptadı. Ayrıca hiç kahvaltı yapmamış insanların kardiyovasküler ölüm riskinin ise yüzde 87 daha yüksek olduğunu gösterdi. Brezilya’daki Sao Paolo Eyalet Üniversitesi’ndeki bir diğer araştırma, kahvaltıyı atlamaya yatkın olan ve geç akşam yemeği yiyen kişilerin, kalp krizi geçirme riskinin kahvaltı yapan insanlara göre daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Peki, kahvaltı vücuda nasıl etki ediyor?
Kahvaltı, gece uykuda kendini onaran vücudun enerjisini toplamasına yardımcı oluyor. Güne başlamak için enerji sağlamanın yanı sıra lif, vitamin ve kalsiyum ve demir gibi temel mineraller gibi vücudun ihtiyaç duyduğu temel besinleri sağlıyor.
Kahvaltıyı atlayanlar daha fazla yemek yiyor
İnsanların üçte birinin kahvaltıyı atladığı tahmin ediliyor. Kahvaltıyı atlayan kişiler, ilerleyen saatlerde çok acıktığı için öğlen yemeğinde yüzde 5 oranında daha fazla yeme eğilimi gösteriyor. Aç kalma süresi arttıkça yenilen yemek oranı da artış gösteriyor. Kahvaltı etmeyenler gün boyunca yüzde 6,8 daha fazla yemek yiyor. Kahvaltı yapan kişilerin yapmayanlara oranla yüzde 12,3 daha sağlıklı olduğu da araştırmaların sonuçlarına yansıyor.
Araştırmalar, kahvaltı yapan insanların, o öğünü atlayanlara göre daha dengeli diyetlere sahip olduklarını, fazla kilolu olma olasılıklarının daha düşük olduğunu gösteriyor. British Columbia Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı bir kahvaltının (peynirli omlet gibi) kilo vermeye yardımcı olduğunu çünkü gün içinde kan şekeri sıçramasını durdurduğunu belirtiyor.
Kahvaltı deyip geçmeyin
Kahvaltıda yediğiniz yiyeceklerin günlük besin ihtiyacınızın yüzde 20-25’ini kapsaması ve bu besinlerin sağlık için fayda sunması önemli. Peki, kahvaltıda neler yemeliyiz? Kültürler arasında kahvaltı alışkanlıkları farklılık gösterse de B vitamini, demir, kalsiyum ve lif içeren tahıllı yiyeceklere kahvaltıda yer verilmesi önemli. Tüketilecek ürünlerin içinde ekstra şeker ve tuz olmadığına dikkat etmemiz gerekiyor. Yulaf ezmesi gibi tahıllı yiyeceklerin yağ oranı oldukça düşük ve enerji verici. Yulaf ve çavdarın kolesterolü düşürmede olumlu etkiye sahip olduğuna dair araştırmalar bulunuyor. Kolesterolü düşüren ve dolgunluk hissini artıran beta-glukan lifi bakımından zengin olan yulaf ezmesi, aynı zamanda antioksidan içeriyor.
Karbonhidrata fazla yüklenmemek, şekerli yiyeceklerle güne başlamamak da bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta. Yumurta, fasulye gibi süt dışı protein kaynakları da oldukça besleyici seçenekler arasında yer alıyor.
Kahvaltıda meyve suyu içmek kan şekerini dalgalandırdığı için tavsiye edilmiyor. Meyve suyu yerine taze meyve yenilmesi öneriliyor. İyi bir vitamin, potasyum ve lif kaynağı olan taze meyveler ayrıca hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilecek antioksidanlar içeriyor. Hazır mısır gevrekleri, pankekler ve hamur kızartmaları kesinlikle uzak durulması gereken yiyecekler arasında yer alıyor.
