Stres, bedenimize zarar vermeye bağışıklık sisteminden başlıyor ve sayısız hastalığa neden olabiliyor. Stres faktörleri hayatımızda hep olacak, psikolojik ve fiziksel sağlığımız için yapılması gerekenler ise stres kaynağını fark etmek, stresi yönetmek ve seviyesini azaltmaya çalışmak.
Kronik stres, birçok semptoma neden oluyor
İş ve eğitim hayatı, sosyal yaşam ve ilişki sorunları, kayıplar, ekonomik zorluklar ve gelecek endişesi… Yaşamımızda karşılaşabileceğimiz stres faktörü çok, stresi yönetmezsek bize vereceği psikolojik zarar kadar fizyolojik zararı da yüksek.
Aralıksız yaşanan stres, vücutta iltihaplanma yaratan kortizol hormonu üretmesine neden oluyor. Kortizol hormonu da enfeksiyonlarla savaşmaktan sorumlu olan beyaz kan hücrelerini azaltıp bağışıklık sisteminin düşmesine yol açıyor. Uyku sorunlarına da sebep olabilen stres, mevcuttaki ufak sağlık sorunlarını da büyütebilen bir etken. Ayrıca stres, kötü beslenmeyi ve alkol kullanımını tetikleyebiliyor, bu da beraberinde sağlıksız bir yaşamı getiriyor. Sağlık uzmanlarının, bir hastalığın tamamen stres kaynaklı olup olmadığını bilmesi mümkün değil fakat hastalıklarla savaşma gücünü azaltan stresin önemi de unutmamalı. Stres düzeyi yalnızca psikolojide değil, fiziksel sağlığımız üzerinde de çok etkili. Uzmanlar, kronik streste görülen semptomları şöyle sıralanıyor:
- Hızlı kalp atışı
- Yüksek tansiyon
- Kontrolsüz kan şekeri
- Mide sorunları
- Sık sık soğuk algınlığı ve gribe yakalanma
- Cinsel isteğin azalması
- Düşük enerji
- Baş ve vücut ağrıları
- Kas gerginliği
- Uyku kalitesinde bozulma
- Tükenmiş ve çaresiz hissetme
- Sinirli ve kaygılı olma
- Kontrol kaybı
Yol açabileceği hastalıklar
Kronik stresin yol açabileceği hastalıklar arasında depresyon, diyabet, kalp rahatsızlıkları, kırık kalp sendromu, kanser, yüksek tansiyon ve kan şekeri, mide rahatsızlıkları, huzursuz bağırsak sendromu, enfeksiyon, düzensiz regl, ülser, akne ve egzamayı sayan uzmanlar kronik stresi dörde ayırıyor: Öfke ve üzüntü gibi duygular içeren duygusal stres; yaşadığınız ve çalıştığınız yer kaynaklı çevresel stres, tüm insan deneyimlerini kapsayan ilişki stresi, çalışma hayatının zorlukları ve baskılarından kaynaklanan iş stresi.
Stresle baş etme yolları
Peki bizi hasta edebilen stresi yönetmek ve stresle mücadele etmek mümkün mü? Tabii ki evet. Başlıca çözümler ise stresin temek nedenini bulmak ve gerekirse bu konuda bir ruh sağlığı uzmanıyla birlikte çalışmak, stresi azaltma tekniklerini kullanmak.
Stresin temel nedenini bulamıyorsanız, bir süre düzenli tutmanız gereken stres günlüğü size yardımcı olabilir. İşte stres günlüğünün yanıtlanması gereken soruları:
- Kendimi stresli hissetmeme hangi durum neden oldu?
- Bu durum hakkında ne düşündüm?
- Bu bana nasıl hissettirdi?
- Strese nasıl tepki verdim?
- Stresi azaltmak için ne yaptım?
Eğer stres seviyesini düşürmek isterseniz, odaklanmanız ve arttırmanız gereken hormonun adı ise hepimizin adını duyduğu oksitosin. “Oksitosin hormonu nasıl yükselir” derseniz, şöyle:
- Mümkün oldukça açık havada yürüyüş yapın
- Nefes çalışmalarını deneyin
- Meditasyonun gücüne başvurun
- Masaj yaptırın
- Yogayı hayatınıza katın
- Dans edin
- Hayal kurun
- Sevdiklerinizle sohbet edin
Ayrıca unutmayın ki hayvanlarla ve doğada zaman geçirmek, aile ve arkadaşlarla bir arada olmak, sağlıklı beslenmek de stres seviyesini düşürebiliyor. Eğer stres, iş ve sosyal hayatınızı sürdürürken sık sık sorun yaşamanıza neden oluyorsa, stres seviyenizi düşüremiyorsanız bir uzmana danışma zamanı gelmiş demektir. Uzmanlar, ruh ve beden sağlığınız için bu yatırımı yapmanız gerektiğini belirtirken stresle başa çıkma becerilerini geliştirmenin ve strese karşı dayanıklı olmanın önemini vurguluyor.
Kaynaklar:
