İyilik yapmak sadece karşılıksız yardımların bir eylemi olarak düşünülemez; aynı zamanda yapılan iyiliklerin insan psikolojisi ve fizyolojisi üzerinde derin etkileri bulunuyor. 17 Şubat Rastgele İyilik Yapma Günü, bu güzel eylemleri teşvik eden bir fırsat sunuyor. Bu yazımızda sizin için iyilik yapmanın insanlar üzerindeki çeşitli etkilerini anlatan bir rehber hazırladık.
İyilik yapmanın önemi ve rastgele iyilik yapma günü
Rastgele İyilik Yapma Günü, toplumun iyiliğe odaklanması için önemli bir fırsat. Bu özel gün, insanları kendi çıkarlarından çıkartıp başkalarına yardım etmeye teşvik ederken aynı zamanda bireylerin kendi mutluluk ve refahlarını artırmalarına da yardımcı oluyor. İyilik yapmak, bireylerin, toplumun ve hatta tüm insanlığın daha iyi bir dünya için birlikte çalışmasını sağlayan güçlü bir araç. İyilik yapmak, hem ruh sağlığımızı güçlendirirken hem de toplumsal dayanışmayı artırarak genel refahı iyileştirebiliyor.
İyilik yapmanın insanlar üzerindeki biyolojik ve psikolojik etkileri
Epiktetos'un söylediği gibi, iyilik yapmak sadece bir duygu veya düşünce değil, aynı zamanda eylem ve harekete geçme anlamına geliyor. İyilik; içinde duygu, empati ve anlayış barındırsa da asıl önemli olan eyleme dönüşmesi.
İyilik yapmanın insanlar üzerindeki biyolojik etkileri incelendiğinde, beyinde çeşitli kimyasal reaksiyonların tetiklendiği görülüyor. İyilik yapma eylemi dopamin ve serotonin gibi mutluluk hormonlarının salınımını artırıyor. Bu hormonlar, insanların içsel bir mutluluk ve huzur hissetmelerini sağlıyor. Ayrıca iyilik yapmanın sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu biliniyor. İyilik yapmak stres seviyelerini azaltabilir, kan basıncını düşürebilir ve genel sağlığı iyileştirebiliyor.
İyilik yapmanın psikolojik etkileri de önemli. İyilik yapan kişi değerli bir şeyler yapmış olmanın getirdiği duygu ile dolarak anlamlı bir hayat yaşayabiliyor. Her ne kadar özünde karşılıksız olsa da iyilik yapmanın mükafatı gibi bu eylem karşı tarafı mutlu ettiği kadar, iyilik yapan kişiyi de mutlu ediyor.
İyilik yapmanın sosyal etkileri ve toplumsal dayanışma
İyilik yapma eylemi, toplumun dayanışma ve yardımlaşma duygularını artırıyor. İnsanlar birbirlerine yardım ettiğinde, sadece tek bir bireyin değil, tüm toplumun genel refahı artıyor ve insanlar daha mutlu bir yaşam sürüyor. İyi niyet ve yardımlaşma, toplumda birbirine karşı duyarlılığı artırırken bireyler arasında sağlam bağlar oluşturur. Bu durum, toplumun daha sağlıklı ve dengeli bir yapıya sahip olmasına katkı sağlıyor.
İyilik yapmanın, insanlar arasındaki bağları güçlendirdiği de açık bir gerçek. İnsan, doğası gereği sosyal bir varlıktır ve diğer insanlarla olan ilişkileri onun hayatta kalabilmesi ve mutlu bir yaşam sürmesi için hayati önem taşıyor. Bir kişi, başkalarına yardım ettiğinde veya onların hayatlarına olumlu bir dokunuşta bulunduğunda, sadece karşılıklı duygusal bağlar güçlenmez, aynı zamanda toplumun dayanışma ve birlik duygusu da pekişir. Bu sayede, insanlar arasındaki iletişim ve iş birliği artar, toplumda daha sağlam ve dayanıklı bir yapı olur.
Öte yandan, iyilik yapma eylemi sadece yardım edilen kişiye değil, aynı zamanda iyilik yapan kişiye de olumlu etkiler sağlıyor. İyilik yapan birey, başkalarına yardım etmekten duyduğu memnuniyet ve mutlulukla kendi ruh halini iyileştiriyor. Bu durum, kişinin öz saygısını artırıyor, kendine olan güvenini pekiştiriyor ve daha pozitif bir yaşam tarzı benimsemesine yardımcı oluyor. Dolayısıyla, iyilik yapmanın toplumun ve bireylerin sağlık, mutluluk ve refahı üzerindeki olumlu etkileri göz ardı edilemez.
Kendi mutluluğumuz için iyilik yapma yolları
Kendi mutluluğumuzu artırmak için günlük hayatta küçük iyilikler yapabiliriz. Birinden gülümseme, birine yardım eli uzatma veya birisinin gününü daha iyi hale getirmek için küçük jestler yapma gibi basit eylemler, hem başkalarının hayatını hem de kendi hayatımızı olumlu yönde etkileyebiliyor.
İyilik yapmanın insanlar üzerindeki çeşitli etkileri, hem bireyin kendisine hem de topluma olumlu katkılarda bulunuyor. Bu Rastgele İyilik Yapma Günü'nde, birbirimize yardım etmeyi ve daha anlayışlı olmayı teşvik edelim. Küçük bir iyilik bile büyük bir fark yaratabilir.
Bonus: Benjamin Franklin Etkisi
Benjamin Franklin Etkisi, insanların özellikle önceden sevmedikleri veya nötr hissettikleri kişilere iyilik yaptıklarında, bu kişilerden hoşlanmaya başlamalarına sebep olan bir bilişsel ön yargı olarak tanımlanıyor. Örneğin Benjamin Franklin Etkisi, sizden pek hoşlanmayan birinin size bir iyilik yaptıktan sonra sizden hoşlanmasını sağlayabiliyor.
Bir kişiye bir kez iyilik yaptığınızda, aynı kişiye tekrar iyilik yapma ihtimaliniz neden artıyor? Bu durum, insanların genellikle birine karşı olumlu duygular beslemeye eğilimli olmalarından kaynaklanır. Bu etkiyi açıklamak için "Kendini Algılama Teorisi” kullanılıyor. Buna göre insanlar birine karşı önceden belirlenmiş bir tutumları olmadığında, yaptıkları davranışlardan yola çıkarak bir tutum geliştirirler. Dolayısıyla birine iyilik yaptığınızda, kendinizi o kişiye karşı daha olumlu hissetmeye başlarsınız.
Benjamin Franklin Etkisi'nin insan davranışlarında her zaman gözlenmesi beklenmese de genellikle insanlar kendilerine iyilik yapan kişilere karşı daha olumlu duygular besliyorlar. Ancak etkinin ne kadar süreceği veya kişinin ne kadar etkileneceği çeşitli faktörlere bağlı. Örneğin iyilik yapılan kişinin bu iyiliği hak ettiğine inanılması, etkinin güçlenmesine katkıda bulunabiliyor.
Sonuç olarak Benjamin Franklin Etkisi, insanların davranışlarını ve duygularını etkileyen önemli bir bilişsel ön yargı. İnsanlar genellikle kendilerine iyilik yapan kişilere karşı daha olumlu hissederler ve bu etki, sosyal ilişkilerde ve toplumda önemli bir rol oynuyor.
Kaynaklar :
https://uskudar.edu.tr/pozitif-psikoloji/iyilik-iyilestiriyor
