Şu sıralar Eminönü, okul alışverişi yapmak isteyenlerin heyecanına sahne oluyor. Mısır Çarşısı'ndan Mahmutpaşa'ya uzanan ara sokakları, sıra sıra çantalar, renk cümbüşüne dönüşen kalemler de daha birçok kırtasiye malzemesi dolduruyor. Peki bakalım evdeki hesap çarşıya uyuyor mu?
Çanta tezgahı başında hummalı bir pazarlığa tutuşan Çilem Doğan, 6. sınıfa başlayacak oğluna çanta, üniversite 3. sınıfa başlayacak kızına da valiz bakıyor. Ucuza alışveriş yapma imkanı olduğu için Eminönü'nü tercih ettiğini söyleyen Doğan "Valiz için satıcı 100 lira dedi. Pazarlıkla 95, 90'a düşeriz. Aynı valiz AVM'lerde mağazalarda en az 120 lira" diyor. Alışverişe çocuklarıyla çıkan Çilem Doğan'a göre çocukların çantaları beğenmesi önemli ama son söz onun: "Oğlum ortaokula gittiği için çantasının çok gözlü olması gerekiyor. Çünkü çok daha fazla dersi olacak. Kumaşının su geçirmez olması lazım. Çabuk yıpranmaması için kaliteli malzemeden yapılmasına özen gösteriyorum. Ne çok büyük ne de çok küçük olmalı. Bu özellikleri taşıyorsa oğlumun renk, dizayn isteklerine bakmam alırım." Doğan üniversiteli bir öğrencinin ne gibi ihtiyaçları olduğunu sorduğumuzda "Çok daha zor, masraflı" diyor, "Valiz aldığım kızım, Sivas gibi soğuk bir şehirde öğrenci. Kalın giysiler, pijama takımları, kaşkol, bere, eldiven, terlik aldım." Defter ihtiyacı için Doğan'dan velilere bir öneri de var: "Çocuklarımın önceki yıldan kalan defterlerinden kullanılmamış sayfaları değerlendirerek bu yıl kullanacakları yeni defterler yapıyorum. Böylelikle tasarruf ediyorum. Zaten kendi çocuklarımın kullanmadığı okul eşyalarını da köydeki imkanı olmayan çocuklara gönderiyorum." Doğan'ın iki çocuğunun toplam alışverişi bütçesi 1000 lira civarında.
Başka bir veli Aynur Kiracıoğlu'nun kızı 5 yaşında ve okul öncesi eğitim için alışverişe çıkmış. Kiracıoğlu "İlk çocuğum, o yüzden o da ben de heyecanlıyız. Kızımın sevdiği şeyleri almaya dikkat edeceğim. Okula hevesle gitmesini istiyorum. Süslü şeyleri seviyor. Tabii sağlıklı olması için kırtasiye malzemelerinin kaliteli markadan olması gerekiyor. Okullarda da aynı şeyi söylüyorlar. En bilinen markanın ürünlerini alacağım." Kiracıoğlu'nun bütçesi yok. Fiyatları yorumlamakta zorlanıyor. Ürünleri birbiriyle kıyaslayarak ilerliyor. Bunu da acemiliğine yoruyor.
50 kuruşa da 4 liraya da kalem var
Mahmutpaşa'da 30 yıldır esnaflık yapan Şerafettin Aydın'ın "Ucuzluk Pazarı" adındaki kırtasiye dükkanına kalabalıktan girmek bile çok zor. Alışveriş yoğunluğunun kurban bayramı bitince başladığını söyleyen Aydın "Eylülün sonuna kadar müşteri yoğunluğu sürer. İşlerimiz çok. Fiyatlarımızın makul olması dışında kredi kartıyla satış yapmamızın da bunda payı var" diyor. Malzeme satarken de alırken de tek kriterin kalite olması gerektiğini söyleyen Aydın, "Onaylı ürünler satıyoruz. Ama veliler özellikle plastik cetvel, matara, kaplı malzemelere dikkat etmeli. Sadece sağlamlık açısından değil, sağlık açısından da... Daha pahalı olsa bile sağlık hiç ucuz değil" diyor. Deneyimli esnafa göre okul kıyafetini saymazsak bir öğrencinin çantasını doldurmak 250-300 liraya mal oluyor. Okul kitaplarını devlet öğrencilere ücretsiz sağlıyor. Eminönü'nde okul kıyafeti yedeğiyle birlikte ortalama 200 lira civarında. 50 kuruşa kalem bulmak mümkünken bu fiyat 4 liraya kadar da çıkabilir. Oyun hamurları 3-20 lira arasında bir fiyatta satılıyor. Standart defter fiyatları 2-5 lira arasında.
TSE DAMGASINA, BARKODUNA BAKIN
Tüm Kırtasiyeciler Birliği (TUKİD) yeni eğitim dönemi başlamadan velileri uyardı: "Yıllardır verdiğimiz mücadelenin sonucunu aldık. Türkiye'de 100 kırtasiye ürününden 99'u güvenli hale geldi. Ama hala güvensiz olan yüzde 1'lik kısım var. Sadece ucuz diye markası, üreticisi belli olmayan kırtasiye ürünlerinden almak çocuğunuzun sağlığı için büyük risk. Bu nedenle aldığınız ürünün barkoduna bakın. Ambalajlı, ithalatçısı ya da üreticisi belli, etiketli yani kimliği olan, sağlıklı ürünleri satın alın. Kırtasiye ürünleri alırken üzerinde TSE damgası bulunan ya da 'CE' belgesi olan veya ambalajlı ve üreticisi belli olan etiketli ürünleri tercih edin.