Online eğitim kavramı, artık hem okul dönemindeki öğrencilerin hem de hayat boyu eğitim diyenlerin hayatlarının vazgeçilmez bir parçası.
Uzaktan ya da “online” eğitim, özellikle pandemi döneminde önce mecburiyetten sonrasında da çeşitli avantajları nedeniyle yaygınlaştı. Günümüzde ise online eğitim kavramı, artık hem okul dönemindeki öğrencilerin hem de “hayat boyu eğitim” diyenlerin hayatlarının vazgeçilmez bir parçası oldu. Günümüzde birçok üniversite, akademik takvimlerine çevrim içi dersleri de ekliyor. Üniversitelerin yanı sıra dil kursları, mesleki eğitim veren birçok eğitim kurumu ve online eğitim platformları da bu sistemin avantajlarından yararlanıyor.
Elbette geçmişi çok eskiye uzanmayan bu çağdaş eğitim sistemi hakkında merak edilen birçok konu bulunması da şaşırtıcı olmasa gerek. Uzaktan eğitim, öğretmenle öğrencilerin aynı fiziksel ortamı paylaştığı geleneksel eğitim modelinden farklı olarak zaman ve mekan sınırlamalarını yıkan yeni bir eğitim sistemi. Online eğitimin çeşitli avantajları ve dezavantajları bulunuyor.
Online eğitim sistemi, öğrencilerin fiziksel bir mekana ya da sınırlı bir zamana bağlı kalmadan eğitim almasına imkan veriyor. Sanal sınıflarda gerçekleşen dersler, görüntülü ve sesli olarak işleniyor. Oldukça yenilikçi olan bu eğitim sistemi ile öğrenciler diledikleri zaman bu dersleri yeniden izleme şansına sahip oluyor. Ayrıca (resmi bir kurumda eğitim görmüyorlarsa) öğrenciler ders planlarını kendilerine göre de ayarlayabiliyorlar.
Uzaktan eğitimin süreçleri
Konuyu araştıranlar daha çok “çevrim içi eğitimin nasıl gerçekleştiği, eğitim sırasında hangi materyallerin kullanıldığı, sınavların nasıl yapıldığı” gibi başlıklarda bilgi edinmek istiyor.
İşleyiş: Eğitim fiziksel sınıflar yerine sanal sınıflarda yapılıyor. Öncelikle ders alınacak programa kaydolmak gerekiyor. Genellikle bir web sitesi veya çevrim içi form aracılığıyla yapılan kayıtların ardından ders programı belirleniyor.
Materyal: Online derslerin kaynak ve materyalleri de online. E-kitap, ses ve video kayıtlarının yanı sıra internet forumları, tartışma panoları gibi araçlar öğrenciye destek oluyor.
Sınav ve belge: Programın içeriğine göre yapılan ödevler, girilen sınavlar veya sunulan projeler üzerinden değerlendirmeye tabi tutulan öğrenciler, başarılı oldukları takdirde çeşitli sertifika, diploma ya da mezuniyet belgesi almaya hak kazanıyor.
Avantaj ve dezavantajları
Yüz yüze eğitim sisteminden farklı olarak çevrim içi eğitimin avantaj ve dezavantajları ise merak edilen bir başka konu.
Online eğitimin avantajlı tarafları
Erişilebilirlik: Online eğitim avantajları arasında ilk dikkat çeken konu elbette fiziksel sınırları ortadan kaldırması. Uzaktan eğitim programları öğrencilere, sınırlara bağlı kalmayan bir eğitim fırsatı sunuyor. Coğrafi konum ya da fiziksel engeller nedeniyle eğitim alamayan herkes online eğitim sayesinde hayal ettiği eğitimi alabiliyor.
Esneklik: Eğitimin en önemli avantajı belki de zamanlamasının kişinin hayatına göre ayarlanması. Öğrenciler ders zamanlarını kişisel planlarına, ev ve iş hayatlarına göre düzenleyebiliyor.
Uygun maliyet: Belirli gün ve belirli saatlerde fiziksel bir mekanda bulunmayı gerektirmeyen online dersler nedeniyle öğrencilerin seyahat etmelerine gerek kalmıyor. Böylece yol, yemek, barınma gibi masraflar söz konusu olmuyor.
Teknolojik beceri: Ders materyallerinin kullanılması, gerekli ödev ve projelerinin tamamlanması için çalışan öğrenciler, yeni teknolojik beceriler kazanıyor ya da kabiliyetlerini geliştiriyor.
Sınıf ortamı çeşitliliği: Online eğitim farklı kültürlerden, hayat tarzlarından hatta ülkelerden insanları buluşturarak, öğrencilerin farklı kültürlerle tanışmasına yardımcı oluyor.
Online eğitimin dezavantajlı tarafları
Teknolojik sorunlar: İnternet ve diğer teknolojik aletler online eğitimin olmazsa olmazı. Bu nedenle olası bir internet bağlantısı kesintisi, bağlantı hızında yavaşlama, bilgisayar, tablet ya da diğer iletişim aletlerinde meydana gelebilecek arızalar eğitimi sekteye uğratabiliyor.
Materyal kısıtlılığı: Online eğitim platformları, sundukları materyallere bakıldığında doğal olarak örgün eğitim kadar çeşitli ve işlevsel değil. Örneğin kütüphane, atölye, laboratuvar gibi fiziksel kaynaklar yok.
Motivasyon düşüklüğü: Çevrim içi eğitim, öz disiplin ve öz motivasyon gerektiren bir eğitim modeli. Bu nedenle, online eğitime katılan öğrencilerde ilgi kaybı, adapte olmada zorluk görülebiliyor.
Dikkat dağınıklığı: Öğrenciler dersleri ekran başından takip ettiği için ortamda yaşanabilecek gürültü ya da çevresel faktörler dikkat dağınıklığına yol açabiliyor.
İletişim ve etkileşim eksikliği: Öğrenciler, online sınıflarda ders görürken öğretmenlerine ve arkadaşlarına erişmekte, onlarla iletişim kurmakta zorluk çekebiliyor.
Sınav güvenliği: Sınavlara çevrim içi olarak katılan öğrencileri kontrol etmek fiziksel sınıflara göre daha zor. Kopya çekilmesi ya da hile yapılması söz konusu olabilir.
En çok kullanılan online eğitim siteleri
Her biri kendi içinde farklılaşan bu online eğitim siteleri, kullanıcıların farklı beklentilerine cevap veriyor. Farklı programlar ve farklı sistemlerle yüzlerce kategoride dersler veriliyor. Dünya genelinde en çok kullanılan online eğitim siteleri şöyle sıralanabilir:
MIT
Coursera
Udacity
Khan Academy
Udemy
Lynda.com
Skillshare
Codecademy
EdX
FutureLearn
e-devlet
Bilgeİş
NeoSkola
YouTube
