Burun kemiğinde oluşan çarpıklık sonucu nefes almakta zorlanmak şeklinde özetlenebilecek deviasyon, günümüzde daha çok erkeklerde rastlanan yaygın bir sorun. Konuyu KBB Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen’e sorduk.
Deviasyon nedir?
Deviasyon kelime anlamı olarak normalden sapma, kayma, eğrilik olarak adlandırılabilir. Burnumuzda her iki burun boşluğunu ortadan bir duvar gibi ayıran; önde kıkırdak arkada kemikten oluşan septum adlı bir yapı vardır. Bu yapının sağa sola ya da her iki yana doğru eğriliklerine “deviasyon” adı verilir.
Sebepleri ve belirtileri nelerdir?
Sebepleri kabaca doğumsal ya da sonradan oluşmak üzere ikiye ayrılabilir. Doğumsal olanlar genetik olarak ya da ana rahminde ve doğum sonrasındaki travmalara bağlı olarak oluşabilir. Ancak en sık neden çocuklukla ya da erişkinlik döneminde buruna alınan darbeler. En önemli belirti ise burnun tek ya da iki tarafından nefes almakta zorlanmak.
Hastalar gündüzleri özellikle efor sırasında nefes almakta zorlanırken geceleri ise bu durum bazen horlamalara, sabah bitkin ve yorgun uyanmaya ya da ağız kuruluğuna neden olabilir. Bu durum burnun normal hava akımını bozduğundan sinüzite yol açar. Hastalar özellikle uçak yolculuğu gibi hava basıncı değişikliklerinde kulaklarında basınç değişikliği, kulak tıkanıklığı ve ağrısı hissedebilir.
Hangi yaş grubu ve cinsiyette sık görülür?
Her yaş ve cinsiyette görülebilmesine rağmen en sık 20 ve 30’lu yaşlarda görülüyor. Yapılan çalışmalarda, erkeklerde yaklaşık yüzde 60, kadınlarda ise yüzde 40 oranında görüldüğü saptadı.
Başarı oranı yüksek
Operasyonun başarı oranı nedir?
Ameliyatların başarı oranı, doğru teknikler kullanıldığında yüksektir. Yüzde 90 üzerinde başarı söz konusu. Ameliyattan sonra tekrar nefes tıkanıklığı şikayeti genellikle deviasyona bağlı değil yan taraftaki konka dediğimiz etlerin tekrar büyümesine ya da burnun yan duvarındaki zayıflıklara bağlıdır.
Ameliyat süreci de oldukça konforludur. Bu sebepten hastaların bu konuyu gereksiz yere stres sebebi yapmamaları iyi olur.
Ameliyat genel anestezi altında mı yapılıyor?
Ameliyat son yıllarda çoğunlukla genel anestezi altında yapılmasa da lokal anestezi ile de yapılabilir. Ameliyat, vakanın zorluğuna göre 30 dakika ile 2 saat arasında sürebiliyor. Sonrasında hasta akşam evine gidebildiği gibi geceyi hastanede de geçirebilir. Ameliyat sonrasında ciddi ağrı olmaz. Burundan kanlı akıntılar oluşabilir ve akıntının rengi giderek açılır.
Hastalarda ilk bir hafta, bunun içindeki şişliklerden dolayı burun tıkanıklığı oluşur. Bu ameliyatta genel kanının aksine yüzde şişme ve morluk görülmez. Hastalar işlerine bir hafta sonra dönebilir. Ancak bu bir hafta içinde günlük hayatlarına devam edebilirler.
Deviasyon ameliyatı olanlar anlattı
“Spor yaparken nefes nefese kalıyordum”
Mehmet N. Yılmaz (35)
-Deviasyon sorunu ne zaman başladı? Belirtilerini, rahatsızlıklarını tarif eder misiniz?
En bilinen belirtisi burundan rahat nefes alamama ve uykuda horlama. Horlamanın başlaması çok daha uzun yıllara dayansa da nefes almakta ciddi anlamda zorlandığımı son bir yılda hissetmeye başladım. Sabahları uyandığımda boğazımda kuruluk oluyordu. Tempolu yürüdüğümde ya da spor yaptığımda nefes nefes kalıyordum. Gündelik sıkıntı olarak, su içerken burnumdan nefes alamadığım için soluksuz kalıyordum.
-Ameliyata girmeden önce herhangi bir hazırlık süreci var mı?
Doktorum sadece tomografi çektirmemi istedi. Bunun dışında 12 saat aç kalıp hastaneye gitmek dışında bir hazırlık olmadı.
-Ameliyatta anestezi aldınız mı? Süreçten bahseder misiniz?
Anestezi aldım. Yaklaşık iki saatlik bir operasyondu. Çıktığımda anesteziden kaynaklı çok kısa mide bulantısı yaşadım. Hiç ağrı olmadı ki, deviasyon ve burun eti dışında sinüslerimdeki kist de alınmıştı. Burnumda küçük bir dikiş ve silikon tampon vardı. Sabah saatlerinde ameliyat olup akşam 17.00'de taburcu oldum.
-Ameliyat sonrası iyileşme ve tam olarak normale dönüş sürecinden bahseder misiniz?
Ertesi gün normal hayatıma devam ettim. Tamponlar dışarıdan belli olmuyordu zaten. Bir hafta sonra tamponlar alındı. Şunu belirtmek isterim ki, eskisi gibi devasa tamponlar olmadığından korkutucu bir işlem değil bu. Bu süreçte burun spreyi ve nemlendirici jel kullanmıştım. Üç hafta daha kullanıp kontrole gittim. Burun etinde kalma yaralar da iyileşti bu sırada. Özetle bir ay sonunda tamamen rahat nefes alır hale geldim.
“Neden daha önce olmamışım diyorum”
Banu H. Temel (29)
“Uzun yıllardır horluyordum. Gündelik hayatta zaten sol tarafımdan neredeyse hiç nefes alamıyordum. Sonra zamanla sağ tarafımda da oluştu bu tıkanıklık. Alerjik reaksiyonlar takip etti bu durumu. Uzun süre düşündüm ve ani bir kararla ameliyat olmaya karar verdim. Genel anestezi altında gerçekleşti operasyon ve bir devlet hastanesinde ameliyat oldum. Öncesinde akciğer, EKG tahlilleri yapıldı. Ameliyattan 12 saat önce yeme ve içmeyi kestim. Ameliyatım sabah erkendi o yüzden açlık ve susuzluk sorun olmadı. Ameliyat yaklaşık bir saat sürdü. Uyandığımda burnumda hafif bir sızlama ve ağrı hissettim. Burnumda tamponlar vardı. O gün biraz zor geçti. Gece de tamponlarla uyumak zor oldu. Ertesi gün taburcu oldum. Tamponlar iki gün sonra alındı. Tamponlar çıkınca her şey kolaylaşıyor. Şimdi aradan iki sene geçti. Neden daha önce olmamışım bu ameliyatı da o kadar eziyet ettim kendime diye kızıyorum.”
