Mobbing kelimesini son zamanlarda sıkça duyar gibiyiz çünkü kurumsal şirketlerin ve rekabet ortamının artmasıyla bu kavramla çok daha fazla karşılaşıyoruz. Mobbing’e uğruyorsanız yapmanız gerekenleri sizler için anlattık.
Mobbing ne demek?
Mobbing ya da Türkçe anlamıyla bezdirmek, bir grup insanın birine veya başka bir gruba yaptıpğı sosyal kabadayılığa deniyor. Özellikle iş yeri gibi hiyerarşik bir şekilde yapılanmış gruplarda ve kontrolün zayıf olduğu örgütlenmelerde, gücü elinde bulunduran kişi ya da kişiler astlarına sistematik bir biçimde mobbing uygulayabiliyor.
Bir astın ya da grup olarak astların, kendi üstlerine sistematik olarak yaptığı psikolojik şiddete ise Ters Mobbing (Reverse Mobbing) adı veriliyor. Kişisel anlaşmazlıklar, kişisel çıkarlar ya da görüş ayrılıkları nedeniyle astlar, üstlerinin hiyerarşik pozisyonlarını bozmayı hedefliyor. Ters mobbing’te en yaygın olarak sabote etme, talimatlara uymama, kasti yanlış işlem yapma, asılsız söylentiler çıkarma ve bilgi saklama gibi eylemler görülüyor.
Neden mobbing yapıyoruz?
Özellikle işverenlerin çalışanlarına mobbing yapmasının en büyük nedeni, kişiyi istifaya zorlayarak ihbar ve kıdem tazminatı ödememek. Bunun yanı sıra çalışanları baskı altında tutarak izin kullanmalarını zorlaştırmak, fazla mesai ödemesi yapmamak gibi etkenler de mobbing sebepleri arasında.
Çalışanın başka bir çalışana mobbing uygulamasının arkasında ise çoğu kez işverene daha yakın olabilmek ve performansa dayalı ödemelerden daha fazla pay alabilmek yatıyor.
Mobbing’e uğradığımı anladığımda ne yapabilirim?
Mobbing’e uğradığınızı anladığınızda ve kanıtlayabildiğinizde, iş sözleşmesinin feshinden doğan kıdem, ihbar gibi bütün tazminatları alabileceğiniz gibi dava sonucunda manevi tazminata da hak kazanabiliyorsunuz. Buna ek olarak işveren, iş hukukundaki eşit davranma borcunu ihlal ettiği gerekçesiyle yüksek miktarda tazminat ödemek durumunda kalabilir. Mobbing davalarında kişilerin mobbinge uğradıklarını kanıtlamaları oldukça zor olabiliyor. Bu nedenle eğer mobbing’e uğradıysanız bu durumu mümkün olduğunca fazla delille kanıtlamanız gerekiyor.
Mobbing durumunda nereye başvurabilirim?
Mobbing’e maruz kaldıysanız ÇSGB, TBMM, Anayasa Mahkemesi, BİMER, Alo 170, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve İl, İlçe İnsan Hakları Kurulları’na başvuru yapabilirsiniz. Yapılan şikayet sonucu mobbing yapıldığını kanıtlamak için kamera kayıtları, e-postalar, kullanılan ilaç faturaları, verilen işlerle ilgili belge ve örnekleri delil olarak sunabilirsiniz.
Etik hat ve mobbing
Etik hat, marka ve itibar gibi hayati şirket politikalarını ilgilendiren geniş bir yelpazeyi kaplıyor. Kurumsal şirketlerin vazgeçilmezi olan etik hat, yönetimlerin önemli bir parçası.
Bir diğer deyişle etik hat, kurum ve işletmelerin bünyesindeki kayıpları ve suistimalleri minimuma indiren, firmanın kurumsal kimliğini koruyan ve çalışanların hayatını kolaylaştıran bir mekanizma. Eğer mobbing’e uğruyorsanız etik hat uygulamalarında yaşadığınız problemleri işinizi kaybetme korkusu olmadan bildirebilirsiniz. Etik bildirim hatları bağımsız olduklarından, çalışanların bilip söyleyemedikleri veya endişe duydukları konuların rapor edilmesinde en etkili yöntemdir.
