Hem ekonomik hem de çevreci olması adına evdeki gıda atıklarını azaltarak yiyecek israfını engellemek mümkün. Nasıl yapacağını bilmeyenler için pratik öneriler hazırladık.
Mutfağınızdaki yemek israfını azaltmanın 12 yolu…
1. Alışverişle gitmeden önce eksik listesi hazırlayın
Gereğinden fazla şey satın almamak için markete gitmeden önce kilerinizi, buzdolabınızı ve derin dondurucunuzu kontrol edin. Hatta ihtiyacınız olan gıdayı, miktarına kadar not alın. Örneğin 1 kilo pirinç, üç paket makarna, 500 gram balık gibi…
2. Haftalık yemek planı oluşturun
Her hafta en az birkaç öğün ne yiyeceğinizi planlamak, sağlıklı öğünler tüketmek için de harika bir yoludur. Bu aynı zamanda gereğinden fazla gıda alışverişinin de önüne geçer. Yapacağınız listedeki yemeklerin her biri için tamamen farklı malzemeler kullanmayı gerektirmeyecek menüler oluşturun. En basit örneğiyle bir gün kabak dolması varsa ertesi gün kabak mücverin olduğu başka bir menü hazırlayın. Bu sayede içi oyulan kabağın bu bölümlerini değerlendirmiş olursunuz.
3. Artan yemekleri doğru şekilde saklayın
Artan yemekleri üç gün içinde yiyemeyeceğinizi düşünüyorsanız, dondurucuda saklayın ve koyduğunuz tarihi yazarak etiketleyin.
4. Meyve ve sebzeleri saklarken bunlara dikkat!
Her şeyden önce en fazla bir haftalık sebze ve meyve alın. Alırken de pörsümüş olmamasına özen gösterin.
Yeşillikleri kağıt havlu ile sebzelik çekmecesinde plastik bir kapta, domates, salatalık ve muzları tezgahta, patates ve soğanları serin ve karanlık bir yerde ve taze otları bir bardak suda saklayın. Sebze ve meyvelerin ömrünü uzatmaya dair birkaç saklama önerisi de şöyle:
● Domatesin dalının koptuğu noktayı bantla kapatıp saklayın.
● Lahanın kök kısmını oyup çıkarın ve buraya kağıt havlu sıkıştırıp üstüne su sıkın. Ardından bu şekilde buzdolabına koyun.
● Soğan kabuklarını yatak yapıp havuçları bunun içinde muhafaza edin.
● Sarımsakları bir poşete koyup içine biraz tuz ve biraz çay yaprağı atıp poşeti kapatın. Bu şekilde ömrünü altı aya kadar bile uzatabilirsiniz.
5. Artıkları yaratıcı bir şekilde kullanın
Taze olmayan yiyecekleri atmak yerine kullanmanın yollarını bulun. Sebze artıkları ve kabukları çorba stoğuna dönüştürülebilir. Bayat ekmekleri kruton veya yumurtalı ekmek için kullanabilirsiniz. Hafifçe solmuş sebzeler, çorbalar veya kızartma için harika birer malzemedir. Kısmen çürümüş veya pörsümeye başlamış meyveleri ise küçük küpler haline getirip yulaf ezmesine veya yoğurda katabilirsiniz.
6. Ayrı yerde durması gereken gıdaları tanıyın
Gıdaların bozulmasını engellemek veya en azından geciktirmek için en iyi yollardan biri de
daha fazla etilen gazı üreten gıdaları, üretmeyenlerden ayırmaktır.
Olgunlaşırken etilen gazı üreten başlıca gıdalar şunlardır:
● Muz
● Avokado
● Domates
● Kavun
● Şeftali
● Armut
● Yeşil soğan
Erken bozulmayı önlemek için bu yiyecekleri patates, elma, yapraklı yeşillikler, çilek ve biber gibi etilene duyarlı ürünlerden uzak tutun.
7. Saklama yöntemlerini çeşitlendirin
Asitleme, kurutma, konserve, fermente etme, dondurma ve kürleme, gıdaların daha uzun süre dayanmasını sağlamak ve böylece israfı azaltmak için kullanabileceğiniz yöntemlerdir. Fazla olgunlaşmış elmaları konserve yapıp elma püresine dönüştürmek veya havuç turşusu yapmak gibi… Bu yöntemler yalnızca karbon ayak izini azaltmakla kalmaz aynı zamanda ekonomik olarak da tasarruf etmenizi sağlar.
8. Buzdolabında hiyerarşi kurun
Malum gözden uzak olan gönülden uzak olur. O nedenle buzdolabına koyduğunuz her şeyin görünür olmasına özen gösterin. Aldıklarınızı da “ilk giren ilk çıkar” yöntemine göre yerleştirin ki eski aldıklarını bozulmadan tüketilebilsin. Bu yöntem, eski gıdaların israf edilmeden, kullanılmasına yardımcı olur.
9. Kompost yapmayı denediniz mi?
Sebze kabukları çöpe gitmek zorunda değil. Bahçenizde veya balkonunuzda kompost yapabilirsiniz. Nasıl yapacağınızla ilgili detaylı haberimiz burada!
10. Artıkları cam bir kapta saklayın
Cam kapların içini göreceğiniz için unutmamış olursunuz. Hatta mümkünse kapağının bile şeffaf olması artıkları fark etme olasılığını artırır. Öte yandan fazla yemek yapıyorsanız ve düzenli olarak yemek artıklarınız varsa, buzdolabında birikmiş olanları kullanmak için bir gün belirleyin ve bu takvime uyun.
11. Smoothie yaparak birçok meyve ve sebzeyi kurtarın
Besin dolu bir smoothie hazırlamak yiyecek israfını azaltmanın lezzetli bir yolu olabilir.
Ürünlerin sapları, uçları ve kabukları tüm formlarında iştah açıcı olmasa da onları bir smoothie'ye eklemek birçok faydasını elde etmenin bir yoludur. Lahana ve pazı gibi yeşilliklerin sapları, meyve ve sebze kabukları, solmuş otlar, olgunlaşmış muzlar ve doğranmış brokoli sapları da dahil olmak üzere birçok gıda smoothie için iyi birer malzemedir.
12. Suyunuzu canlandırın
Su tüketimini artırmanın en kolay yollarından biri, tadını güzelleştirmektir. Bardağınıza veya sürahinize narenciye, elma ve salatalıkların kabuklarını atarak suyu tatlandırabilirsiniz. Solmuş yeşillikler de su şişenizi zenginleştirir. Suyunuzu bitirdikten sonra sıfır atık beslenme için kalan meyve veya bitkileri bir smoothie'ye katabilirsiniz.
