Türkiye’ye Turizm Bakanlığı verilerine göre gelen turist sayısı, şubat ayında yüzde 9,4 arttı. Ayrıca Türkiye Otelciler Birliği’nden (TÜROB) yapılan diğer bir açıklamada, Antalya’da şubat ayındaki otel dolulukları bir önceki yıla kıyasla yüzde 2,4 arttı. Peki Türkiye’de turizm nasıl değişti, turistler Türkiye’ye ne için gelir oldu?
Son yıllarda durgunluk yaşayan turizm sektöründe ufak ufak canlanmalar başladı. Ocak–Şubat 2019’u kapsayan yılın ilk iki aylık döneminde İstanbul’da doluluk oranı, geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 65,3’ten yüzde 64,8’e gerilese de genel olarak bakıldığında Turizm Bakanlığı verileri turist sayısının arttığını gösteriyor. Öyle ki yılın ilk iki ayında ziyaretçi sayısı yüzde 7,4 artışla 3,2 milyon kişi oldu. İlk sırada Almanya’yı yüzde 0,4’lük bir farkla geçen Bulgaristan bulunurken, ikinci olan Almanya’yı Gürcistan takip ediyor. Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısında da yüzde 33,2’lik bir artış görülüyor. Öte yandan Japon turist sayısı, 2019 Japonya'da Türk Kültür Yılı" etkinlerinin de etkisiyle Türkiye’yi yılın iki ayında ziyaret eden Japon sayısının bir önceki yıla göre yüzde 28 artarak 13 bin 267'ye ulaştı.
İstanbul birinci sırada
Deniz-kum-güneş tatili, Türkiye turizm sektöründe öne çıksa da İstanbul yüzde 60 ile turistlerin en çok tercih ettiği şehir olarak tahtını koruyor. İstanbul’un ardından Edirne ve Antalya geliyor. Antalya deniz tatilini sembolize ederken İstanbul ise kültür turizmini ve artık değişen turist çehresi ile alışveriş turizmini de ifade ediyor.
2015 yılında Rusya ile yaşanan kriz ve terör olayları nedeniyle turizm sektörü ciddi oranda olumsuz etkilenmişti. 2015 yılında İstanbul’a ocak ve kasım ayları arasında gelen 12 bin 414 olan turist sayısı, 2016 yılında 3 milyon kadar düşüş gösterdi. 2018 yılında tekrar toparlanmaya başladı ve 13 bin 433’e ulaştı.
Turist profili değişti
Peki, İstanbul’a kimler geliyor ve İstanbul’da neler yapıyor? 2011’de ilk 5’te Almanya, Rusya, ABD, İtalya ve Fransa yer alırken Rusya gerilere düştü ve Suudi Arabistan, İran ve Irak Almanya’dan sonra Rusya ile birlikte ilk beşte yer almaya başladı. 2017-2018 yılları kıyaslandığında Arap Ülkeleri’nden gelen ziyaretçi sayısında yüzde 28’lik bir artış gerçekleşti.
Özellikle İstanbul’a gelen yabancı turistlere, özel günlük turlar düzenleyen altı yıldır tur rehberliği yapan Mustafa Engül, son yıllarda turizmde yaşanan gelişmeleri şu sözlerle değerlendiriyor: “İstanbul’da turizm 2005-2008 yılları arasında çok iyiydi. 2008 yılında yaşanan ABD’de patlayan ve tüm dünyayı etkileyen mortgage krizi ile ABD’li gelir seviyesi yüksek turist sayısında ciddi düşüş yaşandı. Gelir seviyesi yüksek yabancı turist olmasa da gelen turist sayısı yine iyiydi. 2010 yılında İstanbul’un Kültür Başkenti olması da yine turizmi olumlu etkilemişti. Gelen turistlerin ülkelerinde ilk sıralarda ABD, İngiltere, Avustralya gibi batılı ülkeler ve Rusya yer alıyordu. 2015 yılına kadar iyi giden turizm sektörünü Rusya uçak krizi ve peş peşe yaşanan terör olayları etkiledi. Yabancı turistin kendini gösterdiği Sultanahmet’te yüzde 70’lik bir düşüş gördük.”
“İstanbul’da turizm, cruise gemileri ile canlanacak”
Cruise gemilerinin İstanbul için can damarı olduğunu belirten Engül, cruise gemilerinin yeniden 2020’de geleceğini ekliyor: “İstiklal Caddesi’nde yaşanan terör saldırısının ardından Tophane-Karaköy’e demirlenen cruise gemileri için İstanbul listeden çıkartıldı, onun yerine Yunan adaları eklendi. Bu durum İstanbul’da turizmi sarstı. İzmir, Efes, Kuşadası gibi noktalarda demirlenmeye başlayan büyük kruvaziyer gemilerinin, 2020 yılı ile birlikte Galataport’taki inşaatın bitmesiyle yeniden Tophane-Karaköy’e gelmesi bekleniyor.
2016’da batılı turistin azalması ve vizelerin de kalkmasıyla Arap ülkelerinden gelen turistlerin sayısı arttı. Lüks tüketim ve alışveriş merkezi odaklı Arap turistlerle birlikte kültür turizmi düşüşe geçti. Bunun yerine Arap turistlere yönelik sağlık turizmi arttı. Özellikle İstanbul’un lüks tatil anlayışına da uygun imkânlar sunduğunu belirteyim. Arap Ülkeleri’nden gelen turistler İstanbul dışında doğal güzellikleriyle dikkat çeken Sapanca, Uludağ, Trabzon’a da yoğun ilgi gösteriyor.”
