Endüstri 4.0’ın dinamiklerine kusursuz şekilde ayak uyduran Estonya, internet ekosistemine verdiği teşviklerle Türk girişimcileri de kendisine çekiyor.
Kuzey Avrupa’da bulunan, Baltık ülkesi Estonya, 1.3 milyonluk nüfusu ile küçük ve mütevazı bir ülke gibi görünse de aslında attığı vizyoner adımlarla adından söz ettirmeye devam ediyor. 2004 yılından beri Avrupa Birliği üyesi olan ülke, hızla gelişen dijital ekosistemi ve hükümetin dijital dönüşüme yaptığı yatırımlar ile komşularından ayrılıyor. Estonya, Skype gibi önemli ve öncü bir internet şirketinin de doğduğu ülke olduktan sonra yeni girişimlere ve fikirlere kucak açan politikaları ile Türk start-up’larının da fazlasıyla ilgisini çekmeye başladı.
Neden Estonya?
Tüm dünyadan ve tabii ki Türkiye’den çıkan start-up’ların ve freelancer’ların Estonya’yı dillerinden düşürmemesinin sebebi 2017 yılında yürürlüğe konan “Start-up Vizesi” uygulaması. Bu uygulama ile girişimcilere ve freelancer’lara, Avrupa Birliği ülkelerinin vatandaşı olmasalar bile Estonya’da dijital bir şirket kurma ve bu şirketi uzaktan yönetme imkanı sağlayan Estonya hükümeti, aynı zamanda vergilendirme konusu ve bürokratik işlemleri tamamen dijital ortamdan yürütmeye de olanak sağlıyor.
Dünyanın en iyi üçüncü vergi sistemine sahip olan Estonya’da işleyiş tamamen “kazandıkça öde” esasına dayandığı için girişimciler bu sayede hiçbir gelir elde edemedikleri takdirde vergi yüklerinin altında ezilmemiş oluyorlar. Bu son derece basit ve anlaşılır bir vergilendirme sistemine göre Estonya’da kurulmuş bir şirket, yalnızca kasasından çıkan paranın yüzde 20’sini gelir vergisi olarak ödemekle yükümlü oluyor.
E-Residency (E-Vatandaşlık) nedir?
Estonya’da 2014 yılında yasalaşan E-Residency kavramı Türkçe’ye E-Vatandaşlık olarak geçtiği için olsa gerek, bildiğimiz vatandaşlık ya da oturma izni kavramlarıyla karıştırılsa da aslında bu statü, kişiye vatandaşlık ya da oturma izninin sağladığı hakları sağlamıyor. Özetle E-Residency, Avrupa Birliği vatandaşı olmayan girişimci ve freelancer’lara Estonya vergi kanunları çerçevesinde güvenli ve pratik şekilde ticaret yapabilmeleri için bir dijital kimlik sağlıyor.
Bu dijital kimliği edinmek ise son derece basit. Estonya’nın resmi E-Residency sitesi aracılığıyla başvurulan bu dijital kimliği edinmek için pasaportun bir kopyası, biometrik fotoğraf, Estonya’da şirket kurma amacını / iş modelini anlatan bir niyet mektubu ve talep edilen ücreti yatırmak yeterli oluyor. İstenen belgeleri tamamlayıp başvurunuzu yaptıktan sonra şayet başvurunuz onaylanırsa, dijital kimlik kartınızı takriben dört ya da beş hafta içinde Ankara’daki Estonya Büyükelçiliği’nden teslim alabiliyorsunuz. Dijital kimlik kartı teslimi sırasında verilen bir kart okuyucu yardımıyla bilgisayarınıza takıp E-Residency bilgilerinizi dilediğiniz zaman görüntüleyebiliyor ve tabii ki şirket kurma işlemlerini de bu ekran aracılığıyla gerçekleştiriyorsunuz.
Estonya’da nasıl şirket kurulur?
Estonya’da şirket kurmak demek bürokrasiden ve bitmeyen evrak işlerinden tamamen kurtulmak demek. Çünkü Estonya’da şirket kurmak için bilgisayar başında yalnızca 18 dakika gibi bir süre geçirmeniz yeterli oluyor! Şirket kurma hızı konusunda dünya rekorunu elinde tutan Estonya’da bu işi yapması için yardım alabileceğiniz onlarca danışmanlık şirketi de bulunuyor. Ancak şirket kurma işini bizzat kendisi halletmek isteyen girişimciler ve freelancer’ların izlemesi gereken adımlar da bir hayli basit:
• Estonya’da şirket kurma işlemlerine başlamadan önce az önce bahsettiğimiz E-Resident statüsünü kazanmanız gerekiyor. Çünkü AB vatandaşı olmayan birinin Estonya’da şirket kurabilmesi için E-Residency statüsü ön koşul olarak kabul ediliyor.
• E-Residency yani E-Vatandaşlık kartınızı teslim aldıktan sonra artık şirket kurma aşamasına geçebiliyorsunuz.
• Bu aşamada ilk olarak Estonya’da bir şirket adresi göstermeniz gerekiyor. Bu noktada aylık / yıllık olarak kiralanan sanal ofisler bu problemi kolayca çözüyor.
• Adres konusunu hallettikten sonra sıra Estonya’da bulunan LHV, Swedbank ve SEB bankalarından herhangi birinde bir hesap açmaya geliyor. İşin güzel tarafı bu banka hesabını açmak için banka şubesine gidip yetkililerle yüz yüze görüşmeye de gerek yok. Banka ile gerçekleştireceğiniz yazışmanın ardından müşteri temsilcisinin vereceği tarih ve saatte gerçekleştireceğiniz bir Skype görüşmesi ile hesabınız aktif hale geliyor.
• Tüm bu işlemler tamamlandıktan sonra -Estonya’da hiçbir şirket temsilcisi bulundurmak zorunda olmadan- dünyanın her yerindeki müşterilerinize tıpkı standart bir AB şirketi gibi rahatlıkla fatura kesebiliyorsunuz.
