Sütünüzü nasıl alırdınız?

Artık “süt”ün birçok anlamı var. Eskisi gibi sadece “inek sütü” anlamına gelmiyor. Hayvansal gıda tüketmeyen veganlar ve laktoz intoleransı olanlar için Hindistan cevizi, badem, bezelye, soya sütü gibi birçok seçenek var!

Birçoğumuzun tanıdığı, bildiği, sevdiği ilk gıda olabilir süt. Eskiden süt dediğimizde ek bir açıklama yapmaya gerek yoktu. “Süt” demek inek sütü demekti. Oysa günümüzde sütün tanımı değişti. Mahallenin popüler kafesine gittiğinizde kahvenize süt istemeniz yetmiyor. “İnek sütü mü, badem sütü mü, soya sütü mü, yoksa keçi sütü mü olsun?” gibi bir çoktan seçmeli soruya da cevap vermeniz lazım. Varlığından yakın zamana kadar haberdar bile olmadığımız birçok alternatif var: Deve sütü, kısrak sütü, bezelye sütü, pirinç sütü, kaju sütü, Hindistan cevizi sütü, ceviz sütü, kendir diye liste uzuyor. 

İnek sütünün alternatiflerinin artmasının önemli bir sebebi bu içeceğin eski prestijini yitirmiş olması. Sadece 5-10 yıl öncesine kadar sağlıklı beslenme denildiğinde, listenin başında gelen bir üründü inek sütü. Bebeklerin, gelişme çağındaki çocukların, yaşlıların, kalsiyum alımına dikkat etmesi gerekenlerin diyetinden eksik etmemesi hatta bol bol tüketmesi salık verilirdi. Ancak günümüzde inek sütünün o kadar da yararlı olmadığı hatta yer yer zararlı bile olabileceğine dair birçok tartışma var. Örneğin eskiden bilinmeyen ve günümüzde aslında oldukça yaygın olduğu fark edilen laktoz intoleransı, birçok kişinin inek sütünü doğru şekilde sindiremediği anlamına geliyor. Veya kemik erimesine karşı eskiden bol bol süt önerilirken günümüzde inek sütünün kemik erimesine yol açabildiği araştırmalarla ispatlanmış durumda. İnek sütü alerjisi özellikle bebek ve çocuklarda çok yaygın. Annemizin boyumuz uzasın diye her sabah zorla içirdiği süt, her gün istisnasız olarak karnımızı ağrıttıysa burada yolunda gitmeyen bir şeyler olduğu çok açık değil miydi zaten?

İnek sütü bir yaşından küçük bebeklere uygun değil

İnek sütü nesiller boyunca bebek ve çocuk beslenmesinde en temel ürün olarak görülürken günümüzde birçok doktor bir yaşından önce bebeklere inek sütü verilmesini uygun bulmuyor. Zira bebeklerin süt proteinini 12 aydan önce sindirmelerinin güç olduğu söyleniyor. Bir diğer sebep ise oluşabilecek inek sütü alerjisi. Sodyum, potasyum ve klor içeriği de bebeklerin böbrekleri için fazlasıyla yorucu olabiliyor. Hatta uzmanlar, bir yaş sonrasında da inek sütünün sınırlı verilmesi gerektiğini, sütten çok daha iyi alternatifler olduğunu savunuyor.

Badem sütünün kalsiyum oranı inek sütünden yüksek

İnek sütüne alternatif arayan bir diğer grup ise beslenmelerinde hayvansal ürün kullanmayan veganlar. Burada devreye bitkisel ürünlerden elde edilen, dokusu ve rengi itibariyle inek sütü andıran içecekler giriyor. Soya sütü, badem sütü, Hindistan cevizi sütü görece bilinen alternatiflerken son zamanların yeni popüler içeceği bezelye sütü özellikle Amerika’da en çok tercih edilen sütlerden. Sadece veganlar için değil, inek sütünün olumsuz özelliklerini elemek isteyenler için bitkisel bazlı sütler çözüm sunabiliyor.

Örneğin kalsiyum katkısı açısından badem sütü, inek sütüne göre daha zengin bir içecek. Üstelik düşük yağ oranı sayesinde kilosuna dikkat edenler için daha doğru bir seçenek. Badem sütünü evde kolayca hazırlayabilirsiniz. Kendir sütü, inek sütüne göre çok daha fazla demir içeriyor. İçinde bolca bulunan Omega 3 yağ asitleri ise kalp ve beyin sağlığı açısından çok önemli. Peki “Bezelyeden elde edilen sütte, inek sütüne eş değer protein var, hatta kalsiyum içeriği inek sütünün iki katı” desek… Bahsettiğimiz alternatif ürünlerden peynir, yoğurt, dondurma ve benzeri birçok “süt ürünü” de yapılabiliyor hatta.

Size uygun olan sütü seçin

Kısacası eğer süt seviyorsanız ve inek sütü size çeşitli sebeplerden eskisi gibi cazip gelmiyorsa ihtiyacınıza göre farklı bir hayvanın veya bitki sütüne terfi edebilirsiniz. Kalsiyum, demir, protein ihtiyacı, laktoz intoleransı, fazla yağdan uzak durma isteği, alerjiler; sebebiniz her neyse... Aslında herkesin vücudunun ihtiyacına ve zevkine uygun bir süt bulmak mümkün. Bu kadar çok alternatif varken kısa bir araştırma ile kendiniz için en iyi sütü bulabilir ve beslenme rutininizi daha sağlıklı ve lezzetli hale getirebilirsiniz.