Terapi köpekleri
Bakımevleri, yaşam destek ve rehabilitasyon tesisleri, akıl sağlığı kurumları, okullar, hastaneler, kanser merkezleri, bakımevleri, üniversite kampüsleri gibi birçok yerde görev yapabilen terapi köpeklerinin eğitimi iki yıl sürüyor. Peki bu dostlar ne mi yapıyor? İhtiyacı olan kişiye kısa bir süreliğine de olsa neşe veriyor; kişinin ağrılarından, acılarından ve endişelerinden biraz uzaklaşmasını sağlıyor, duyguların ifade edilebilmesine yardım ediyor; iletişimi güçlendiriyor, kan basıncını düşüyor, stresi azaltıyor. Travma yaşamamış ve insan canlısı her köpek, terapi köpeği olmak için eğitilebiliyor.
Dünyada terapi köpeği sıkça kullanılırken bu konuda ülkemizde de tatlı gelişmeler yaşanıyor. 2022 yılında ülkemizde başlatılan Terapi/Ziyaretçi Köpek Projesi kapsamında, hastanelerde kanser tedavisi gören çocuklara destek olunuyor. Uygun olan sokak köpeklerinin terapi köpeği olarak eğitilmesi ve her hastanede terapi köpeği bulunması, projenin hedefleri arasında yer alıyor.
Arama kurtarma köpekleri
Deprem, sel, heyelan, çığ gibi doğal afetlerde ve doğada kaybolma vakalarında canlı veya cansız insan bedenlerini bulmaya yardımcı olan arama kurtarma köpekleri, üstün koku alma duyuları sayesinde bu görevleri başarıyla gerçekleştiriyor. Havayı koklayarak insan kokusunu alan köpekler, kaybolan kişiye ait bir kıyafetin veya nesnenin kokusu koklatıldıktan sonra ise o kişinin kokusunu ayırt edip onu bulmaya odaklanıyor. SAR köpekleri kokuyu aldığı anda onu yönlendiren uzmana sesi, duruşu veya bakışıyla bilgi veriyor. Koku alma duyularının üstünlüğünü şu şekilde açıklamak mümkün: İnsanların burun boşluğunda altı milyon olan duyusal reseptör alanı, köpeklerde 100 milyondan fazla.
SAR köpekleri (Search and rescue) olarak tanımlanan dostlarımız rüzgar hızı ve yönü, sıcaklık ve nem gibi farklı değişkenlerde, her koşula uyum sağlayarak özellikle de baskı altında iyi çalışıyor. Dostlarımızın arama kurtarma köpeği olabilmesi için iki yıl süren bir eğitim almaları ve Türkiye’de AFAD’ın, yurt dışında ise ilgili birimlerin sınavlarından geçmesi gerekiyor. 10 hafta ila 1,5 yaş arasında eğitime başlaması gereken SAR köpekleri, genelde 5-10 yaşları arasında bu önemli görevinden emekli oluyor. Enkaz simülasyonlarında başlayan eğitimlere, köpeğe komut verecek uzman kişi de katılıyor ve tüm eğitim sürecinde bu kahramanlara eşlik ediyor. SAR köpekleri koku alma konusunda başarılı olan Golden Retriever, Labrador Retriever, Rottweiler, Springer Spaniel, Avustralya Çoban Köpeği, Border Collie cinsi köpeklerden seçiliyor. Ayrıca bu köpeklerin takıntılı bir şekilde oyun sevmesi, itaat edebilmesi, dikkatli ve arkadaş canlısı olması da diğer aranan özellikler arasında.
SAR köpeklerinden bahsetmişken şubat ayında yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli depremlerde, Adıyaman'da Meksika ekibiyle görev yapan, üç kişinin enkazdan sağ olarak çıkarılmasını sağlayan ve çalışmalar esnasında rahatsızlanarak ölen arama kurtarma köpeği Proteo'yu anmadan olmaz. Emeklerin için teşekkürler Proteo, seni çok seviyoruz!
Polis ve güvenlik köpekleri
Kolluk kuvvetlerine yardımcı olan bu dostlarımız; memurları koruyor, hayat kurtarıyor, suçlu şahısları buluyor, birinin tehdit oluşturduğunu fark ediyor, patlayıcı, silah, uyuşturucu ve kaçak mal tespit ediyor. Zeki ve dayanıklı Alman Kurdu, enerjik ve itaatkar Belçika Malinois, koku uzmanı Bloodhound, çevik ve duyarlı Belçika Çoban Köpeği, koruyucu ve görevleri hızlı alan Doberman Pinscher, arkadaş canlısı ve yeni bilgilere açık Labrador, mantıklı ve yetenekli Flandre Çoban Köpeği, sadık ve görevlere bağlı Rottweiler; polis köpekleri için en uygun cinsler olarak belirtiliyor. Tabii bu dostlarımızın da eğitim süresi, farklı alanlardaki eğitimlerle birlikte yaklaşık 15 ay sürüyor; 10 yaşında olmadan önce ise emekli oluyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin ünlü polis köpeği K-9’lar, benzeri şekilde Türkiye’de de eğitiliyor ve görev yapıyor. K-9’lar arama kurtarma köpeği olarak da görev yapıyor.
Kaynak:
https://vcahospitals.com/
https://animals.howstuffworks.com/
https://www.therapydogs.com/
https://petkeen.com/
https://www.akc.org/
https://www.nationalpolicedogfoundation.org/
