Günümüzde, hayallerimizi hayata geçirmek, belirli yöntemleri doğru uygulama ile mümkün. Hayallerimizi ve hedeflerimizi küçük bölümlere ayırmak, gerçekten kopmamak, mücadele etmek, pes etmemek bu yöntemlerin en temel olanları.
Tüm kişisel gelişim sunumlarında hayal etmenin ve hedef koymanın başarının en temel prensipleri olduğu söylenir. Günümüz dünyasının bize hedef gösterdiği genel başarı kriteri, daha fazla para sahibi olmak. Dünyanın içinde bulunduğu adil olmayan gelir dağılımı, politik çekişmeler, işsizlik, daralan ekonomiler, su ve yiyeceğe olan ulaşımın dünyanın birçok bölgesinde zorlaşması gibi temel faktörler, hedeflere ulaşmayı çok daha zorlaştırıyor. Araştırmalarda dünya üzerinde bireylerin yüzde 92’si hayallerini hayata geçirmekte zorlanıyor ve sonunda hayal ve hedeflerinden vaz geçiyor. Bu durumun yarattığı başarısızlık psikolojisi insan hayatına son derece olumsuz yansıyor.
Bu çıkmazdan kurtulmak ve sadece para odaklı başarı kriterleri belirlemeyip ruhumuza hitap eden ve bizi hayat boyu mutlu edecek hedeflerle hayatı yaşamamız mümkün. Yaşam Koçu Kişisel Gelişim Uzmanı Aslı Metin, yönetici koçluğu, öğrenci koçluğu, aile terapisi ve ilişkiler üzerine bireysel danışmanlık yapıyor. Aslı Metin, hedeflerimize yürürken uygulamamız gereken temel prensipleri anlattı.
Yaşam koçluğu insanlara nasıl yardımcı olur ve neleri gerçekleştirmesinde yardım eder?
Yaşam koçu kişilerin bir yol haritası çizmesine ve o yol haritasında yer alan hedeflere ulaşmasında bilgilerini aktararak destekte bulunur. Danışanın istikrarlı, kararlı olarak ilerlemesi önemlidir. Çünkü o hedefe ulaşırken birçok yol ayrımları ile karşılaşır. Yanlış yola sapmaması konusunda öneriler verilir. Ama seçim hakkı her zaman kişiye aittir. İlerlerken olumsuz durumlarla karşılaşılabilir o durumlarda yine kararlı olarak pes etmeden ilerlemesi gerekir. Aslında yaşam koçu olarak elimizde sihirli bir değnek yok. Danışanın ne istediğini doğru analiz ederek yönlendirmek ve ilerlemek gerekiyor.
Yapılan bir araştırmaya dünya üzerinde bireylerin yüzde 92’si hayallerini hayata geçirmekte zorlandığı belirtiliyor. Bu çok büyük bir oran. İnsanlar neden istedikleri işi yapamaz ve ulaşmak istedikleri yerlere ulaşamaz?
Kimi hayaller kişi kapasitesinin çok ama çok üzerinde. Ayrıca bu hayallerin gerçekleşmesi için herhangi çaba da harcanmıyor. Bu anlamda sadece hayal kurarak beklemek büyük bir zaman kaybına yol açıyor. Sonucunda “hayalim gerçekleşmedi” denilerek bir de hayal kırıklığı yaşanıyor. Bir hayalin gerçekleşmesi için kişinin kapasitesi ile uyumlu olması gerekiyor. Örnekle açıklamak gerekirse öğrenci derslerinde başarısız ve ders çalışmak için herhangi bir çabası yok. Ama hayali tıp okumak bunun gerçekleşmesi maalesef imkansız. Hayallerinin gerçekleşmesi için belirli hedeflerin olması gerekiyor. Hedefe ulaşmak içinde neler yapılması gerekiyor tek tek sıralanmalı ve hayata zamanı geldikçe azim ve sabırla geçirilmeli. Hedefe ulaşırken yaşanan olumsuz bir durumda pes edilip bırakılmamalı. O olumsuzluğun kişiye bir öğretisi vardır. Olumsuzlukların da içinden geçerek ilerlenmeli. Hayat her zaman gül bahçesi değil. Her şeyin bir zıddı var. Hayalleri gerçekleştirebilmemiz için iyi ile de kötü ile karşılaşabiliriz. Her durumu kabul edip pes etmeden ilerlemeliyiz. İsteklerine ulaşmaları için çaba harcanmalı ve sabırla pes edilmeden ilerlenmeli. Birkaç olumsuz durumda hemen pes ediliyor.
Doğru mesleği ve hedefi seçmekte neden zorlanırız? Bu sorunun ailelerle ve yetişme tarzıyla bir ilgisi var mı?
Birçok kişi üniversiteden mezun olup iş hayatına atılana kadar okuduğu bölüm ile ilgili çalışacağı pozisyonlar, çalışacağı sektörler ve mezun olursa ne iş yapacağı hakkında ayrıntılı ve net bilgi sahibi değil. Çok fazla kulaktan dolma bilgi ile ilerlemeye çalışılıyor. Ayrıca üniversitede okuyacağı bölümün kendi kişilik yapısına uygunluğu bile fazla irdelenmiyor. Bunun için kişinin kendini tanıması gerekiyor. Kendine tanımakla anlatmak istediğim, hangi işi yaparsa kendisine keyif verir? Hangi sektörde çalışırsa mutlu olur? Hem sevdiği işi yapıp hem de para kazanır? Bu konularda gençler maalesef ayrıntılı düşünmüyor.
Öğrencilerle yaptığım görüşmelerde, sadece üniversite kazanayım da ne olursa olsun düşüncesinde olanlara rastladım. Ayrıca kişilerde kararsızlık ve okuyacağı bölümün iş alanı hakkında bilgi eksikliği mevcut. Ailelerin de elbette etkisi büyük. Bazı aileler çocuğunun seçimlerini konuşmak dahi istemiyor. Genelde kendi kafasında bir çocuk profili oluşturuluyor ve o profili çocukta uygulanmaya çalışılıyor. Çocuklar ile ebeveyn ilişkileri sağlıklı kurulduğu takdirde, iletişim de sağlıklı oluyor ve karşılıklı konuşarak kaliteli anlayışlı ve sağlıklı çocuklar yetiştirilebiliyor. Ancak çoğu aile çocuğun kapasitesini göz ardı edip çocuğun kapasitesinin çok üzerinde beklentiler oluşturabiliyor.
Hedef belirlemek, bir kariyerin geliştirilmesi için ne kadar önemli?
Hedef belirlemenin kariyer gelişimi için çok önemli olduğunu düşüyorum. Hedef belirlendikten sonra ona ulaşmak için yapılması gerekenler ne ise onlar tek tek ve sırası ile oluşturulmalı. Oluşturulan sıra ile azimle ilerlenmeli. İlerlerken aksilikler olabilir. O aksilikler karşısında asla pes edilmemesi gerekmekte. Ancak dikenli yoldan ilerleyerek çok güzel bir manzaraya ulaşabiliyoruz.
Hedefsiz yoluna devam etmek de bir strateji olabilir mi?
Kişilerin seçimlerine saygım sonsuz. Ancak hedefsiz ilerlemede büyük çoğunluk mutsuzlukla sonuçlanabiliyor. Çünkü kişi ne istediğini tam anlamıyla kendisine bile açıklayamıyor. Kendisine uygun küçük hedefler ile ilerlemek kişinin performansının artmasında iyi sonuçlar vermiyor.
Hedeflerimize ulaşmak için yapılması gerekenler nelerdir?
Öncelikle o hedefe ulaşmak için tek tek sırası ile neler yapılmalı onlar madde madde oluşturulması. Ulaşmak için yapılacaklar hayata geçirilmeli ve hayata geçirildiğinde karşılaşılan olumsuz durumlarda sabırla ve azimle pes edilmeden ilerlenmeli. Listeyi hayata geçirirken farklı yol ayrımları karşımıza çıkabilir. O yol ayrımları irdelenmeli ve gerekiyorsa bilgi sahibi birilerinden destek alınarak sağlıklı seçimler yapılmalı.
Bir kariyer yolculuğunda yapılan en temel yanlışlar nelerdir?
En sık karşılaştığım iki yanlışı anlatmak istiyorum. Üniversite okuyacağı bölüm seçiminde gerçekten o bölüm kişinin karakter özelliklerine uygun olup olmadığı iyi araştırılmalı. Karakterine uygun olan bölümler tercih edilmesi kişinin ileriki yaşlarda işini aşkla yapmasını sağlar. Çalışma şartları zor ve stresli olsa bile karakterine uygun işte çalışanlar mutlu ve işini severek yaptığı için stresi çok rahat yönetebilirler. Çoğu danışanım hukuk veya tıp fakültesi mezunu. Okuduğu bölümü seçme sebebi geçerli meslek olması. Kariyerinde genç yaşlarda zorda olsa ilerlemeye çalışıyor. Yaş ilerledikçe yaptığı iş ile kendisini bütünleştiremiyor ve kariyerinde yükselişe geçse bile mutsuz olduğu ve karakterine uygun olmadığı için farklı bir mesleğe yönelebiliyor. İkincisi üniversite bölüm seçimi yaparken mezun olacağı bölümün iş alanı tam olarak irdelenip araştırılmıyor. Çalışacağı sektörler, çalışma pozisyonları araştırılıp bilinmeli. O bölümü okuyan iyi maaş alır algısı ile bölüm okunabiliyor. İş hayatına atıldığında düşük maaş ile karşılaşınca, hayal kırıklığı yaşanıyor.
Hayal kurmak hedeflere ulaşmakta bir yardımcı mıdır? Yoksa sonraki hayal kırıklıklarının nedeni mi?
Mantıklı hayal kurmak ve o konuda adımlar atmak hedefe ulaşmada etkili yöntem, ancak bazı görüşmelerimde, sadece hayal kurup yıllarını hayallerin gerçekleşmesi için geçiren insanlara rastladım. Yurtdışında doktorasını yapan bir danışanım vardı. Doktoranın tamamlanabilmesi için ders çalışmak istemediğini sadece hayal kurduğunu ama hiçbir şeyin değişmediğini söylemişti. Maalesef emeksiz yemek olmuyor. Gerçekten çaba harcanmalı ve hayal kurarak vizyonlayarak desteklenmeli. Ama hiçbir çaba harcamadan yatıp hayale dalmak beyhude bir eylem olmaktan öteye gidemiyor.
Hem gerçekçi hem de hayaller doğrultusunda bir kariyer planı nasıl yapılmalı?
Kişi işini severek yapmıyorsa, birilerine zarar vererek egosal davranıyorsa maalesef kariyerinde yükselme hayallerinin gerçekleşme şansı çok düşük. Çünkü hayalin gerçekleşmesi için kişinin işini severek yapıp sahiplenmesi ve hayalini kurduğu çalışma pozisyonunun eksi ve artı tüm yönleri ile kabul etmesi gerekiyor. Her yönü ile kabul edip istediği hedefe ulaşmak için yapması gereken neler ise onları temiz niyet ile yaparsa kendisini yükseltiyor.
Hayallerine ulaşamağı için pes edenlere neler önerirsiniz?
Kurduğu hayalleri tekrar gözden geçirmelerini gerçekten olabilecek bir hayal mi yoksa olması imkansız olan çok büyük bir hayal mi kontrol etmelerini öneririm. Yani durumları, farenin kendini aslan olarak hayal etmesi gibi mi? Kendi kapasitenize uygun küçük hayaller ile başlayıp o hayale ulaşmak için yapılması gereken adımlar neler, onları tek tek irdeleyerek sıralanması ve ulaşmak için yapılması gerekenler neler ise acele etmeden tam ve zamanında aksatmadan yapılması gerekiyor. Daha önceden de belirttiğim gibi olumsuz bir durum yaşayınca pes etmemelerini, sabırla o olumsuz durumu gelişimleri için kendilerine fayda sağlayacağı düşüncesi ile istikrarla ilerlemelerini şiddetle tavsiye ederim.
