Yurtlar, üniversiteye yeni başlayan öğrencilerin ilk ve en önemli konaklama alternatifleri arasında. Öğrenci sayısının her geçen yıl ciddi oranda artış göstermesi, devlete bağlı yurtların yanı sıra özel yurtların ve apartların sayısını da etkiliyor. Ancak konu yurt olunca işin içine başka faktörler de giriyor…
Üniversiteli sayısı 7 milyondan fazla
Kalacakları yer, başka bir şehre okumaya gelen öğrencilerin en önemli gündemi. Öğrenciler, özellikle üniversite eğitimlerinin ilk yıllarında yeni hayatlarına adapte olmak ve kendilerine uygun ev arkadaşı bulmak için yurtta konaklamayı tercih ediyorlar. Son yıllarda ise üniversiteli sayısının 7 milyonu aşması ve devlete bağlı olan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK)’nun yatak kapasitesinin yetersizliği nedeniyle yurt sektörü, büyük şirketler tarafından yatırım alanı olarak görülmeye başladı. Hatta bu karlı sektör, kimi zaman büyük rekabetlere bile neden olabiliyor. Peki ama tüm bu gelişmeler öğrencileri ve ailelerini mutlu etmeye yetiyor mu? KYK yurtlarıyla, sayıları ve standartları her geçen gün artan özel öğrenci yurtları arasında ne gibi farklar var? İstanbul gibi onlarca üniversitenin bulunduğu bir şehirde yurt piyasası, ücretleri ve yemekleri ne durumda? Yurt seçimi yaparken nelere dikkat etmek gerekiyor? Tüm bu önemli soruların cevabı ve daha fazlası haberimizde.
KYK yurtları ilk alternatiflerden biri olmasına rağmen yeterli değil
Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Kurumu bünyesine bağlı yurtların sayısı her yıl Türkiye genelinde artsa da öğrenci sayısıyla kıyaslayınca büyük bir yetersizlik göze çarpıyor. Geçtiğimiz yılın istatistiklerine göre, Türkiye’de 7 milyon 198 bin 987 üniversite öğrencisi kendi memleketlerinde veya şehir dışında eğitim görüyor. Ülke genelindeki 751 adet KYK yurdunun öğrenci kapasitesi ise 376 bin 999’u kız, 239 bin 174’ü erkek olmak üzere yalnızca 616 bin 173. Hal böyle olunca her yıl eğitim-öğretim dönemi başlamadan önce KYK’nın resmi internet sitesinden yapılan başvurularda anne babanın sağ veya ayrı olup olmaması, aile üzerine kayıtlı mal varlığı, aylık gelir ve maddi imkansızlıklar kurum tarafından inceleniyor, ihtiyaç sahibi öğrenciler KYK yurtlarında barınmaya hak kazanıyorlar. Üniversitesine en yakın bölgeye kayıt yaptırmaya hak kazanan öğrenciler, ayrıca yurtta kaldıkları eğitim dönemi boyunca günlük 9.5 TL tutarındaki yurt yemeği desteğini sabah ve akşam olmak üzere iki öğün kullanabiliyorlar. Yurt ücretleri ülke genelinde uygun ve aynı olduğu için özellikle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde eğitim gören maddi durumu yetersiz öğrencilerin, KYK yurtlarında barınması avantaj olarak görülüyor.
KYK yurtları uygun fiyatları ve farklı standartlarıyla ön plana çıkıyor
Genel ve yüksek ücretli olmak üzere iki gruba ayrılan KYK yurtları, uygun fiyatlarıyla ön plana çıkıyor. Maddi açıdan yetersiz öğrencilerin başarılarına daha uygun olan büyük şehirlerdeki iyi üniversitelerde okumalarına fırsat veriyor. Aylık ücretler dört, altı 6 veya sekiz kişilik olan genel yurtlarda 2017-2018 öğretim döneminden itibaren 170 TL iken, üç kişilik olan ve “yüksek ücretli KYK yurdu” adıyla bilinen özel yurtlarda ise 285 TL. Genel yurtlarda odaların içinde dolap ve yatak bulunurken tuvaletler ve etüt salonları ortak alan şeklinde kat koridorlarında yer alıyor. Özel yurtlarda ise her odada yatak ve dolabın yanı sıra mini buzdolabı, çalışma masası, komodin, tuvalet ve banyo yer alıyor. Kısaca yüksek ücretli KYK yurtlarında ikamet eden öğrenciler 115 TL fiyat farkıyla, nispeten daha iyi koşullarda yaşıyorlar.
“KYK yurtlarını iyileştirme çalışmaları hız kesmeden devam ediyor”
Fatih Sultan Mehmet (FSM) Erkek Öğrenci Yurdu Yönetim Memuru Eyüp Özer’e KYK yurtlarında geçmişe oranla artış gösteren iyileştirme çalışmalarını soruyoruz. Özer, çok büyük farklar olduğunu, her şeyden önce yurtların altı, sekiz veya 10 kişilik değil de bir, üç veya dört kişilik odalardan oluştuğunu belirtiyor ve ekliyor: “KYK yurtlarını iyileştirme çalışmaları Türkiye’nin her bir köşesinde devam ediyor, yeni yurtlar yapıyor, yetersiz kontenjan problemini önlemek adına mevcut yurtlara yeni binalar ekleniyor. FSM’nin yatak kapasitesi de eklenen binalarla birlikte bu yıl 3108 oldu.”
Özer’e İstanbul gibi büyük şehirlerdeki yurt kontenjanlarının yetersizliğine dair eleştirileri ilettiğimiz zaman ise KYK’nın konuya çok büyük önem verdiğini, yurt inşaatlarının durmaksızın devam ettiğini ve her dönem yeni yurtların hizmete girdiğini söylüyor.
İstanbul’daki KYK yurtları şehrin dört bir yanına dağılmış durumda
İstanbul’da, özellikle öğrenci sayısının çok fazla olduğu İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ve İstanbul Üniversitesi’nin yakın çevresi başta olmak üzere şehrin hem ücra hem de merkezi noktalarında KYK yurtlarına rastlamak mümkün. En bilinen yurtların listesi şu şekilde:
KYK erkek öğrenci yurtları
- Avcılar Erkek Öğrenci Yurdu
- Esenyurt Erkek Öğrenci Yurdu
- Fatih Sultan Mehmet Erkek Öğrenci Yurdu (YTÜ, Davutpaşa Kampüsü)
- Kadırga Erkek Öğrenci Yurdu (Fatih)
- Şişli Erkek Öğrenci Yurdu
- Abdi İpekçi Erkek Öğrenci Yurdu (İstanbul’un en eski ve bilindik yurtlarından biri olan Abdi İpekçi, İTÜ Maçka Kampüsü’nde, oldukça merkezi bir konumda yer alıyor. Ancak yenileme çalışmaları nedeniyle 2017-2018 öğretim yılından itibaren bir süre öğrenciler bu yurtta konaklayamayacak. Çoğu öğrenci Fatih Sultan Mehmet Erkek Öğrenci Yurdu’na nakledildi.)
KYK kız öğrenci yurtları
- Vezneciler Kız Öğrenci Yurdu
- Anadolu Hisarı Kız Öğrenci Yurdu
- Ataşehir Kız Öğrenci Yurdu
- Avcılar Kız Öğrenci Yurdu
- Florya Beşyol Kız Öğrenci Yurdu
- Hüdavendigar Kız Öğrenci Yurdu (Fındıkzade)
- Çemberlitaş Kız Öğrenci Yurdu
Belirtilmesi gereken bir konu var ki KYK yurtları İstanbul’daki üniversite öğrencilerinin yalnızca yüzde 5’lik bölümü için yeterli. Bu yüzden ilk kayıtlarda asil listeden yurt hakkı kazanamayan öğrenciler, kimi zaman aylarca yedek sırada bekleyebiliyorlar.
İstanbul’daki devlet yurdu ile özel yurt arasında uçurum var
İstanbul’daki devlet ve vakıf üniversitelerinin toplam sayısı 58. Yani İstanbul, Türkiye’deki üniversitelerin üçte birine ve bir milyonu aşan öğrenciye ev sahipliği yapıyor. Ancak şehrin ve kiraların pahalılığı, özel öğrenci yurtlarına da yansıyor. Şehir merkezinden uzak bölgelerde bile dört kişilik standart oda fiyatları 600-1200 TL arasında değişiyor ve çoğu yurtta yemek hizmeti yer almıyor. Beşiktaş, Şişli, Beyoğlu, Kadıköy gibi ilçelerde ise aynı standartlardaki yurtların aylık ücreti 800-1600 TL arasında. Tanıdığı, ailesi veya arkadaşı yanında olmayan öğrenciler, KYK yurdu çıkmadığı takdirde şehrin yüksek kiralarını tek başlarına karşılayamadıkları için özel yurtların yolunu tutuyorlar.
Şirketler de artan talebin farkında
Özellikle İstanbul’un neredeyse bütün ilçelerinde, her yıl farklı vakıf üniversiteleri açılıyor. Bu durum öğrenci sayısının artmasıyla doğru orantılı olarak yurt talebinin de yükselmesine neden oluyor. Öyle ki PwC ve Urban Land Institute (ULI) tarafından hazırlanan “Gayrimenkulde Gelişen Trendler 2017 Avrupa Raporu”na göre, ankete dahil olanların yüzde 61’i ofis ve AVM’lerden sonra en karlı yatırımın yurt sektörü olduğunu belirtiyor. Emlak sektöründeki yatırımlarıyla ön plana çıkan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ)’nın da yurt sektöründeki talebi iyi değerlendirenler arasında yer aldığı söyleniyor. TOKİ’nin, 71 bin 873 öğrenci kapasiteli toplam 189 adet yurt için çalışmalara başladığı belirtiliyor. NEF de son yıllarda sayıları hızla artan ve maddi durumu iyi üniversite öğrencilerine yüksek standartları yaşam alanı vadeden projelerle ön plana çıkıyor.
Kimi özel yurt ücretleri Nişantaşı’ndaki kiralık evlerden pahalı
Maddi imkanları yeterli olan öğrenciler de üniversite hayatlarının ilk yıllarında güvenlik ve konfor gibi seçeneklerle yurtta kalmayı tercih edebiliyorlar. Yüzme havuzu, spor salonu, kafesi, restoranı olan Ortaköy, Florya gibi bölgelerde hizmet veren öğrenci apartlarıyla “lüks yurt” kavramını İstanbul’a benimseten kimi şirketlerin tek kişilik aylık oda fiyatı 6 bin TL’ye kadar çıkıyor. Türkiye’de aylık ücreti 6 bin TL civarında herhangi bir vakıf üniversitesi olmadığı göz önüne alınırsa bu yurtlar, Bebek ve Nişantaşı’ndaki ev kiralarını geçmenin yanı sıra en pahalı üniversitelerin taksitini de sollamış durumda. İki ve üç kişilik banyo tuvaletle mutfağı içinde olan odaların ise aylık ücreti 2 ve 3 bin TL arasında değişiyor. Böyle yüksek yurt ücretlerini karşılayamayan öğrenciler için en mantıklı seçenek ise okulları yakın bir bölgeden ev kiralamak. Beşiktaş, Şişli, Beyoğlu, Kadıköy, Üsküdar gibi ilçelerde ev kiraları evlerin durumuna göre büyük farklılıklar gösterse de öğrenciler ortalama olarak 1200-2000 TL’ye 2+1 veya 3+1 daireler bulabiliyorlar.
Yurt seçimi yaparken dikkat edilmesi gerekenler:
Yurdun;
- Okula yakınlığı
- Toplu taşıma noktalarına uzaklığı
- Doğalgaz, internet, TV gibi imkanları
- Giriş çıkış saatlerinin yaşam tarzına olan uygunluğu
- Yemekhane hizmeti ve temizliği göz önüne alınmalı. Belki de en önemlisi olan oda arkadaşı faktörü ise seçme imkanı bulunmadığı takdirde tamamen şansa bağlı…
