30 Ekim 2020 tarihinde yaşanan İzmir depremi beraberinde büyük bir acı getirdi ve 116 kişi hayatını kaybetti. Depremin daha az konuşulan kayıpları ise evcil hayvanlar oldu. Deprem gibi büyük bir doğal afette evcil hayvanları korumak için yapılabileceklerinizi derledik.
Geçtiğimiz ayın sonunda İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 6,6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Ege ve Marmara'da da hissedilen depremde birçok can kaybı yaşanırken ülke de yasa boğuldu. Acısının hâlâ taze olduğu felaketin ardından hasarlı binalarda sıkışıp kalan ya da göçük altından çıkarılan evcil hayvanların görüntüleri de sosyal medyada sıkça yer buldu.
Bu acıklı durum pek çok evcil hayvan sahibini deprem sırasında evcil hayranlarını nasıl koruyabileceklerini öğrenmeye yöneltti. Patili dostlarınızı deprem felaketi sırasında nasıl koruyabileceğinize gelince...
Deprem öncesi alınabilecek önlemler
1) Kimliğinin belli olmasını sağlayın
Deprem riskine karşı evcil hayvanların korunması aslında afetin öncesinde başlıyor. Mikroçip uygulamaları genellikle evcil hayvanların evden kaçması ihtimali sebebiyle kullanılsa da deprem sırasında da evcil hayvanınızın lokasyonunu bildiren bir sistem oldukça işe yarayacaktır. Depremde pek çok evcil hayvan yaşadıkları korku ve stres sebebiyle kaçıp saklanma içgüdüsü hissediyor. Evden kaçan evcil hayvanlar için sosyal medyada ilanlar paylaşılsa ve bölgede arama çalışmaları yapılsa dahi ismine tepki vermeyen ya da çekingen olan evcil hayvanlar bulunamayabiliyor ya da bulunmaları uzun zaman alıyor. Mikroçip uygulaması ise bu süreci oldukça kısaltıyor. Bu sayede patili dostunuz deprem anında korkup evden kaçsa ya da evde bir yere saklansa dahi verici sayesinde sinyalini takip edebilir ve tam konumuna ulaşabilirsiniz. Eğer mikroçip uygulaması kullanmıyorsanız da evcil hayvanınızın adını, adresini ve sizin numaranızı içeren tasma bulundurması önemli.
2) Deprem çantasında onun ihtiyaçları için de bir yer açın
Hepimiz depremde hemen ulaşabilmek adına evin girişinde deprem çantası bulundurmamız gerektiğini biliyoruz. Olası bir deprem felaketinde ihtiyacınız olacak olan eşyaları, gıdaları ve gerekli malzemeleri bulunduran bu deprem çantasına evcil hayvanlarınızın ihtiyaçları dahilinde eklemeler de yapmaya özen gösterin. Mama, ona güvende hissettirecek oyuncak, gerekli ise ilaç gibi malzemeler ile evcil hayvanınızın güvenliğine de öncelik vermelisiniz. Peki ne gibi malzemelere yer vermelisiniz?
● Evcil hayvanları güvenli bir şekilde taşımak ve kaçmamalarını sağlamak için sağlam tasma ya da taşıyıcı çanta
● Mama, su, su kabı gibi gıda ihtiyaçları
● Su geçirmez bir kapta saklanan ilaçlar
● Evcil hayvan karnesi
● Kaybolmaları ihtimaline karşı evcil hayvanlarınızla birlikte çekilmiş güncel fotoğraflarınız
● Veterinerin adı ve numarası
● Kolay taşınabilir ise evcil hayvan yatakları ve oyuncakları
3) Evcil hayvanınızın güvenli bölgelerini belirleyin
Deprem sırasında önceliği kendi güvenliğinize vermeniz gerekli. Ancak mümkün olduğu anda eve dönüp evcil hayvanlarınızı çıkarmanız gerekecektir. Bir afet sonrası evinizi boşaltmanız gerekiyorsa evcil hayvanlarınızı korumanın en iyi yolu onları da yanınıza almaktır. Fakat pek çok evcil hayvan korku sebebiyle saklanma eğilimdedir ve bu da genellikle kapalı, korunaklı bir bölge olacaktır. Evcil hayvanlarınızın korktukları zaman nerelere saklandıklarını belirleyin. Deprem sonrası büyük ihtimalle o bölgelerde saklanmaya çalışacaklardır. Deprem sonrası eve girişiniz güvenli olduğu zaman evcil hayvanlarınızı ilk olarak o noktalarda aramaya başlayın. Arama sürecini büyük ölçüde kısaltacaktır. Aynı şekilde tahliye durumunda sakin kalabilmeleri için tahliye tatbikatı da yapabilirsiniz.
Deprem sırasında ve sonrasında alınabilecek önlemler
1) Peşinden koşmayın
Deprem sırasında öncelik sizin güvenliğiniz. Evcil hayvanların da kendini koruma içgüdüleri vardır ve güvenli olduğunu düşündükleri bir bölgeye saklanmaya çalışacaklardır. Deprem sırasında onların peşinden koşup yakalamaya çalışmak hem sizin hem de onların güvenliğini tehlikeye atar. Evinizdeki yaşam üçgenini belirleyip deprem anında oraya koşmalısınız. Sarsıntının dinmesinin ardından da ilk iş olarak evi terk etmelisiniz. Eğer depreme dışarıda yakalanırsanız da olduğunuz yerde çömelmeli ve evcil hayvanınıza sarılmalısınız.
2) Konaklama seçeneklerini belirleyin
Deprem sonrasında bölgenizdeki hangi konaklama noktalarının evcil hayvanları kabul edeceğini öğrenmeye çalışmalısınız. Bunun için bölgenizdeki konaklama noktalarına acil durumlarda evcil hayvan politikalarından feragat edilip edilemeyeceğini sorabilirsiniz. Depremin ardından evinize dönememeniz durumunda hangi arkadaşlarınızın, akrabalarınızın, yatılı tesislerin, hayvan barınaklarının veya veteriner hekimlerin hayvanlarınıza bakabileceğini önceden belirleyin. Telefon numaralarını içeren bir liste hazırlayın. Deprem bölgesel bir felaket olması nedeniyle çevrenizdeki pek çok kişiyi etkileyecektir. Birden fazla konaklama alternatifiniz olması daha akıllıca olur.
3) Güvende hissetmelerini sağlayın
Deprem insanlar için olduğu gibi evcil hayvanlar için de travmatik bir deneyimdir. Ne olduğunu bilmedikleri bir tehlikeyle yüzleşmiş olmak evcil hayvanlarınızı strese sokabilir ve korkularını artırabilir. Onların davranışlarını okumaya çalışmalısınız. Deprem korkusuyla 8’inci kattan atlayan ya da sahibine yaklaşmayı reddeden hayvanlara dair haberler mevcut. O nedenle evcil hayvanınızın da travmatik bir durumla karşı karşıya kaldığını unutmamalı ve onların güvenliğine odaklanmalısınız. Oynamaktan keyif aldığı oyuncak, üstünde kokunuz bulunan bir eşya ya da en sevdiği ödül maması patili dostunuza güven aşılayacak ve biraz olsun rahatlamasını sağlayacaktır. Bu süreçte onları yalnız bırakmamak da önemli bir nokta.
“Köpeklere eğitim verilebilir”
Veteriner Anıl Ekizceli de deprem anında önce kendi güvenliğimizi sağlayıp ardından evcil dostumuzla ilgilenmemiz gerektiğini belirtiyor. Ancak deprem öncesi ve sonrasında onlar için yapabileceğimiz şeyler mevcut. Deprem çantasına sevdiği bir oyuncağı koymanın evcil hayvan psikolojisinde iyi etkileri olacağını belirten Ekizceli, ayrıca deprem çantasında mutlaka birkaç gün yetecek mama, konserve mama ve onu sıcak tutacak bir battaniye bulundurulması gerektiğini söylüyor. “Taşıma çantası ile taşınabilecek boyuttaki dostlarımızın sahipleri taşıma çantalarını mümkün olduğunca kapıya yakın yerde tutmalı. Köpek besleyenler bu konuda biraz daha şanssızlar çünkü köpekler içgüdüsel olarak kaçma ve kendince güvenli bulduğu bir yere sığınma eğiliminde olacaktır. Bu gibi kaybolma durumlarında dostunuza tekrar kavuşabilmek için yapabileceğiniz iki şey var; ilki tasmasında isminizin ve numaranızın yazılı olması, diğeri ise Avrupa'da zorunlu hale getirilen ve ülkemizde de gittikçe yaygınlaşan çip uygulaması” diyen veteriner, köpeklere toplanma alanlarına gitmelerinin öğretilebileceğini ya da temel eğitiminden sonra arama-kurtarma eğitimi de verilebileceğini belirtiyor.
Daha küçük (hamster, kaplumbağa gibi) hayvanlar için ise önlem almanın hayat kurtarıcı olduğunu belirten Ekizceli, kafes ya da teraryumlarının sallanmadan etkilenmeyecek şekilde konumlandırılması gerektiğinin altını çiziyor. “Deprem anında evcil hayvanınızın peşinden koşmak sizi ve onu paniğe sürükleyeceğinden hayati risk oluşturur” diyen veteriner, patili dostunuzun kendini koruma içgüdülerine güvenmeniz gerektiğini belirtiyor. Deprem sonrasında sokak hayvanları için de mama ve su kapları yerleştirmenin önemli olduğunu söylüyor.
