Dünyanın en ücra köşelerine dahi internet ulaştırma hedefiyle yoluna devam eden Elon Musk’ın “SpaceX Starlink Uydu Takımyıldızı” projesi sürüyor. Starlink’te bugüne kadar hayata geçenleri ve projenin vaatlerini derledik.
Elon Musk’ın kurduğu SpaceX şirketi tarafından geliştirilen Starlink projesi kapsamında uzaya ardı ardına uydu gönderimi sürüyor. Proje bitiminde alçak dünya yörüngesinde sayısının 12 bini bulması hedeflenen uydular, dünya yörüngesine gruplar halinde gönderilip konuşlandırılıyor. Dünyanın en ücra noktalarına dahi uydular üzerinden uzaydan internet sağlamak amacıyla geliştirilen projeye SpaceX Starlink Uydu Takımyıldızı da deniyor.
Starlink projesi adım adım gerçekleşedursun, Elon Musk’un internet projesiyle ilgili birbirinden farklı haberlerin de ardı arkası kesilmiyor. Genellikle uydu fırlatımı, gökyüzündeki uydu treni ya da uzaylı istilası gibi komplo teorilerine konu olan Starlink projesinin adı bir başka ilginç haberde de geçti. Fransa’nın 350 kişilik Saint-Senier-de-Beuvron köyü, SpaceX'in Starlink uydu grubundan internet almayı sağlayacak istasyon kurulumunu yasal olarak reddetti. Gerekçeleri ise Starlink antenlerinin yayacağı dalgaların tarım arazileri, hayvanlar ya da insanlara zararlı olup olmadığının bilinmemesiydi.
Wi-Fi ağlarının yaydığı elektro manyetik dalgalara dair birçok araştırma söz konusu. Bunlardan bazıları sinyallerin dokularda hasara yol açabileceğini ortaya koysa da Musk’ın Starlink uydularının çevreye ve sağlığa etkileri konusunda henüz net bir bilgi yok.
Aslında bu köy, Elon Musk’ın amacına uygun yerlerden biriydi. Sonuçta insanların yoğun olarak yaşadığı bölgeler internet hizmeti alabiliyor. Sorun ulaşılması güç bölgelerde internet hizmeti sağlamanın pahalı, bağlantı kalitesi açısından verimsiz olması. Ancak köy sakinleri, “Teknoloji düşmanı değiliz fakat sağlığa etkilerini bilemiyoruz” diyor özetle.
Görsel Kaynak: teslarati.com
Uyduların teknik özellikleri
SpaceX şirketi, ilk 60 Starlink uydusunu, Mayıs 2019’da fırlatmıştı. Bugüne kadar uydular peyderpey yörüngeye gönderilmeye devam etti. Mart 2021’de 60 Starlink uydusu daha -ki bu 22. kez gerçekleşiyor- Falcon 9 roketiyle başarılı bir şekilde uzaya fırlatıldı. Fırlatma, Florida'daki Cape Canaveral uzay üssünden yapıldı. 2021 Haziranı’nda da 60 uydunun daha fırlatılması planlanıyor. Başlangıçta 4 bin 425 uydu için izin alınmıştı. Ancak daha sonra şirketin 12 bin uyduyu Dünya yörüngesine sistemli biçimde ‘serpmeyi’ planladığını öğrendik. Starlink uydu projesinin 2027 yılına dek tamamlanması planlanıyor. Son gönderilenlerle birlikte gezegenimizin yörüngesinde binin üzerinde Starlink uydusu bulunuyor.
Starlink şirketi ayda 120 uydu üretiyor. Her bir uydunun kütlesi 260 kilogram ağırlığında. Uyduların üzerinde güçlü dört anten ve bir adet güneş paneli bulunuyor. Starlink uydularında diğer uzay araçlarıyla çarpışmalarını önlemeyi amaçlayan otonom bir güvenlik sistemi var.
Starlink’in alçak dünya yörüngesindeki (Low Earth Orbit-LEO) uyduları, düşük gecikmeli geniş bant hızları sunmayı vaat ediyor. Starlink önceleri 1 Gbps hıza sahipti, şimdi hedefi 10 Gbps. Hizmet alanlara 210 Mbps’den 10 Gbps’ye kadar indirme hızlarına ulaşabilecekleri bilgisi verildi. Testler, uydulardan alınan sinyalin latency yani gecikme süresinin 34 milisaniye olduğunu gösteriyor. Bu değer uzun vadede 17 milisaniyeye kadar düşebilir. Uzmanlar, 40 milisaniyenin altındaki herhangi bir gecikme değerinin çoğu uygulama için iyi bir değer olarak kabul edildiğini söylüyor.
Görsel Kaynak: shopify.com
Avantajı ve fiyatı
Starlink kısaca uzaydaki uydular aracılığı ile internet sağlayan bir sistem. Herhangi bir kablo kurulumu gerekmeksizin, gezegenimiz üzerinde istenen herhangi bir koordinata internet bağlantısını ulaştırabiliyor. Elon Musk, her fırsatta Starlink ile dünyanın en ücra köşelerine fiber-optik kablo bağlantısı olmaksızın uydular üzerinden ucuz ve hızlı internet erişimi sağlamayı amaçladıklarının altını çiziyor. Proje tamamlandığında, ihmal edilen kırsal alanlar geniş bant hızlarında internet bağlantısına kavuşabilecek.
Starlink ön siparişleri şu anda ayda 99 ABD dolarına mal oluyor. Ancak hizmeti kullanabilmek için 499 ABD doları tutarında bir kullanıcı terminali ya da başka deyişle donanım paketi gerekiyor. Pakete evde veya işyerinde kurulabilen küçük bir uydu çanağı, bir yönlendirici ve güç kaynağı da dahil. Ayrıca 50 ABD doları tutarında bir nakliye ve işlem ücreti de söz konusu. Ön sipariş vermek isteyen herkes için gereken tek şey iade edilebilir 99 ABD doları depozito. Tabi siparişin tamamlanmasının altı ay veya daha uzun bir zaman alabileceği de unutulmamalı.
Fransız köyünün direncini tahmin edip etmediğini bilemediğimiz Elon Musk bir açıklamasında Starlink projesinin önündeki en büyük engelin uydular değil, kullanıcı terminalleri olduğunu vurgulamıştı. 2015 yılında bu konuda açıklamada bulunan Elon Musk, kullanıcıların Starlink'e bağlanmalarını sağlayacak olan cihazın maliyetinin 200 ABD doları civarında olacağını duyurmuştu. Analistlerse bir kullanıcı terminalinin maliyetinin 1200 dolar civarında olacağını hesaplamıştı. Şirketin son açıklamalarına göre depozito, kullanıcı terminali ve ulaşım bedeli dahil toplam maliyet yaklaşık 650 ABD doları. Musk’ın da açıkladığı üzere, Starlink’in diğer şirketlerle rekabet edeceği göz önüne alındığında, fiyatlar muhtemelen zamanla düşecek.
Görsel Kaynak: insider.com
Kapsama alanı
Uydular halihazırda, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri’nin kuzeyi ile Birleşik Krallık'ta yaşayan internet kullanıcılarına geniş bant kapsama alanı sunuyor. Starlink, Federal İletişim Komisyonu (FCC) verilerine dayanarak beta testinin bir parçası olarak 10 binden fazla müşterisi olduğunu doğruladı. Nihayetinde amaç, Starlink’i dünyanın tüm bölgelerine yaymak. Musk, sosyal medyadaki bir açıklamasında Starlink’in önce Seattle gibi şehirlere hizmet vereceğini ve gitgide ekvatora yaklaşacağını söylemişti. 2021 başında ise hizmet Türkiye de dahil birçok bölgeden ön kayıt almaya başladı.
Starlink uydu internet olduğundan, kapsama alanı saniyesinde değişebilir. Yörüngedeki uydular ile dünyanın bazı bölgeleri, internet takımyıldızının ne zaman geçtiğine bağlı olarak daha iyi kapsama alanına sahip olacak. Uyduların yörüngede nerede döndüğünü görmek isteyenler için kapsama haritası bulunuyor.
Musk yakın zamanda katıldığı bir etkinlikte, “5G yoğunluğun olduğu durumlar için harika fakat kırsal için çok da iyi değil. Starlink telekomünikasyon şirketlerinin ulaşmakta zorlandığı kesimin yüzde 3’ü ile 4’üne ulaşacak. Bence bu durum geleneksel telekomünikasyon şirketlerinin üzerinden ciddi bir yük alacak” demişti.
Görsel Kaynak: indyturk.com
Komplo teorileri ve eleştiriler
Koronavirüs iddiası: Elbette böylesine bir proje komploseverlerin de gözdesi oldu. Son olarak sosyal medyada Elon Musk’ın internet projesi Starlink’in, COVID-19 bulaştırdığı iddiası tartışıldı. Bu iddianın dayanağı olarak Nisan ayının başında Çin’in de geliştirdiği 5G teknolojisinin koronavirüsü yaydığına yönelik bir başka iddia gösteriliyor. Her ne kadar bu iddialar yalanlansa da özellikle Facebook ve Twitter gibi sosyal medya platformlarında asıl Starlink’in COVID-19’u yaydığı öne sürüldü. Bazı sosyal medya kullanıcıları, “5G’yi boş verin, Starlink’e ait uydular yörüngede ve bize koronavirüs yayıyorlar” iddiasını ortaya attı.
Yine bazı sosyal medya kullanıcıları, Elon Musk’ın bu projesinin koronavirüs sebebiyle hız kazandığını ve Elon Musk’ın corona virüsünü kasten yayarak hava trafiğini bitirdiğini ve uyduları fırlatmak için kendisine fırsat yarattığını iddia etti.
UFO paniği: Öte yandan zaman zaman Türkiye üzerinde de görülebilen Starlink’in parlak uydu treni de birçok ülkede uzaylı istilası ya da UFO paniği yaratıyor. Dünyanın birçok ülkesinden benzer haberler geliyor. Son olarak İngiltere’de birbiri ardına dizili şekilde hareket eden uydu takımyıldızını görenler kısa süreli bir UFO paniği yaşadı. O anlar sosyal medyada kamera görüntüleri üzerinden tartışıldı.
Astronomların kabusu: Gezegenimizin etrafını tamamen sararak 7/24 yörüngede dönecek 12 bin uydunun parlaması, şu sıralarda astronomların en büyük kâbusu. Yapay uydulardan yansıyarak yeryüzüne ulaşan güneş ışınları gözlem aletleri tarafından algılanabiliyor ve bu durum verilerde hatalara neden olabiliyor. Bu kadar parlak uyduların, uzayı takip eden astronomi istasyonlarındaki gözlemleri etkilemesinden korkuluyor. Elon Musk bu soruna karşı önlem alacaklarını duyurdu. SpaceX, yeryüzünden yapılan astronomik gözlemleri olumsuz etkilememesi için gelecekte uzay uydularını güneş ışınlarını Dünya’ya daha az yansıtacak şekilde tasarlamayı planlıyor. Son bilgilere göre, yeni uydular ışığı yansıtmayacak ve güneşten gelen ışığı emecek, uzaydaki sert koşullara da dayanacak siyah, mat bir köpükle kaplanacak.
Uzay çöpleri sorunu: Starlink uydularının fırlatılması sırasında açığa çıkan parçacıkların ve görev süresi dolan uyduların, yörüngedeki uzay atıklarının sayısını artırabileceği düşünülüyor. Starlink uyduları, alçak dünya yörüngesinde konuşlandığı için atmosfere girip yok olması mümkün. Nitekim, görev süresi dolan uydular, yörüngeden çıkarak birkaç ay içinde atmosfere girip yanarak yok olmasını sağlayacak bir itki sistemine sahip. Sistem çalışmasa dahi uydular, 1-5 yıl içinde kendiliğinden atmosfere girerek yanıp yok olabiliyor. Daha yüksek irtifalarda görev yapan uyduların atmosfere girmeleri yüzlerce hatta binlerce yıl alabiliyor.
Starlink uydu takımyıldızın tasarlanması, inşa edilmesi ve konuşlandırılması için on yıllık sürenin gerektiği belirtilmişti. Mayıs 2018'deki hesaplama öngörülerine göre dev projenin toplam maliyetinin SpaceX'e 10 milyar ABD dolarına mâl olacağı tahmin ediliyordu.
SpaceX'in yanı sıra Amazon ve OneWeb gibi şirketler de alçak dünya yörüngesinde internet uydu ağları kurmak üzere çalışmalar yürütüyor. Musk’ın şirketi halihazırda yörüngedeki her dört uydudan birinin kontrolüne sahip. Uzun yıllar çokça habere konu olacağa benzer projenin 2027 yılında tamamlanması hedefleniyor.
QKimlik Koruma Sigortası
QKimlik ürünümüzle hem dijital hem de fiziksel dünyadaki risklere karşı güvende hissedebilirsiniz.
Kimlik bilgileriniz tüm tehditlere karşı güvence altında!
Detaylı Bilgi İçin:
