Amerika’da fareler üzerinde bir araştırma yapan bilim insanları, günde 4-6 saatlik uykuyla yetinmeyi sağlayan elit uyku genlerinin, bunamaya geçit vermeyeceğini öne sürüyor. Peki Elon Musk ile giderek popülerlik kazanan elit uyku nedir? Gerçekten Alzheimer’a çare olabilir mi? Sizin için araştırdık.
Güneşi görmeden uyuyamayan, güneş gökyüzünde fazla yükselmeden uyanan Mustafa Kemal Atatürk, yalnızca 4 saatte bir 20 dakikalık uyku seanslarından oluşan "Uberman" adlı kendi uyku döngüsünün mimarı Leonardo Da Vinci, uykuya oldukça mesafeli duran Thomas Edison, günde 4 saatlik uykuyla yetinen Winston Churchill gibi isimlerin kısa süreli uyku alışkanlıkları; günümüzde elit uyku alışkanlığı olarak tanımlanıyor. Tesla ve SpaceX'in CEO'su Elon Musk, ABD’nin 45. Başkanı Donald Trump, aksiyon filmlerinin aranılan aktörü Dwayne Johnson uykuya günde 4-6 saat arasında bir zaman ayırarak bu alışkanlığın yeni nesil temsilcileri arasında yer alıyor. Peki elit uyku alışkanlığına yönelik araştırmalar ne tür bulgular içeriyor?
California Üniversitesi'nden bilim insanları fareler üzerinde test etti
Günde yalnızca 4 ile 6 saat arasında bir uykuyla yetinen ve farklı genlere sahip olduğu düşünülen kişiler için elit uyuyanlar ifadesi kullanılıyor. Uzmanlar günde en az 7-8 saat uyumak gerektiğini belirtse de Amerika’da fareler üzerinde yapılan bir araştırma bu teze karşı yeni argümanlar içeriyor. San Francisco'daki araştırmacılara göre, bazı insanlar kısa sürelerde verimli uyku çekebilmelerini sağlayan genlere sahipler.
Araştırmanın önde gelen isimlerinden Nörolog Louis Ptacek, "Herkesin sekiz saat uykuya ihtiyacı olduğuna dair bir dogma var, ancak bugüne kadarki çalışmalarımız, insanların ihtiyaç duyduğu uyku miktarının genetiğe göre farklılık gösterdiğini doğruluyor" dedi.
Elit uyku genlerine sahip fareler üzerinde yapılan deneylerle bu genlerin, alzheimer gibi hastalıklara karşı bir kalkan olabileceği hipotezi test eden araştırmacılar, uykunun verimli olması halinde uykuya normalden az harcanan zamanın uyku eksikliği anlamına gelmeyebileceğini belirtiyorlar...
Yeni ilaçların geliştirilmesine yön verecek
Araştırmayı yürüten ekibin yöneticisi Profesör Ying-Hui Fu, elde ettikleri bulguların, beyin hastalıkları olan kişilerin daha dinlendirici bir uyku çekebilmelerine ve bunama gibi rahatsızlıklardan kurtulmalarına yardımcı olacak yeni ilaçların geliştirilmesine yön vereceği açıkladı. Profesör Ying-Hui Fu, “Uykuya dalmanız ve uyanmanız için beyninizin birçok bölümünün birlikte çalışması gerekiyor. Beynin bu kısımları hasar gördüğünde, uyumak veya kaliteli uyku çekmek zorlaşıyor. Bu çalışma, pek çok hastalığın nasıl geciktirileceği ve muhtemelen önleneceği konusunda yeni bir anlayışın kapısını açıyor” diye belirtti.
Başka araştırmalar ne diyor?
Dünyanın en önemli isimlerinin uyku alışkanlıkları, başarı ile uyku arasındaki ilişkiye dair merak uyandırıyor. ABD’de yapılan ve bilim çevrelerinin bir kısmı tarafından da kabul gören bir başka araştırma ise ideal uyku saatlerine ilişkin şu notları düşüyor.
- 0-3 aylık bebeklerin günde 14-17 saati uykuda geçirmesi gerekiyor. Sınır 14 saatten başlasa da 11 saatten az olmayan uyku da sağlıklı bir uyku süresi olarak kabul ediliyor. Ancak süre 18 saati aştığında bebeklerin ruhsal ve bedensel gelişimleri açısından risk oluşturuyor.
- Bebekler büyüdükçe uyku süresi azalıyor. 4-11 ay aralığında olan bebekler için günde 10 saat uyku yeterli görülüyor. Hedeflenen ortalama uyku süresi ise 12 ile 15 saat arasında. Yine 18 saati aşan uyku, 4- 11 aylık bebeklerin gelişimi açısından kritik bir eşik olarak tanımlanıyor.
- 1- 2 yaş arasındaki çocukların en az 9, en fazla 16 saat uyuması tavsiye ediliyor. 16 saatten fazla süren uyku, bu yaş aralığındaki çocukların gelişim sürecini olumsuz etkiliyor.
- 3- 5 yaş arasındaki çocuklar için önerilen uyku süresi aralığı ise 8- 14 saat. Bu yaş aralığındaki çocukların ortalama 11 saatlerini uykuda geçirmeleri tavsiye ediliyor.
- 6- 13 yaş aralığındaki çocuklar için tavsiye edilen süre en az 7, en fazla 12 saat.
- 14-17 yaş aralığındaki çocuklar, giderek 7 saat olan erişkin uyku süresi seviyesine yaklaşıyor. Bu yaş aralığındaki çocuklar için tavsiye edilen ortalama uyku seviyesi ise 11 saat.
- 18- 65 yaş aralığındakiler için 7- 11 saat uyku süresi öneriliyor. Bu kategoride yaş grubunun oldukça geniş tutulması bilim çevrelerince tepkiyle karşılanmış durumda.
- 65 yaşını geçmiş kişilerde ideal uyku süresi 7 saatin altına düşüyor. Bu yaş grubu için en az 5, en fazla 9 saatlik uyku yeterli görülüyor.
