The Economist'e göre en çok dizi ihraç eden üçüncü ülke Türkiye. 2020-2023 arasında Türk dizilerine ilgi yüzde 184 oranında arttı. Türk dizileri neden bu kadar çok seviliyor?
Muhteşem Yüzyıl ilk kez 2011 yılında yayımlandı ve Türk dizilerinin dünya geneline açılmasında önemli bir kapı oldu. Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli bir dönemini anlatması, saray erkanına odaklanması, büyük aşklar ve entrikalar Muhteşem Yüzyılı bir anda gözde hale getirdi. Ancak belki de o dönemlerde daha çok Orta Doğu ülkeleri Türk dizilerine daha çok ilgi gösterdiğinden, ilginin sadece o coğrafyanın ülkeleriyle sınırlı kaldığı düşünülebilir. Oysa bugün Türk dizileri sadece Orta Doğu'da değil, Avrupa ve Latin Amerika'da da geniş bir kitleye ulaşıyor.
İstanbul Ticaret Odası verilerine göre Türkiye'nin televizyon ihracatının 2022'de 600 milyon dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Daha yeni verilere odaklanan The Economist ise bu konuyu ciddi anlamda inceledi ve haberleştirdi. The Economist’in makalesi bir veri firması olan Parrot Analytics'in araştırmasına dayanıyor. Buna göre ABD ve İngiltere'den sonra en çok dizi ihraç eden ülke Türkiye. Özellikle pandeminin sürdüğü 2020 yılı ile ekonomik etkilerinin sürdüğü 2023 yılları arasında Türk dizilerine olan küresel talep yüzde 184 oranında arttı. Dünya nüfusunun büyük bir kısmının Covid-19 nedeniyle zorunlu olarak eve kapandığı Mayıs 2020'de, ‘Diriliş Ertuğrul’ dizisi dünya çapında en çok talep gören dördüncü dizi oldu. ‘Diriliş Ertuğrul’un pilot bölümün Urduca dublajı, YouTube'da 153 milyon kişiye ulaştı. 2023 yılında yeni Türk dizilerinin en büyük üç ithalatçısı ise İspanya, Suudi Arabistan ve Mısır oldu.
Dizilerin ilgi görmesinin nedenleri
Peki neden? Türk dizilerinin bu kadar çok talep görmesinin ardında ne yatıyor? The Economist, makalesinde bu ilginin nedenlerine de ışık tutulmaya çalışılıyor.
Bölünüp yayınlanabiliyor: Türk dizilerinin Türk televizyonlarındaki yayın saati bir hayli uzun. Türkiye'de her hafta üç saate kadar uzayabilen bir bölüm, diğer ülkelerde daha kısa bölümler halinde yayımlanabiliyor. Böylece aynı dizi yabancı ülkelere satıldığında daha fazla bölüme ayrılıp daha sık, hatta bazen günlük olarak da seyirciyle buluşturulabiliyor. Yüzlerce bölüme yayılabilen diziler daha uzun süre ekranlarda kalıyor.
Estetik sunum ve kalite: Göz alıcı manzaralar, lüks mekanlar, kostümler, güzel ve yakışıklı oyuncular… Estetik açıdan yüksek bir kalitede görsellik sunan Türk dizileri, izleme keyfini bu şekilde de artırıyor. İspanyolca konuşan izleyiciler, Türk dizilerinin yüksek prodüksiyon değerine ilgi duyuyor. Özellikle mekan seçimleri ve kostüm tasarımları dizileri ilgi çekici kılıyor.
Dublaj olanağı: Birçok izleyici kendi dillerinde yeterince içerik bulamadıklarından yakınıyor. Türk dizilerine ise İspanyolca dublaj yapmanın kolay olduğu biliniyor. Üstelik tek bir dublajlı versiyon hem İspanya’daki hem de Latin Amerika'daki izleyicilere hitap ediyor.
Cinsellik ve şiddete mesafeli duruş: Bir televizyon veri firması olan Glance'e göre, 2023'ün ilk yarısında İspanya'da en popüler üç senaryolu dizi Türk dizileriydi. İspanyollar ve Latin Amerikalılar pembe dizi izleme geçmişine sahipler. Bazı izleyiciler de "Batı televizyonlarının seks ve vahşetinden uzaklaşmayı hoş karşılıyor gibi görünüyor.
Duyguları ifade ediş şekli ortak nokta: Georgia Üniversitesi'nden Carolina Acosta-Alzuru ise Türkiye ve Latin Amerika'daki insanlar duygularını ifade ediş şekilleri açısından birbirine benzediğini bu nedenle melodramın her iki kültürde de ilgi gördüğünü belirtiyor.
Hizmet ihracatçıları Birliği (HİB) Eğlence ve Kültür Hizmetleri Komitesi Başkanı Fatih Aksoy’un konuyla bağlantılı olarak gördüğümüz ve Anadolu Ajansı’nda yayımlanan açıklamasında Türk dizilerinin her yıl yaklaşık 170 ülkeye ihraç edildiği belirtiliyor.
Türk dizilerinde daha çok "olayların insanlar üzerinde etkilerinin" ve "duyguların" öne çıktığını dile getiren Aksoy’a göre yapımlarımızın seyredilebilir olmasının en önemli nedenleri arasında, aile ortamında izlenmeye uygunluğun geldiğini kaydediyor.
Aksoy da Türk dizilerinin halihazırda Latin Amerika ülkeleri, Orta Doğu, Doğu Avrupa, Türk Cumhuriyetleri, Asya, Rusya, Afrika, İspanya, Portekiz gibi coğrafyalardan yoğun talep gördüğünü belirtiyor ve yeni hedefin Çin pazarı olduğunu söylüyor.
Aksoy’un verdiği bilgiye göre şu sıralarda en çok talebi ‘Bahar’ ve ‘Yargı’ dizileri görürken ‘Muhteşem Yüzyıl’ ve ‘Yasak Elma'nın ise muhtemelen en fazla gelir elde edilen işler olduğunu kaydediyor.
Sözün özü harika coğrafyamız, kadim hikayelerimiz, çekim kalitemiz ve hızlı içerik üretiyor oluşumuz, dünya pazarını beslediği gibi Türkiye’nin tanıtımına ve ekonomisine de katkı sağlıyor. Neredeyse her ay en az bir yeni yapımın yayın hayatına başladığı düşünülürse de Türk dizilerinin kültür ve turizm elçisi olmaya devam edeceği ortada.
Kaynaklar :
The Economist
Anadolu Ajansı
