Karantina günlerindeki uzun süreli ekran kullanımı, mevsimsel alerjik sorunları artırdığı gibi gözler için de tehlike teşkil ediyor. İçinde bulunduğumuz dönemdeki koronavirüs tedbirleri nedeniyle, evde uzun süreli ekran ve bilgisayar kullanımı sonucunda gözlerde sorunlar ortaya çıkabiliyor. Peki gözlerimizi korumak için ne yapabiliriz?
Türk Oftalmoloji Derneği Kornea ve Oküler Yüzey Birimi Başkanı Prof. Dr. Mehmet Orhan: “Uzun süre ekran başında kalmak, cep telefonunu uzun saatler kullanmak; gözde yanma, kızarıklık, kuruluk ve yorgunluk hissini artırıyor. Uzun süre yakına odaklanmak, bu yorgunluk şikayetlerinin daha da yoğunlaşmasına neden oluyor” diyor. Gözümüzü zorlayan sebepleri de şunlar olarak sıralanıyor:
● Alerji
● Göz kuruluğu ve yanma
● Uzun süre yakın çalışmaya bağlı olarak ortaya çıkan göz yorgunluğu
Evlere kapanmış olduğumuz bu dönemde gözlerimizi nasıl koruyabiliriz? Gözlerimizle ilgili nelere dikkat etmeliyiz? TOD Kornea ve Oküler Yüzey Birimi Başkanı’nın verdiği bilgiye göre alerji konusunda en önemli ve dikkat edilmesi gereken nokta, gözlerimizi kaşımamamız. Uzun süre gözleri kaşıma durumunda, kornea tabakasında incelme, bulanık görme ve astigmatizma gibi göz problemleri ortaya çıkabiliyor.
Güneş gözlüğü takmak, sık sık ellerimizi ve yüzümüzü yıkamak, alerji ilaçları ve damlaları kullanmak alerji açısından koruyucu olabilir. Ancak özellikle kortizonlu damlalar, glokom ve katarakt yan etkileri nedeniyle mutlaka göz doktoru kontrolünde alınmalı.
Göz kuruluğu ve yanma sorunlarında farklı sebepler söz konusu olabiliyor. Mesela bulunulan ortamın kuru olması, göz kırpma refleksinin azalması sonucu az göz kırpmak, klimalı ortamda bulunmak, az su içmiş olmak, göz makyajını silmemek ve gereğinden uzun süreli kontakt lens kullanımı bu sebepler arasında yer alıyor. Ayrıca yakın mesafeden ekran çalışmaları da aynı sorunların başka bir nedeni. Bu rahatsızlıkları giderebilmek için bol bol su içmeli, bulunduğumuz ortamın nemini ayarlamaya özen göstermeli, düzenli göz kırpmaya önem vermeli, suni gözyaşı damlaları kullanmalı, kontakt lensin uzun süreli kullanılmamasına dikkat etmeliyiz. Bu gibi önlemler sürecin düzeltilmesine destek sağlıyor.
Kısa molalar vermek önemli
Özellikle bilgisayar veya telefon ekranlarına yönelik uzun süreli yakından bakma durumlarında, 20 veya 30 dakikada bir ara verilmesi önemli. Uzun süreli ekran kullanımlarından sonra bir süre için uzağa odaklanarak başka bir noktaya odaklanılmasının önemli olduğunu belirtiyor. Bu yaklaşım, göz yorgunluğunun giderilmesi ve gözün dinlendirilmesi açısından önem taşıyor. Gözlerinizin, onları yönlendiren ve odaklanmalarına yardımcı olan kasları mevcut ancak saatler boyunca aynı mesafede duran bir ekrana bakmak bu kasların işlevlerini tam olarak yerine getirmelerini engelliyor ve gözleri hareket ettirmede zorlanmalarına sebep oluyor.
Lens kullanımında bunlara dikkat!
Peki bu süreçte lens takanlar nelere dikkat etmeli,? Bu dönemde kontakt lens kullanan insanların lenslerini mümkün olduğunca gün içi saatlerde takmaları sağlık açısından daha doğru olacaktır. Gözde kuruluk hissettiklerinde, lens üzerinden koruyucu içermeyen suni gözyaşı damlası damlatmaları rahatsızlıklarını gidermede yardımcı olacaktır. Özellikle haftalık ve aylık lenslerin akşam mutlaka çıkarılması, ardından da temiz ve yeni solüsyona konulması çok önemli. Temiz bir lens kutusu kullanılmalı ve lens kullanım süresi lens için tavsiye edilen sürenin üzerine asla çıkılmamalı. Mehmet Orhan, kullanım ömrü bir ay olan bir lensin daha uzun süre kullanılmaması gerektiğini, günlük lenslerin de sadece tek sefer kullanılması gerektiğinin altını çiziyor. TOD Kornea ve Oküler Yüzey Birimi Başkanı, “Tüm bunlara uyulması, alerjinin artmaması ve gözde enfeksiyon oluşmaması için en önemli kurallardır” diye belirtiyor.
Gözlerimizi korumak için başka neler yapabiliriz?
Modern çağın kötü bir hediyesi olan bu göz yorgunluklarına karşı alabileceğiniz farklı önlemler de mevcut. Sabit bir şekilde küçük yazılara bakmak, gözlerinizin şaşı bir şekilde ekrana daha yakından bakmasına sebep oluyor. Bu durum da ekrana yakınlık yorgunluğa ve baş ağrısına sebep oluyor. Bunu engellemek ve yazılarınızı okumanızı kolaylaştırmak için metin boyutunu büyütmek akıllıca olabilir. Ayrıca renk kontrastını artırmak da gözlerinizin daha kolay seçmesine yardımcı olur.
Ekranın parlaması da göz yorgunluğuna ve baş ağrısına sebep olan etkenler arasında yer alıyor. Ekranın parlaklığını ayarlayarak gözlerinize bir miktar avantaj sağlayabilirsiniz. Ayrıca yansıma engelleyici filmler kullanarak da ekrandaki yansımayı azaltabilir, dolayısıyla ekranın rahatsız edici etkisinden uzak durabilirsiniz.
Monitörünü tam karşıya almak yerine, monitöre üstten bakabilecek şekilde oturun. Bu yöntem de gözlerinizin dinlenmesi için size avantaj sağlar. Ekranın üst kenarı göz hizasında olmalı. Ayrıca ekrana olan uzaklığınız da ekrandakileri rahat görebileceğiniz en uzak mesafe olarak alınmalı. Pencerelerle ekran açısının uygun olması da pencere ve diğer kaynaklardan gelen görüntülerin ekran üzerine düşmesine ve gözünüzü yormasına engel olacaktır. Özellikle ekran başında zaman geçirenlerin bu önlemleri almaları, gözlerinin sağlığını korumaları için büyük önem taşıyor.
