Küçük zorluklardan büyük krizlere kadar stres, yaşamımızın bir parçası haline geldi. İçinde bulunduğunuz koşulları her zaman kontrol edemeseniz de onlara nasıl tepki vereceğinizi kontrol edebilirsiniz. İşte stresle başa çıkmanıza yardımcı olacak tüyolar…
Stres oranınız rahatsız edici bir noktaya ulaştığında ya da kronik hale geldiğinde bu durum ruhsal sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden zihninizi ve vücudunuzu sakinleştirebilecek, etkili stres giderici yöntemlere hakim olmak önemli. Stresle baş etme yöntemleri söz konusu olduğunda genel tavsiyeleri hepimiz duymuşuzdur. Ancak stres seviyenizi kontrol etmenize yarayacak yöntemler egzersiz yapmaktan, sakız çiğnemekten ya da nefes alıp verme teknikleri öğrenmekten ibaret değiller. Bu yazımızda sizin için stresle başa çıkma yöntemlerinden az bilinenleri derledik. Kimilerini bulunduğunuz her ortamda yapabilecekken kimileri için de alana ihtiyacınız olabilir.
Her yerde yapabileceğiniz, kısa vadeli yöntemler
Bir iş için görüşmeye girmek üzereyken veya çocuğunuzun oyun alanındaki davranışlarından bunalmışken anlık stresinizi azaltabilecek bazı stres azaltma tüyolarına sahip olmak önemli. Kısa vadeli stres giderme yöntemlerinin avantajları; her yerde yapılabilirler, ustalaşmak için çok az pratik bile yeterlidir ve anında rahatlama sağlarlar.
1. Yönlendirilmiş imgeleme
Yönlendirilmiş imgeleme, aklınızda kısa bir tatile çıkmak gibidir. Kendinizi "mutlu yerinizde" düşünebilirsiniz. Bu imgeleme yöntemi, birisinin sizi huzurlu bir manzarada gezdirdiğini dinlediğiniz bir kayıtla da yapılabilir. Nasıl yapacağınızı öğrendikten sonra, kendi yönteminizi geliştirebilirsiniz. Bir dakika boyunca gözlerinizi kapatın ve huzurlu bir manzara düşleyin. Gerçekten oradaymışsınız gibi hissetmenize izin verecek olan bütün duyusal detayları (sesler, kokular gibi) hissetmeye çalışın. Birkaç dakika sonra gözlerinizi açın ve şimdiki ana geri dönün.
2. Meditasyon
Meditasyon illa yarım saat boyunca matın üzerinde farklı pozisyonlar uygulamak zorunda olduğunuz anlamına gelmiyor. Meditasyon, kısa süreli stres rahatlamanın yanı sıra kalıcı stres yönetimi yetenekleri de sunuyor. Denemek için birçok farklı meditasyon şekli var ve her biri benzersiz. Yavaş, derin nefesler alırken zihninizde tekrarladığınız bir mantra geliştirebilirsiniz. Ya da, “şu anda olma” farkındalığına ulaşmak için birkaç dakikanızı ayırabilirsiniz. Gördüğünüz, duyduğunuz, tattığınız, dokunduğunuz ve kokladığınız şeylere dikkatinizi vermelisiniz.
3. Progresif kas gevşemesi
Progresif kas gevşemesi, vücudunuzdaki tüm kasların gruplara göre gevşetilmesini içerir. Pratik yapmak için birkaç derin nefesle başlayabilirsiniz. Ardından, alnınızdan başlayıp ayak parmaklarınıza doğru hareket ederek her kas grubunu sıkın ve gevşetin. Uygulama ile kaslarınızdaki gerginliği tanımayı öğreneceksiniz ve daha rahat gevşeyebileceksiniz. Bununla birlikte her egzersiz yaptığınızda, vücudunuzda bir rahatlama hissi yaşanacaktır.
4. Minnet gösterme
Minnet göstermek, minnettar olmanız gereken her şeyi fark etmenize yardımcı olur. İster güneşli bir gün için minnettar olun ister güvenli bir şekilde işe vardığınız için minnettar olun, hayatta sahip olduğunuz tüm iyi şeyleri düşünmenizi sağlar. Minnettarlık size stresle başa çıkmak için sahip olduğunuz tüm kaynakları da hatırlatır ki bu da oldukça güçlendirici olabilir. Çalışmalar minnettar insanların daha iyi ruh sağlığı, daha düşük stres seviyeleri ve daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olduğunu gösteriyor.
Evde yapabileceğiniz, hızlı ve etkili yöntemler
Kendi evinizin mahremiyetinde, hızlı bir şekilde rahatlamanıza yardımcı olabilecek birçok stres giderme yöntemi var. İşyerinde zor bir gün geçirdiyseniz veya almanız gereken bir karar konusunda stresliyseniz, bu stratejiler size hızlı bir rahatlama sağlayabilir.
1. Aromaterapi
Aromaterapi rahatlamak için çok faydalıdır. Enerjik, daha rahat veya “şu anda” daha mevcut hissetmenize yardımcı olabilir. Araştırmalar, bazı kokuların beyin dalgası aktivitesini değiştirebileceğini ve vücuttaki stres hormonlarını azaltabileceğini işaret ediyor. Bazı kokular özellikle rahatlatıcıdır. Küveti doldurup aromalı yağlarla sakinleştirici bir keyif yapabilir, mum yakabilir ya da tütsü edinebilirsiniz. İşte en sakinleştirici kokular:
● Lavanta
● Gül
● Vetiver
● Bergamot
● Roma papatyası
● Neroli
● Buhur
● Sandal ağacı
● Ylang ylang
● Portakal veya portakal çiçeği
● Sardunya
2. Sevdiklerinize sarılın
Fiziksel dokunuş stresinizi hafifletmek için çok etkilidir. Sevilen birini kucaklamak özellikle faydalı olabilir. Birisine sarıldığınızda, oksitosin ("sarılma hormonu" olarak da bilinir) salınır. Oksitosin, daha yüksek mutluluk seviyeleri ve daha düşük stres seviyeleri ile ilişkilidir. Oksitosin ayrıca kan basıncında bir azalmaya neden olur. Stres hormonu norepinefrini azaltır ve rahatlama hissi verebilir. Bu yöntem için evcil hayvanlarınız da uygun. Çok sevgili kedinize ya da köpeğinize sarılmak, ikiniz için de sevgi dolu bir an olacaktır.
3. Sanatla uğraşmak
Çocukluğunuz sırasında yaratıcı tarafınızla iletişim kurmak sizin için kolay olabilir ancak sanattan koptuysanız, onunla tekrar iletişim kurmak için geç değil. Araştırmalar renklendirmenin meditatif bir etkiye sahip olabileceğini gösteriyor. Karmaşık geometrik desenleri renklendiren insanlarda anksiyete seviyelerinin düştüğünü ve stresin azaldığı gözlemlendi. Çizim veya boyama yapmıyorsanız, bir boyama kitabını renklendirmeyi düşünebilirsiniz. Yetişkin renklendirme kitaplarına göz atabilirsiniz.
4. Olumlu konuşma
Kendinizle konuşma şekliniz önemlidir. Sert özeleştiri, kendinden şüphe etmek ve negatif tahminler yardımcı olmayacaktır. Sürekli "Bunun için zamanım yok" ve "Buna dayanamıyorum" gibi şeyler düşünüyorsanız, kendinizi strese sokarsınız. Kendinizle daha gerçekçi ve merhametli bir şekilde konuşmayı öğrenmelisiniz. Olumlu içsel konuşma, daha sağlıklı bir psikoloji geliştirmenize yardımcı olabilir. İyimser ve merhametli bir konuşma, duygularınızı yönetmenize ve olumlu adımlar atmanıza imkan sağlar. Evdeyken sesli bir şekilde kendinizle konuşabilirsiniz.
Stresin vücuda etkileri
Doktor Muhterem Köseoğlu, stresin fizyolojik olarak pek çok zararı olabileceğini ve psikolojik etkilerinin yanı sıra fiziksel etkiler gösterebileceğini söylüyor. Stres, baş ağrılarından mide kramplarına, kasılmalardan deri hastalıklarına kadar pek çok farklı şekilde kendini gösterebiliyor. “Sinir sistemimiz baskı altında olduğumuzda adrenalin, noradrenalin ve kortizol gibi stres hormonları salgılar. Stres, vücudumuzu alarm halinde tutar. Ancak sinir sisteminin sürekli aktif olmasını sağlayacak derecede stres altında olmak, vücudumuzu yıpratır. Bu durumda kendini farklı biçimlerde gösterebilir” diyen Köseoğlu, vücutta en sık ortaya çıkan stres belirtilerinin baş ağrısı, kas tutulmaları, göğüs sıkışması, mide sorunları ve uyku düzeni değişimleri olduğunu belirtiyor.
