Sıcak havaların kurtarıcıları klimalar, astım gibi solunum yolu hastalığı olanlar için risk teşkil edebilir. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, başta astım hastaları olmak üzere klima kullanırken herkesin dikkat etmesi gerekenleri anlattı.
Aşırı sıcaklıklarda can kurtaran gibi dört elle sarıldığımız klima kumandalarını, sakince bir kenara bırakmamız gerekebilir. Klimanın çevreye ve cebe olduğu kadar sağlığa da olumsuz etkileri olabilir. Özellikle astım hastalarının klima kullanırken dikkatli olması gerekiyor.
Astım hastalarının soludukları havanın ısısı, nemi ve temizliği çok önemli. Klima filtrelerinde biriken tozların bakteri ve mantar sporları üretebileceği konusunda uyarılarda bulunan uzmanlar, bu mikroorganizmaların astım hastaları ya da alerjik nezlesi olanlar için risk olabileceğine dikkat çekiliyor. Astım atakları, alerjik reaksiyonlar ya da akciğer enfeksiyonları astım rahatsızlığı olanlar açısından dikkatli olunması gereken rahatsızlıklar.
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman
Klima kullanımının astım rahatsızlığına etkileri konusunda görüşüne başvurduğumuz Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Göğüs Hastalıkları uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, astım hastalarının solunum yolu rahatsızlıkları konusunda hassas bireyler olduğunun altını çiziyor.
Çok sıcak bir havadan kontrolsüz soğutulmuş bir havaya geçişte bağışıklık sisteminin zayıflayacağına dikkat çeken Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, “Çok sıcak ortamdan kontrolsüz soğutulmuş klimalı ortamlara geçişte solunum yollarını koruyan hücrelerimizin fonksiyonu azalır. Astım hastaları solunum yolları hastalıkları için zaten hassas bireylerdir. Bu ani ısı değişimine bağlı hassasiyetleri daha çok artacaktır. Bu hasta gruplarında da kontrolsüz ısı düşüklüğünden kaçınılmalı” diyor.
Klima kullanımı sırasında astım hastaları açısından alınması gereken önlemlere de dikkat çeken Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, “Gündüz ideal oda sıcaklığı 22 derece, gece uyku döneminde 20 derece olarak ayarlanmalı. En ideal oda nem oranı yüzde 50 olacak şekilde ısıtma veya soğutma yapılabilir. Nem oranı çok düştüğünde bakteri ve viral enfeksiyon, nem oranı çok yükseldiğinde de ev tozu akarı ve küf mantarlarının oranı artar. İdeal nem oranının göz önünde bulundurulması da kişiyi hem enfeksiyöz ajanlardan korur hem de alerjenlerin kontrolünü sağlar. Böylece astım ve KOAH hastası kişiler olası risklerden korunabilir” uyarısında bulunuyor.
Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, klimanın toplu yaşam alanlarında kullanıldığında birçok enfeksiyon ajanına zemin hazırladığına da dikkat çekiyor: “Kalabalık ortamlarda kullanılan klima hem üst solunum yolu hem de birçok zatürre tipini tetikleyebilir. Aynı zamanda soğuk ile tetiklenen astımlı hastalarda astım alevlenmelerine sebep olabilir. Sıcakta dışarı çıkılacaksa maske kullanmak astımlı hastaları zorlayabilir. Yine de mümkün olduğunca maske takılmalı, sıcaklığın ya da nemin çok yüksek olduğu zamanlarda dışarıda durulmamalı. Öğle saatlerinde ya da nem oranının yüksek olduğu saatler dışında dışarıya çıkılabilir.”
Diğer bir problem de ortak kullanım alanlarında çalışan klimaların enfeksiyon yayma riski. Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, bu riski açıklamak için Lejyoner hastalığını örnek gösteriyor ve ekliyor: “Bu tür durumlardan kaçınmak için filtre bakımlarının düzenli yapılması gerekir.”
Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, yaz döneminin bahar ya da kış aylarına oranla daha stabil zamanlar olacağı düşüncesinden hareketle bu dönemi eksik aşıları tamamlamak için kullanılabileceğine de işaret ediyor: “Örneğin zatürre aşısı olmayan astım hastaları için en doğru zaman yaz aylarıdır.”
Birçok kişinin klima altında uykuya dalabildiğini ancak bu durumun uyku kalitesini bozduğunu hatırlatan Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman şu öneride bulunuyor: “Sıcak havaların artması ile birlikte uyku kalitesi de bozulmakta ve uyku düzenini sağlamak için klimanın ısı ve nem ayarını doğru yapmak veya klimayı tamamen kapatmak daha iyi bir önlem olabilir. Çok gürültü ya da çok soğuk ortamda uyumak da uyku kalitesini bozar. Sağlıklı bir uyku için 21 derece sıcaklık en uygun ısıdır.”
Klima olmadan da serinlemek için ipuçları
Sıcak yaz günlerinin vazgeçilmezi olan klima kullanımının 2050 yılına kadar üçe katlanması bekleniyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın hesap ve öngörüsüne göre fan ve klimalar 2050'ye kadar Çin ve Hindistan'ın bugün tükettiği toplam elektrik miktarı kadar elektrik tüketecek. Bu durum çevre kirliliği ve karbon salımı açısından da risk doğuruyor. Dolayısıyla çevreyi, cebi ve sağlığı korumak için klima kullanımını azaltmak öneriliyor.
Aşağıdaki yöntemleri kullanarak klimasız da serinlemek mümkün.
- Güneş alan pencerelerinizden gelen sıcağı kesmek için, panjur ve perdeleri kapatın.
- Evi ya da ofisi gece ya da sabahın erken saatlerinde, sıcaklığın daha düşük seyrettiği vakitlerde havalandırın.
- Özellikle sıcaklığın yüksek olduğu zamanlarda, evinizin en serin olduğu bölümünde kalın.
- Zorunluluk halinde sıcak saatlerde dışarı çıkacaksanız mutlaka şapka takın, pamuklu kıyafetleri tercih edin.
- Dışarıda spor yapacaksanız sabahın erken saatlerini ya da akşam serinliğini tercih edin. Bulunduğunuz yer müsaitse ya da tatildeyseniz su sporlarını tercih ederek de serinleyebilirsiniz.
- Özellikle sıcak havalarda, aşırı kafein ve şeker kullanımını -vücudun dengesini bozacağından- mümkün olduğunca azaltın.
- Doktorunuz farklı bir miktar önermiyorsa günde ortalama 1,5 - 2 litre su tüketin.
- Sıcak günlerde salata, meyve, yoğurt gibi hafif yiyecekler tüketin, yağlı ve ağır besinler tüketmekten kaçının.
KAYNAK: euronews
