Sizin de Twitter’da Türkçe tweetleri okurken aklınızdan “Ne demek istiyor bunlar?” sorusu sık sık geçiyorsa sizi yazımıza alalım!
Dünyanın değişmeyen kuralıdır. Her nesil, kendinden sonra gelen nesillerin alışkanlıklarını, gündelik jargonlarını ve mizah anlayışını eleştirmeye meyillidir. Ancak sanıyoruz ki bu eleştirilerden Z kuşağı kadar nasibini alan başka bir kuşak daha olmamıştır.
Çünkü deyim yerindeyse dijital dünyanın ve küresel iletişim çağının içine doğan bu nesil, hem çok farklı bir dünyayı deneyimliyor hem de müthiş bir enformasyon bombardımanına maruz kalıyor.
Tabii bu bombardıman sonucunda da ortaya 45 yaş üzerinin pek de anlam veremediği bir “Z kuşağı terminolojisi” çıkıyor:
Gaslighting
Aslında literatürde yer alan bir psikoloji terimi olan gaslighting yani Türkçe anlamı ile “kişiye kendisinden şüphe edecek derecede manipülasyon uygulamak” Z jenerasyonunun sıkça kullandığı terimlerden biri. Özellikle ikili ilişkilerde ve iş ilişkilerinde gaslighting olgusuna çok dikkat çeken Z kuşağı, bu sözcüğü sosyal medyada öyle çok kullandı ki dünyaca ünlü bir sözlük yayıncısı olan Merriam-Webster, 2022 yılının kelimesini gaslighting olarak seçtiğini açıkladı.
Bullying - Bullylemek
Tam manası “zorbalık yapmak” olan bullying sözcüğü, maalesef en çok okullarda var olan akran zorbalığı ve sosyal medyada son derece yaygın olan siber zorbalık vakalarını tanımlamak için kullanılıyor. Yine Z kuşağının o kendine has reaktif ruhu nedeniyle bullying sözcüğü özellikle Twitter tartışmalarında sıkça geçiyor.
Gatekeeping
Gatekeeping’in, bir eylemin kim tarafından yapılabileceği ya da bir statünün kime ait olabileceğine dair varsayımsal kriterler koyup bu kriterleri savunmak olduğunu söyleyebiliriz. Gatekeeper’lar yani kapı bekçileri, bu sözde kriterlere uymayanları eleştirmekte ve yetersiz bulmaya eğilimlidirler.
Ghosting - Ghostlamak
Z kuşağının favori dizilerinden Gibi’nin bir bölümünde de geçen “Love bombing, gaslighting, ghosting ve nihayetinde de işte kara toprak” repliğiyle hafızalara kazınan ghosting ya da ghostlamak terimi, hiçbir gerekçe göstermeksizin diyalogu / ilişkiyi sonlandırmak ve karşındakini yok saymak anlamına geliyor.
Love Bombing
Günümüz ilişkilerinde sıkça kullanılan bu terim, flört döneminin başında taraflardan birinin diğerine aşırı ilgi göstermesi yani onu bir “aşk bombardımanına tutması” anlamını taşıyor. Fakat bu ilgi ve sevgi bombardımanı maalesef içtenlikten ziyade, normal dışı ve karşı tarafı bağımlı kılmaya yönelik manipülatif bir amaç ile yapılıyor.
Red flag
Yukarıda açıkladığımız “love bombing” kavramı red flag (kırmızı bayrak) terimini açıklamak için harika bir örnek. Çünkü red flag, bir olayda ya da ilişkideki öngörülebilir tehlike sinyallerini tanımlamak için kullanılan bir terim. Yani flört dönemindeki love bombing davranışının ilişki açısından bir red flag olduğunu söyleyebiliriz.
Shiplemek
İngilizcedeki relationship kelimesindeki ship sözcüğünden türetilen shipping yani bizdeki Z kuşağının kullanımı ile “shiplemek” aslında dizi / film oyuncularını birbirlerine yakıştırmak anlamına geliyor. Örneğin Yalı Çapkını dizisinin başrol oyuncuları Afra Saraçoğlu ile Mert Ramazan Demir bu yılın en çok “shiplenen” çiftleri arasında.
Cringe olmak
Cringe olmak yani başkası yerine utanmak, sosyal medyada hemen her gün rastlayabileceğiniz bir Z kuşağı lafı. Özellikle sosyal ağlarda paylaşılan ve kişiyi gülünç duruma düşüren fotoğraf ve videoların altı maalesef “cringe olan” sosyal medya kullanıcılarının yorumlarıyla dolu.
Manifestlemek
Z kuşağı sosyal medya kullanıcıları manifesting / manifestlemek sözcüğünü “manifestating” yani tezahür bağlamında kullanıyorlar. Peki bu ne demek? Manifestlemek en kısa anlatımıyla bir kişinin hayatına istediği şeyleri çekerek onları gerçekleştirme sürecine verilen isimdir. Bu süreç, kişinin düşünceleri, duyguları ve eylemleri aracılığıyla, istediği şeyleri elde etmeyi hedefleyen bir yöntemdir.
Benching
Benching, spordaki “benchte tutmak” (yedekte tutmak) olgusuna dayanıyor ve yeni nesil ilişkilerde sıkça kullanılan bir terim olarak karşımıza çıkıyor. Benching sözcüğünü, mükemmel partner olmadığı bilinen biriyle, sırf mantıklı olduğu için flört etmek; diğer bir deyişle flört edilen kişiyi ideal partneri bulana dek seçenek olarak tutmak şeklinde açıklayabiliriz.
