Otizmli çocuğu olan ebeveynler, çocuklarının gelecekleri için endişelenir ve çoğu, ihtiyaç duydukları eğitime ulaşamamaktan şikayetçidir. Fakat yapılan yenilikçi çalışmalar sayesinde, otizmli bireylerin hayata katılması daha da kolaylaşıyor. Uygulamalı Davranış Analizi tekniği temel alınarak ortaya çıkan Otsimo, bunun bir örneği. 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık günü vesilesiyle, farkındalığımızın artması dileğiyle...
Olumsuz etkileri en aza indirilebiliyor
Otizm, yaşamın ilk üç senesinde ortaya çıkan ve ömür boyu süren bir gelişim bozukluğu. Erken yaşta fark edilmesiyle birlikte yaşama olumsuz etkileri aza indirilebiliyor fakat her şey ebeveynlerin sabrına ve otizmli bireylerin alması gereken eğitime bağlı. Çocuğuna otizm teşhisi konan aileler, diğer ebeveynlere göre daha özenli ve daha zorlu olabilecek bir yaşama hazırlıklı olmalı. Çünkü otizm, hem sosyal ve ekonomik yaşam hem de psikoloji üzerinde etkileri olan, otizmli bireyle birlikte aileyi de sosyal anlamda etkileyen güçlü bir hastalık.
Türkiye’de eğitim alabilen otizmli çocuk oranı sadece yüzde 5
Alınan özel eğitimler sayesinde otizmin çocuk üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak veya gelişimini bu hastalığa karşı hızlandırmak mümkün. Fakat eğitime erişmek her otizmli çocuk için kolay değil. Çünkü bu eğitimler çoğunlukla oldukça pahalı. Bu nedenle maliyeti yüksek olan otizm eğitimlerine Türkiye’deki yaklaşık 360.000 otizmli çocuktan sadece yüzde 5’i ulaşabiliyor. Yüzde 95’lik kesim ise bu eğitimden mahrum kalıyor.
Otsimo, otizmli bireylerde eğitimde fırsat eşitliğini amaçlıyor
Zafer Elcik, otizmli çocuklar için eğitimde fırsat eşitliğini amaç edinen ve Türkiye’deki her otizmli çocuğun eğitimden faydalanabilmesini isteyen, kendisi de otizmli bir kardeşe sahip bir genç. Elcik ve arkadaşları, bu hayalden yola çıkarak Otsimo’yu kuruyor. Otizmli çocukların eğitim alabileceği, Uygulamalı Davranış Analizi tekniğini temel alan bir mobil uygulama olan Otsimo, tamamen ücretsiz ve iki bölümden oluşuyor: Otsimo Çocuk ve Otsimo Aile.
“Çocuk” bölümünde, çocuklara renkleri, harfleri, sayıları öğreten onlarca oyun mevcutken, “Aile” bölümünde, ebeveynlere çocuklarının bu oyun ve eğitimlerde gösterdiği gelişmeler istatistiki olarak gösteriliyor ve böylece ebeveynler de çocuklarının eksik olduğu konulara ağırlık verebiliyor. Normal şartlarda eğitime beş dakikadan fazla odaklanamayan otizmli çocuklar, bu uygulama sayesinde, akıllı cihazlarla uzunca vakit geçirerek, eğitim alabiliyor.
Bu belirtiler varsa dikkat
Otizmin, çocuk erken yaştayken kendini göstermeye başlayan belli başlı davranış özellikleri var. Eğer çocuğunuz:
- Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa,
- Adı ile seslenildiğinde bakmıyor veya dikkat kesilmiyorsa,
- Ona sarılmak isteyenlere doğru atılmıyor ve tepkisiz kalıyorsa,
- Oyuncaklara ilgi duymuyorsa,
- Yaşıtlarına göre konuşmada geriyse,
- Aşırı hareketliyse veya gözleri bir noktada uzun süre sabitleniyorsa,
çocuğunuzu bir uzmana göstermenizde fayda var. Unutmayın erken teşhis, rahatsızlığın olumsuz etkilerini azaltmak açısından oldukça önemli.
Çocuklarıyla yakından ilgilenen aileler, çocuklarındaki değişikliği daha erken fark ediyor ve rahatsızlığın teşhis edilmesi bir o kadar kolaylaşıyor. Teşhis konulduktan sonra ise ne kadar zorlu ve yıpratıcı süreçlerden geçilirse geçilsin, çocuğa olan ilginin azalmaması, aksine çocuğa daha yoğun bir ilgi gösterilmesi gerekir. Otizme sebep olan etkenler tıbbi açıdan henüz bulunamadığından, kesin ve net olarak iyileştirici bir tedavi yöntemi de mevcut değil. Otizmli bireylerin hayata kazandırılmasının şu an için en etkili yolu, ilgi ve yoğun bir eğitim.
