“2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü” kapsamında Tohum Otizm Vakfı öncülüğünde düzenlenen “Mavi Işık Yak” projesinde “İşin rengi değişti”. Bu yıl özelinde herkes “Kırmızı Işık Yak” kampanyasına davetli. Kampanyayla amaç otizme dikkat çekmek ve otizmin anlaşılmasını sağlamak. Bu farkındalığa özel yazımızla biz de otizmin farkındayız!
“2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü” kapsamında Tohum Otizm Vakfı öncülüğünde düzenlenen “Mavi Işık Yak” projesinde “İşin rengi değişti”. Bu yıl özelinde herkes “Kırmızı Işık Yak” kampanyasına davetli. Kampanyayla amaç otizme dikkat çekmek ve otizmin anlaşılmasını sağlamak. Bu farkındalığa özel yazımızla biz de otizmin farkındayız!
Tüm dünyada 2 Nisan günü; otizm konusunda farkındalık oluşturmak ve otizmden kaynaklanan sorunlara çözümler bulabilmek amacıyla, 2008 yılından bu yana Birleşmiş Milletler tarafından “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak anılıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük otizm araştırma kuruluşu olan “Autism Speaks” bütün dünyada ilgi gören “Mavi Işık Yak (Light It Up Blue)” kampanyasının mimarı. Kampanyanın 2009 yılından bugüne Türkiye’deki temsilcisi Tohum Otizm Vakfı. Vakfın çağrısıyla 2015 yılında ivme kazanan kampanya kapsamında Türkiye’deki ikonik yapılar ve tarihi binalar aydınlatılmaya başlandı.
Tüm dünyada 2 Nisan günü; otizm konusunda farkındalık oluşturmak ve otizmden kaynaklanan sorunlara çözümler bulabilmek amacıyla, 2008 yılından bu yana Birleşmiş Milletler tarafından “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak anılıyor.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük otizm araştırma kuruluşu olan “Autism Speaks” bütün dünyada ilgi gören “Mavi Işık Yak (Light It Up Blue)” kampanyasının mimarı. Kampanyanın 2009 yılından bugüne Türkiye’deki temsilcisi Tohum Otizm Vakfı. Vakfın çağrısıyla 2015 yılında ivme kazanan kampanya kapsamında Türkiye’deki ikonik yapılar ve tarihi binalar aydınlatılmaya başlandı.
Otizmin rengi mavi
Kampanya kapsamında 2015 yılında İstanbul’da 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Kadıköy Boğa Heykeli başta olmak üzere, pek çok bina otizmin rengi olan mavi ışıkla aydınlandı. Binlerce kişi mavi giyerek hem toplumsal hayatta hem de sosyal medyada otizme dikkat çekti. #otizmemaviışıkyak etiketi ile otizmle ilgili mesajlar vererek farkındalık yaratmaya çalıştı. Haber spikerleri mavi kurdele takarak yayın yaptı.
Peki, neden mavi? Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar renkleri çok daha canlı ve çarpıcı görüyor. Pastel tonlarındaki renkler onları daha huzurlu ve sakin bir ruh haline çekiyor. Bundan dolayı otizmin rengi de Otizm Farkındalık Günü’nün rengi de mavi.
Mavi Işık Yak Kampanyası’nın Türkiye elçisi Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısıyla, bu yıl da Türkiye’deki ikonik binalar 2 Nisan günü aydınlatılıyor. Akşam saatlerinde 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Galata Kulesi başta olmak üzere, İzmir Saat Kulesi, Beyazıt Yangın Kulesi, Amasya Kalesi gibi birçok yapı aydınlanacak.
Bu yıla özel kırmızı da eklendi
Ancak Tohum Otizm Vakfı tarafından, 2022 yılı özelinde “İşin rengini değiştiriyoruz” sloganıyla “Otizme Mavi Işık Yak” kampanyasında bir değişikliğe gidildi ve kabullenmenin dikkat çekici rengi olan kırmızı da bu sene kampanyaya dahil edildi. Bu kapsamda Süper Lig maçlarında “Otizme karşı kırmızı ışık yak” pankartları açılacak, sosyal medyada #otizmekırmızıışıkyak etiketiyle paylaşımlar yapılacak. Tohum Otizm Vakfı, herkesi otizmlileri hayatın her aşamasında kabul etmeye ve “Otizme Kırmızı Işık Yak” kampanyasına katılmaya davet ediyor.
Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısı ile bu yıl özelinde, akşam saatlerinde Osmangazi Köprüsü, başta olmak üzere, Üç Güzeller Peri Bacaları, İzmit Saat Kulesi gibi birçok yapı kırmızı ışıkla aydınlanıyor. Birçok özel sektör binasının da kampanyaya kırmızı ışık ile aydınlatılarak destek vermesi bekleniyor.
Otizmin rengi mavi
Kampanya kapsamında 2015 yılında İstanbul’da 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Kadıköy Boğa Heykeli başta olmak üzere, pek çok bina otizmin rengi olan mavi ışıkla aydınlandı. Binlerce kişi mavi giyerek hem toplumsal hayatta hem de sosyal medyada otizme dikkat çekti. #otizmemaviışıkyak etiketi ile otizmle ilgili mesajlar vererek farkındalık yaratmaya çalıştı. Haber spikerleri mavi kurdele takarak yayın yaptı.
Peki, neden mavi? Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar renkleri çok daha canlı ve çarpıcı görüyor. Pastel tonlarındaki renkler onları daha huzurlu ve sakin bir ruh haline çekiyor. Bundan dolayı otizmin rengi de Otizm Farkındalık Günü’nün rengi de mavi.
Mavi Işık Yak Kampanyası’nın Türkiye elçisi Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısıyla, bu yıl da Türkiye’deki ikonik binalar 2 Nisan günü aydınlatılıyor. Akşam saatlerinde 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Galata Kulesi başta olmak üzere, İzmir Saat Kulesi, Beyazıt Yangın Kulesi, Amasya Kalesi gibi birçok yapı aydınlanacak.
Bu yıla özel kırmızı da eklendi
Ancak Tohum Otizm Vakfı tarafından, 2022 yılı özelinde “İşin rengini değiştiriyoruz” sloganıyla “Otizme Mavi Işık Yak” kampanyasında bir değişikliğe gidildi ve kabullenmenin dikkat çekici rengi olan kırmızı da bu sene kampanyaya dahil edildi. Bu kapsamda Süper Lig maçlarında “Otizme karşı kırmızı ışık yak” pankartları açılacak, sosyal medyada #otizmekırmızıışıkyak etiketiyle paylaşımlar yapılacak. Tohum Otizm Vakfı, herkesi otizmlileri hayatın her aşamasında kabul etmeye ve “Otizme Kırmızı Işık Yak” kampanyasına katılmaya davet ediyor.
Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısı ile bu yıl özelinde, akşam saatlerinde Osmangazi Köprüsü, başta olmak üzere, Üç Güzeller Peri Bacaları, İzmit Saat Kulesi gibi birçok yapı kırmızı ışıkla aydınlanıyor. Birçok özel sektör binasının da kampanyaya kırmızı ışık ile aydınlatılarak destek vermesi bekleniyor.
Otizmi ne kadar tanıyoruz?
Dünya genelinde sadece 2 Nisan günü değil, nisan ayının ilk haftası “Otizm Haftası” ve nisan ayının tamamı da “Otizm Ayı” olarak biliniyor ve kabul ediliyor. Nisan ayı boyunca dünyanın gündeminde olacak otizmi ne kadar biliyoruz?
Otizm; doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluk olarak tanımlanabilir. Otizmin belirtileri en erken yaşamın 6. ayında fark ediliyor. Otizmin başlıca belirtileri arasında; başkalarıyla göz teması kurmamak, ismi söylendiğinde bakmamak, konuşmada gerilik, parmağıyla ile istediği şeyi gösterememek, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi duymamak, sallanmak, çırpınmak, parmak ucunda yürümek, dönen nesnelere karşı aşırı ilgi ve takıntılı davranışlar sayılabiliyor.
Günümüzde her 68 çocuktan biri otizm riski ile doğuyor!
Otizmin görülme sıklığı günümüzde büyük bir hızla artıyor. 1985 yılında her 2 bin 500 çocuktan birine konan otizm tanısı, günümüzde her 68 çocuktan biri için geçerli. Türkiye’de son resmi verilere göre 1 milyon 142 bin 586 otizmli birey olduğu, bu durumdan etkilenen 4 milyon 568 bin aile üyesi bulunduğu tahmin ediliyor. Türkiye’deki 0-18 yaş grubu arasında 352 bin civarında otizmli çocuk ve genç arasından eğitime erişebilenlerin sayısı ise sadece 30 bin civarında.
Otizmin bilinen tek çaresi ise erken tanı ile bireye yoğun, sürekli, özel eğitim uygulanması. Bilimsel araştırmalar gösteriyor ki erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabiliyor. Hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından bir farkı kalmayabiliyor. Bu da son derece umut verici!
Otizmi tanıyın! Herkes bir şeyler yapabilir
Otizmin öncelikle bir hastalık olmadığını bilmek ve onu bir kişilik özelliği olarak kabul etmek ilk adım olabilir. Bu gelişimsel bozukluk, otizmli bireylerin iletişim kurmada zorluk ve toplum içinde uyum problemleri yaşamasına, birbirini tekrar eden davranışlara veya daha farklı davranış farklılıklarına sebep olabiliyor.
Otizmli bireyler nasıl davranır
Otizmi olan kişiler, iletişim kurarken farklı davranışlar sergileyebilir. Bu davranışları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Otizmli bireyler empati kurmakta, duygu ve hislerini ifade etme konusunda zorluk yaşarlar.
- Göz teması ya hiç kurmazlar ya da ender kurarlar.
- Cümlelerindeki vurgular ve tonlamalar robotik, duygudan yoksun olabilir.
- Diğer insanların jest ve mimiklerinin iletişimde ne anlama geldiğini, ima yoluyla iletişimi anlamakta güçlük çekerler.
- Otizmli bireyler sohbet esnasında karşılarındaki kişilerin söylediklerine odaklanma konusunda zorluk yaşarlar. Arka plandaki sesleri filtrelemek onlar için kolay değildir.
Otizmli bireyler neden hoşlanır, neden hoşlanmaz?
- Yalnız vakit geçirmeyi, kendileriyle baş başa kalmayı severler.
- Nesneleri tutup onları döndürmekten ve onlarla oynamaktan hoşlanırlar.
- Mavi, sarı ya da benzer renklerin pastel tonlarını severler.
- Otizmli kişiler düzenlerinin bozulmasından ve rutinlerinin değişmesinden hoşlanmazlar.
- Sese duyarlı olduklarından sesli ortamlar onları rahatsız eder.
- Temastan ya da sarılmaktan pek hoşlanmazlar.
Önce kendiniz farkında olun
Farkındalık, en başta kişinin kendisinin sorumluluk almasıyla başlayan bir kavram. Bu noktada otizm farkındalığını artırmak için önce otizmin ne olduğunu ve otizmli bireylerle nasıl daha iyi iletişim kurulacağını öğrenerek eğitime kendinizden başlayabilirsiniz. Bunun sonucunda otizm hakkında daha iyi bir anlayışa ve doğru bilgiye sahip olursunuz. Ardından başkalarının da bu farkındalığa varmasını sağlayabilirsiniz.
“Öğrenmeye nasıl ve nereden başlayabilirim?” diye düşünenler için işte birkaç öneri:
Otizm hakkında bilgi edinin: Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) hakkında güvenilir kaynaklardan doğru bilgiler edinmeniz önem arz ediyor. Doğru bilgiyi öğrenip başkalarıyla da paylaşabilirsiniz.
Gönüllülerle görüşün: OSB farkındalığı için çalışmalar yürüten kişiler, bu konuda derin bilgiye sahip olur. Onlarla görüşüp sorular sorarak bilgi alanınızı genişletebilirsiniz.
Otizm farkındalığı etkinliklerine katılın: Otizm farkındalığı için yaşadığınız bölgede düzenlenecek etkinliklere katılabilirsiniz. Hatta düzenli katıldığınız bu etkinliklerden sonra bu kurum veya kuruluşlarla birlikte kendiniz etkinlik düzenleyebilir, otizm farkındalığı için gönüllü olarak projeler yürütebilirsiniz.
Sosyal medyada paylaşım yapın: Toplumumuzda sosyal medyayı kullanmayan insan sayısı yok denecek kadar az. Otizm farkındalığını artırmak için sadece yakın çevrenize ulaşmanız bir yerden sonra yetersiz kalabilir. Bu nedenle Facebook, Instagram, Twitter, YouTube gibi sıklıkla kullanılan sosyal medya platformlarından otizm için belirlenen etiketlerle paylaşım yapabilirsiniz. Özellikle nisan ayı boyunca paylaşımlarınızı artırabilirsiniz.
Arkadaşlarınızı, komşularınızı bilgilendirin: Çevrenizi OSB hakkında bilgilendirerek onların da tanıdıklarını otizm konusunda aydınlatmasını isteyebilirsiniz.
Bağışta bulunun: OSB için farkındalık çalışmaları yürüten ve kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlara bağışta bulunabilir, varsa sanal dükkanlarından alışveriş yaparak onlara destek olabilirsiniz. Kendinizi dahil ederek çeşitli bağış kampanyaları da başlatabilirsiniz.
Otizmli bireylere daha iyi bir dünya sunmak asla bir hayal değil, olmamalı. Onları doğru anlamak, koşulsuz kabul edip sevgiyle kucaklamak, otistik bireylerin hayatlarını kolaylaştırıp güzelleştirebilir. Planlı bir eğitimin de onlara iyi bir gelecek sağlamak için şart ve yeterli olduğu unutulmamalı. Bu yıl da 2 Nisan’da ışıkları onlar için yakalım, geleceklerini aydınlatalım!
KAYNAKLAR
Sağlık Bakanlığı
Tohum Otizm Vakfı
Autism Speaks
