Nalbantlık Türkiye’de değerini günden güne kaybetse de bu mesleğe gönül verenler de yok değil. Ferhat Akbenli onlardan biri. Hatta bu işte ustalaşabilmek için yurt dışında eğitim dahi aldı. Biz de at nalı ustalarından Ferhat Akbenli ile atlar için hayati önem taşıyan bu meslek üzerine merak ettiklerimizi konuştuk.
Ferhat Akbenli 36 yaşında bir nalbant. Hollanda, Almanya ve ABD’de nalbantlık üzerine eğitimler aldı. Üç yıl Uludağ Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi olarak Nallama Teknikleri ve Tırnak Hastalıkları adı altında dersler verdi. 2008 yılında Avrupa Nalbantlar Yarışması’nda üçüncü olduktan sonra 2010’da Türkiye’de ilk defa kendi imkanlarıyla nalbantlık yarışması (Skills Turkey) düzenledi. Bu yarışmada başhakem olarak görev aldı. Aynı yıl Lizbon’da, uluslararası bir nalbantlık yarışmasında görev alan ilk Türkiyeli hakem oldu.
Kaç yıldır bu iş yapıyorsunuz? Nalbantlığa nasıl başladınız?
Meslekteki 20. yılıma giriyorum. Gözümü açtığımdan beri atlarla hep iç içeyim. Benim babam da nalbant. Ben de babamın yolundan gittim. Hem atları çok sevdiğim için hem de baba mesleği olduğu için bu mesleğe başladım.
Yurt dışında nalbantlık üzerine aldığınız eğitimlerden bahsedebilir misiniz?
Çıraklık dönemimi babamın yanında geçirdim. Ardından mesleğimi daha ileri taşımam gerektiğini anladım. Çünkü yurt dışından gelen ustaları izledikçe ve birlikte çalıştıkça bu mesleğe dair eksiklerimin olduğunu gördüm. Ben de nalbant ustası olma yolunda ilerlerken, Hollanda ve Almanya’da kurs ve eğitimler aldım. Ardından ABD’deki Oklahoma Horse Shoeing School’a giderek eğitimimi tamamladım.
Bize nalbantların tam olarak neler yaptığını anlatabilir misiniz?
Nalbantlar temel olarak atların tırnak bakımını ve nallanmasını üstlenen kişilerdir. Ayrıca gerekli durumlarda anatomik veya başka sebeplerden kaynaklı hastalık ve aksaklıkları tedavi eder.
Nal yaparken ve sonrasında atların ayaklarına takarken nasıl bir süreç izleniyor?
Atlı sporlar gereğince, atlar bulundukları zemin ve sporların genel işleyişinden (yürümesi, koşması, binicilik) dolayı düzenli olarak tırnak bakımına ihtiyaç duyarlar. Biz burada onların tırnak bakımını tamamen üstleniyoruz. Ayrıca nal çakım zamanı gelen atlar, nalbanthaneye sırasıyla gelir. Burada nalları takılır, tırnakları kesilir ve ayaklarına göre nallar ayarlanarak tekrar çakılır. Bu işlem periyodik olarak ortalama beş ya da altı haftada bir yenilenir.
Nal yaparken hangi malzemeler kullanılıyor?
Nalbantlıkta birçok malzeme kullanılır. Bir canlıyla ilgilendiğiniz için malzeme sayısı belki de ameliyat yapan bir doktorun kullandığı malzeme kadar bile olabilir.
Fakat genel olarak kullandığımız malzemeler şu şekilde: Örs, nal dövme çekici, nal maşası, nal sökme kerpeteni, tırnak bıçağı, plastik ya da ahşap tokmak, renet dediğimiz sağ sol bıçaklar, tırnak kesme kerpeteni, tırnak törpüsü, nal çekici, çivi çekeceği, ayak sehpası, çivi kerpeteni, yuva açacağı, çivi sıkacağı, perçin törpüsü, zımpara, bal mumu, spiral jet taşlama ve matkap.
Bu mesleğin ne tür zorlukları var?
Atlarla vakit geçiriyoruz. Belki de bu işin en büyük zorluğu tehlikesidir. Çünkü nallama işlemi yapılırken bir nevi atlarla tek beden oluyorsunuz. Atlar en ufak bir şeyden korktuğunda çifte atabilir ve ayağınıza basabilir. Bu gibi durumlarda ciddi sakatlanmalar oluşabilir. Hatta ölüm bile söz konusu olabilir. Ağır bir işle bedenen çalışıldığı için aşırı yorgunluklar ve vücutta deformasyonlar da oluyor tabii. Bu işte, bir hayvanın tırnağıyla uğraşıyorsunuz, dolayısıyla en ufak bir hata bile yapmamalısınız.
Sizce nalbantlık mesleği tükenen meslekler arasında mı?
Nalbantlık bana göre kesinlikle tükenen meslekler arasında. Eskiden nalbantlık çok daha yaygındı. Fakat şimdi durum öyle değil. Şu an belki nalbant sayısı at sayısının onda biri bile değil. Bu da tamamen çırak yetiştirilmemesinden kaynaklanıyor. Ayrıca Türkiye’de bu konuyla ilgili eğitimin yok denecek kadar kısıtlı olması da nalbantların oldukça az olmasında etkili.
Ülkemizde nalbantların hâlâ yaygın olarak bulunduğu yerler var mı?
Atlar neredeyse, genellikle nalbantlar o bölgede hizmet verir. Sayı olarak en fazla nalbant İstanbul’dadır. Özellikle Maslak’ta nalbantlara ulaşabilmeniz mümkün. Bu meslekte Maslak merkez kabul edilir, nalbantlar buradan çevrelere dağılırlar.
Ülkemizde bu mesleğe gereken önem gösteriliyor mu? Dünyada durum nasıl?
Maalesef. Hatta gereken önemden ziyade hiç önem verilmiyor desek daha doğru olur. Çünkü nalbantlar eleman yetiştirmiyor. Nalbant arayanlar da çalıştıracak kişi bulamıyor. Dünyada bakıldığı zaman, artık atçılık bir endüstri oldu. Bu sektörde her konuda bizden çok daha ilerideler. Yurt dışında atçılık, binicilik ve nalbantlık üzerine binlerce okul bulunuyor. Fakat bizde sadece iki yıllık meslek yüksek okulları var o da, atçılık ve antrenörlük adı altında. Bu okullarda da gerek at sayısı gerek eğitim olarak çok gerideyiz.
Size ulaşmak isteyenler için iletişim bilgilerinizi bizimle paylaşır mısınız?
Bize ulaşmak isteyenler dükkanımıza gelebilir veya internet sitemiz aracılığıyla bizimle iletişime geçebilir.
Adres: Sipahi Ocağı Binicilik Kulübü - Pınar Mahallesi, Hidayet Sokak, Üçyol Mevkii, Maslak, İstanbul
