AVM’lerdeki engelli park alanlarının çok olması boşuna değil. Ülkemizde nüfusun yüzde 6.9’unu engelli bireyler oluşturuyor. Engelli vatandaşların hayata karışabilmesi için de onlara özel trafik düzenlemeleri var.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın açıkladığı 2017 yılı rakamlarına göre, ülkemiz nüfusunun yüzde 6.9’unu engelli bireyler oluşturuyor. Detaylandırmak gerekirse bu rapora göre, ülkemizde yaşayan 2 milyon 792 bin kadının ve 2 milyon 85 bin erkeğin en az bir tane fiziksel engeli bulunuyor.
Ülkemizde engelli nüfusu bu kadar fazlayken, devlet de engellilerin toplumsal hayata daha iyi entegre olmaları adına konuyla ilgili yasal düzenlemeler yapmaya devam ediyor. İşte engelli vatandaşlarımızı yakından ilgilendiren trafik düzenlemeleri:
Engelli araçları artık engellinin yakınları tarafından da kullanılabilecek
2015 yılında yayınlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile engellilerin kullanımına yönelik satın alınacak sıfır otomobillere birtakım düzenlemeler getirildi. Bu yeni düzenlemeye göre, eskiden sadece engellinin şahsi kullanımına mahsus olan ÖTV indirimli araçlar, artık engellinin eşi, üçüncü dereceye kadar akrabaları ve noter kanalıyla resmi olarak atanacak üçüncü şahıslar (şoför) tarafından da kullanılabiliyor. Bu kural, tam teşekküllü hastaneler tarafından verilen “Engelli Sağlık Kurulu Raporu”nda tespit edilen engellilik oranının yüzde 90’ın altında olması halinde “özel donanımlı” araçlarda; engellilik oranının yüzde 90 ve üzerinde olması halinde -özel donanımlı olsun ya da olmasın- tüm araçlarda geçerli kabul ediliyor.
Bu uygulama sayesinde araç kullanacak durumda olmayan engelli vatandaşlarımız gündelik işlerini hallederken, sağlık hizmeti almak için hastaneye giderken veya sosyal yaşamın içinde olmak istediklerinde mağduriyet yaşamamış oluyor.
Engelli araçlarında ÖTV muafiyeti
Engelli araçları konusunda en çok konuşulan konulardan biri de ÖTV muafiyetinin rakamsal sınırı. Bu konuda 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren yürürlükte olan mevzuat son derece net. Buna göre kanunda açıkça belirtilen koşulları sağlayan engellilerin, vergisiz fiyatı 90 bin Türk Lirası’nı aşmamak kaydıyla diledikleri aracı ÖTV ödemeksizin satın alabilecekleri öngörülüyor.
Ancak elbette engelliler için ÖTV muafiyeti ile sıfır araç satın almak da birtakım kurallara bağlanmış durumda. Bu aşamada engelli vatandaşlarımızın mağduriyet yaşamamak adına bu kuralları bilmelerinde fayda var:
● Araç satın alırken talep edilen ve engellinin durumunu belgeleyen “Engelli Sağlık Kurulu Raporu” mutlaka yetkili kuruluşlardan alınmalı ve ilgili heyet tarafından eksiksiz şekilde onaylanmalıdır.
● Engelliler için ÖTV muafiyeti, hesaplanması gereken ÖTV ve diğer tüm vergiler dahil bedeli –motor silindir hacmine bakılmaksızın- 200 bin TL'yi aşmayan araçlar için uygulanır.
● ÖTV muafiyeti ile satın alınan aracın beş yıl boyunca satışı yapılamaz. Aksi halde söz konusu ÖTV tutarı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından engelliden geri istenir.
Engellilerin trafikte sahip oldukları diğer hak ve muafiyetler
Engellileri kapsayan ÖTV indirimleri ve muafiyetleri ile engelli bireylerin sosyal yaşamda daha aktif olmaları hedeflenirken, başka birtakım haklarla bu durumun pekiştirilmesi amaçlanıyor. İşte bu ayrıcalıklardan biri de MTV yani Motorlu Taşıtlar Vergisi muafiyeti. MTV muafiyetinden faydalanmanın koşulları da ÖTV muafiyeti koşulları ile tamamen aynı. Yani araç sahibi engellinin engellilik oranı yüzde 90’ın altındaysa, aracındaki özel donanımı “Araçlar İçin Teknik Belge” ile bağlı bulunduğu vergi dairesine ibraz ederek MTV muafiyetinden yararlanabilir. MTV muafiyeti talep eden engellinin engellilik oranı yüzde 90’ın üzerindeyse engelli araç sahibinin yalnızca sağlık raporunu ibraz etmesi yeterli oluyor. Ayrıca her iki durumdaki araç sahibinin de muafiyetten faydalanması için "Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu"nu eksiksiz şekilde doldurarak, vergi dairelerine elden teslim etmeleri gerekiyor.
Otopark ayrıcalıklarını da öğrenmekte fayda var
