2024 Dünya Çevre Günü bu yıl, “Bizim Toprağımız” odağında arazi restorasyonu, çölleşme ve kuraklığa dayanıklılık konularına odaklanıyor.
İklim krizi ciddileştikçe, çevreye dair küresel anlamda atılan her bir adımın özellikle de geniş kapsamlı kabul görüp kutlanan “5 Haziran Dünya Çevre Günü” gibi özel günlerin önemi de artıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) tarafından yönetilen ve 1973'ten beri her yıl düzenlenen Dünya Çevre Günü, bu yıl Suudi Arabistan’ın ev sahipliğinde “Bizim Toprağımız” odağında arazi restorasyonu, çölleşme ve kuraklığa dayanıklılık konularına odaklanıyor.
5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün doğuşu, 1972 yılında İsveç'in Stockholm kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı'na tarihleniyor. O yıl konferansta, 5 Haziran tarihinin her yıl Dünya Çevre Günü olarak kutlanması kararı alındı. O tarihten bu yana bu özel günde, çevre koruma konusunda farkındalık yaratmak ve eylemde bulunmak için dünya çapında çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Sonraki dönemde de çevrenin korunmasına yönelik olarak önlemler alınması kapsamında 1978 yılında Türkiye Çevre Sorunları Vakfı ve Çevre Müsteşarlığı kuruldu. Bu noktada, başbakanlığa bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Çevre Müsteşarlığı; 20 Mayıs 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan genelgeyle, 1972 yılından bu yana 5 Haziran ile başlayan haftanın da Türkiye'de her yıl Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen bir temayla "Türkiye Çevre Haftası" olarak kutlanması kararını verdi.
Ev sahibi Suudi Arabistan Krallığı
UNEP’in programı çevresel erişim için en büyük küresel platform. Dünya çapında milyonlarca insan tarafından kutlanan bu özel günün bu yılki ev sahibi Suudi Arabistan Krallığı. Arazi restorasyonu, çölleşme ve kuraklığa dayanıklılığa odaklanılacak etkinliklerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için kritik bir önemi var. Hatta tüm dünyada ekosistemlerin korunması ve canlandırılması için bir toplanma çağrısı olan BM Ekosistem Restorasyonu On Yılı'nın (2021-2030) da temel direği olarak kabul ediliyor.
Suudi Arabistan Krallığı, bozulma, çölleşme ve kuraklıkla karşı karşıya olan bir ülke olarak konuya dair çözümler sunmaya fikri ve maddi yatırım yapıyor. G20 başkanlığının Küresel Arazi Restorasyonu Girişimi'nin kabul edilmesiyle Suudi Arabistan, bir yandan Suudi Yeşil Girişimi ve Orta Doğu Yeşil Girişimi aracılığıyla küresel bir yandan da hem ulusal hem de bölgesel olarak hareket ediyor.
Kırsal topluluklar zarar görüyor
Bu konu özellikle bazı dezavantajlı kesimler açısından çok önemli. Kırsal topluluklar, küçük ölçekli çiftçiler ve aşırı yoksullar; arazi bozulması, kuraklık ve çölleşmeden en çok etkilenen kitleler. Bu noktada önem kazanan arazi restorasyonu, bu kapsamdaki çalışmalara aktarılan finans kaynakları sayesinde yoksulluğu azaltıp aşırı hava koşullarına karşı direnç oluşturuyor. Restorasyon karbon depolamayı artırıp iklim değişikliğini yavaşlatıyor. Araştırmalara göre arazinin sadece yüzde 15'ini restore etmek ve daha fazla dönüşümü durdurmak, beklenen türlerin yok oluşlarının yüzde 60'ını önleyebilir!
Gezegenimizi korumaya çalışanların işi bu bağlamda oldukça zor. Arazi bozulması, kuraklık ve çölleşmenin itici güçleri sona erdirilmeden sorunun çözülemeyeceği ortada. Her yıl bir önceki yılın sıcaklık rekorları kırılırken küresel anlamda fırtınalar, seller ve kuraklık sürerken bir şeyleri yoluna koymak kolay değil. G20 ülkeleri ve Krallık’ın arazi restorasyonu konusunda yaptığı ve yapmaya devam ettiği gibi iklim değişikliğine karşı önlemler almakta etkili ve kararlı davranılmalı. Atılacak adımlar ile doğayı korunabilir, iklim değişikliğini yavaşlatabilir ve gıda güvenliğini artırabilir.
Dünya Çevre Günü'nde neler yapılabilir?
BM'nin doğanın korunmasına yönelik bilinçlenmeyi sağlamak amacıyla ilan ettiği bu özel günde, çeşitli etkinlikler düzenlenebilir. Dünya Çevre Günü'nde işletmeler ve okullarda, çalışanlara ve öğrencilere sıfır atık uygulamaları hakkında eğitim verilebilir. Karbon ayak izini azaltma konusunda farkındalık yaratacak seminerler düzenlenebilir. Çalışanlar ve öğrenciler için enerji tasarrufu yöntemleri hakkında eğitim programları uygulanabilir. Yine okullarda, öğrencilere çevre bilinci kazandıracak dersler verilebilir ya da atölyeler gerçekleştirilebilir. Çevre konulu fotoğraf ve karikatür sergileri açılabilir. Toplulukla yapılan etkinlikler kapsamında çöp toplama, çevre temalı duvar boyama, piknik ve doğa yürüyüşleri ile doğanın, çevrenin ve doğal yaşamın önemi vurgulanabilir.
KAYNAKLAR
worldenvironmentday.global
