Ülkemizin yakın tarihinin en büyük felaketi olarak gösterilen 17 Ağustos Marmara depreminin üzerinden 23 yıl geçse de yarattığı kayıplar hâlâ tazeliğini koruyor. Depremden bir yıl sonra hayata geçirilen Zorunlu Deprem Sigortası, depreme yönelik farkındalığın artırılmasında önemli mesafeler alınmasını sağladı. O günlerden bu yana deprem sigortalarında tür gelişmeler yaşandı?
Büyük can ve mal kaybına neden olan 17 Ağustos Marmara depreminde 18 bin 373 kişi hayatını kaybederken, 48 bin 901 kişi yaralandı. 5 bin 840 kişinin kayıp olarak kayıtlara geçtiği depremden yaklaşık 3 ay sonra bu kez 12 Kasım’da yine Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde Merkez üssü Düzce olan bir başka deprem daha yaşandı. 7,2 büyüklüğündeki deprem 30 saniye boyunca devam etti ve 845 kişinin hayatına mal oldu. Üç ay içerisinde meydana gelen 7’den büyük bu iki depremin sonucunda yaşanan maddi ve manevi kayıplar, deprem gerçeğini gözler önüne serdi. Deprem kuşağı olan ülkemizde izleyen yıllarda Van ve İzmir’de yaşanan depremler yüzlerce kişinin yaşamını etkiledi.
Marmara Depremi deprem sigortalarında dönüm noktası oldu
Ülkemiz, Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu Fay Hattı bulunduğu yüksek riskli bir deprem kuşağında yer alıyor. Bu nedenle geçmişten bu yana çok büyük kayıplara neden olan depremler yaşadık. 1939 yılında yaşanan 7,9 şiddetindeki Erzincan depreminde 33 bin, 1976’daki 7,5 büyüklükteki Çaldıran Depremi’nde yaklaşık 4 bin kişi hayatını kaybetti. 17 Ağustos 1999’da gece saat 03.02’de başlayan ve 45 saniye süren Marmara depremi, Türkiye’nin depreme karşı ne kadar hazırlıksız olduğu gerçeğini acı bir şekilde hatırlattı. Depremin ağır bilançosu, deprem sigortalarında bir dönüm noktası yarattı. Ülkemizde çoğu yapının depreme karşı dayanıksız olması ve deprem sigortalarına yönelik bilinç eksikliğinin yarattığı kayıplar telafi edilemedi belki ama bu tür kayıpların bir daha yaşanmaması için çok önemli adımlar atıldı.
Zorunlu Deprem Sigortası şart koşuldu
Ülkemizin yaşadığı en acı deprem tecrübelerinden biri olan Marmara depreminin ardından 27 Eylül 2000 tarihinde 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Zorunlu Deprem Sigortası yürürlüğe getirildi. Olası bir deprem sonrasında oluşacak maddi zararlardan kişileri korumayı amaçlayan Zorunlu Deprem Sigortası’nın tüm meskenlerde geçerli olmak üzere yaptırılması devlet tarafından şart koşuldu.
Konutları güvenli bir havuzda buluşturuyor
Depremlerin konutlarda neden olacağı maddi zararları karşılamak ve deprem sonrasında hayatın normale dönmesini kolaylaştırmak amacıyla kurulan Doğal Afet Sigortası Kurumu (DASK), sigortalıları olası bir depremin ardından oluşabilecek maddi zarara karşı güvence altına almaya başladı. DASK tarafından şartları düzenlenen ve sigorta şirketlerince yalnızca kurumun adına işlemleri sürdürülen Zorunlu Deprem Sigortası, nüfusunun yüzde 98’i deprem kuşağında yaşayan Türkiye için kurtarıcı görevi gördü. Devletin güvence olarak sunduğu DASK, Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında konutları depreme ve depremin doğrudan neden olduğu yangın, infilak, yer kayması ve tsunami gibi afetlere karşı güvenli bir havuzda buluşturdu. O yıllardan bu yana depremde oluşan zararları teminat altına almaya yönelik sigorta poliçelerine yönelik talep de hızlandı.
Yüzde 100 sigortalılık hedeflendi
Zorunlu Deprem Sigortası’nın yaygınlaştırılmasına yönelik yürütülen kampanyalarda depreme karşı farkındalığın artırılarak yüzde 100 sigortalılık hedeflendi. Hazırlanan kamu spotları, finans ve sigorta kuruluşlarının imza attığı projelerin de desteğiyle Zorunlu Deprem Sigortası yaptırma oranları giderek artış gösterdi. Olası bir büyük İstanbul depreminin yaratabileceği hasar ve kayıplara dikkat çekilip Türkiye’nin dört bir yanında kentsel dönüşüm projeleri başlatılarak, Zorunlu Deprem Sigortası’nın geleceği güvence altına alan yönü vurgulandı.
Türkiye’de 10 konuttan 6’sı sigortalı
Marmara depreminin üzerinden geçen 23 yılın ardından bugün Türkiye’de her 10 konuttan 6’sının deprem sigortası bulunuyor. DASK verilerine göre, Türkiye'deki 17 milyon 682 bin 80 konutun yüzde 59,80'i Zorunlu Deprem Sigortası'na sahip.
Marmara lider koltuğunda
Ülkemizde 6 milyon 14 bin 550 konutla en yoğun kentleşmenin yaşandığı Marmara, deprem sigortasına en fazla ilgi gösteren bölge oldu. Bölgede yüzde 71’lik oranla 4 milyon 272 bin 889 konutun Zorunlu Deprem Sigortası bulunuyor. Marmara Bölgesi'ni yüzde 59,60 ile Ege, yüzde 55,30 ile İç Anadolu, yüzde 52,30 ile Güneydoğu Anadolu, yüzde 51,80 ile Doğu Anadolu, yüzde 51,20 ile Akdeniz ve yüzde 48,40 ile Karadeniz izliyor.
7 milyonu aşkın konutun deprem sigortası yok
DASK’ın Ağustos 2022 ile ilgili güncel verilerine göre 2000’den bu yana 10 milyon 572 bin 114 konut için deprem sigortası yaptırıldı. Henüz 7 milyonu aşkın konutun Zorunlu Deprem Sigortası bulunmuyor. 22 yıldan bu yana meydana gelen depremler sonrasında hasar sahiplerine 1 milyar 128 milyon TL ödeme yapıldı.
Hakkâri sınıfta kaldı
Büyükşehirlerin sigortalılık oranları, İstanbul'da yüzde 70,30’a, İzmir'de yüzde 63,80’e, Ankara'da yüzde 63,40’a, Bursa'da yüzde 62,30'a ve Antalya'da yüzde 59,60’a ulaştı. Zorunlu deprem sigortalılık oranı en yüksek iller yüzde 99,30 ile Bolu, yüzde 93,90 ile Yalova ve yüzde 92,30 ile Sakarya olurken, sigortalılık oranının en düşük olduğu iller yüzde 14,50 ile Hakkâri, yüzde 33 ile Gümüşhane ve yüzde 34,50 ile Muş olarak açıklandı. Büyük depremlerin yaşandığı illerde sigortalı konut oranı Malatya’da 53,90, Elazığ’da yüzde 55,20, İzmir’de yüzde 63,80, Van'da ise yüzde 65,10 civarında bulunuyor.
Sigortalı konutların yarısından fazlası 15 yaş ve altında
Zorunlu Deprem Sigortası bulunan konutların yüzde 44,56'sını 2007 ile 2019 yılları arasında inşa edilen yapılar oluşturuyor. 2020 ve sonrasında yapılan konutların oranı yüzde 9,01’i buluyor. 15 ve altı yaşa sahip bu iki gruptaki konutların toplamdan aldığı pay yüzde 53,57’ye ulaşıyor. Sigortalı konutların yüzde 25,71’ini 1976-1999'da yüzde 16,49’unu 2000-2006'da, yüzde 4,23’ünü ise 1975 ve öncesinde inşa edilen yapılar oluşturuyor.
Quick DASK Zorunlu Deprem Sigortası
Dakikalar içinde DASK poliçeni sorgula, primini öğren, hemen satın al! Üstelik poliçen e-postana gelsin.
Detaylı bilgi için:
quicksigorta.com/dask-sigortasi
