E-spor yani elektronik spor, sürekli büyüyen topluluklar çerçevesinde giderek yaygınlaşıyor. Öyle ki birçok spor dalına, sporcu ve takım sayısında olduğu kadar turnuva ödülleriyle de rakip olmaya başladı. E-spor ekonomisine dahil olan firmaların çalışmaları da kayda değer hacimlere ulaşıyor.
Elektronik spor, bilgisayar ve konsol oyunlarının, turnuvalar sayesinde müsabaka ortamlarına sahip olmasıyla temelleri atılmış bir kavram. Alışılagelmiş spor dallarından çok da farkı olmayan e-spor, yine oyuncuların fiziksel yeteneklerine, algı kapasitelerine, el göz koordinasyonlarına, stratejik düşünme yeteneklerine ve takımlı oyunlar için takım ruhu ve koordinasyon kapasitelerine bağlı olarak başarının elde edildiği bir alan.
Topla oynanan oyunlar, pistte koşulan yarışlarda olduğu gibi bilgisayar başında ter döken e-spor oyuncuları, fark olarak topla veya kalkıp koşarak değil de bilgisayarın başında klavye ve farelerini kullanarak karşı tarafla mücadelelerini veriyor. İlk bakışta “sağlıksız, bilgisayar başında ömrünü tüketen gençler” algısını yaratsa da birçok elektronik spor, vücudun komple her yerini konuya dahil etmese de ciddi bir fiziksel ve zihinsel kondisyon gerektiriyor.
2017’de 1 milyon dolar ödül dağıtıldı
En popüler oyunlar arasında beş kişilik takımlarla oynanan Counter Strike: Global Offensive ve Call of Duty: Infinite Warfare (birinci şahıs tetikçi, FPS), League of Legends, DotA 2, Heroes of the Storm (çok oyunculu savaş arenası, MOBA), Overwatch (FPS MOBA) ile bireysel olarak Starcraft II (strateji) ve Hearthstone (dijital kart oyunu) mevcut. 2017 içinde 1 milyon doların üzerinde ödül dağıtılmış oyun sayısına baktığımızda, listede 18 adet oyun var.
Elektronik spor ekonomisi de diğer profesyonel spor dalları gibi ciddi boyutlara ulaşıyor. Her ne kadar basketbol ve futbol gibi geniş bir ekonomik seviyeye ulaşamamış olsa da milyonlarca dolarlık bir sektör haline gelmiş durumda. Newzoo araştırma şirketinin araştırmasına göre, 2017 yılında yaklaşık 700 milyon dolarlık bir gelir akışı oluşturan e-spor, bu rakamı önümüzdeki üç sene içinde 1,5 milyar dolar seviyesine çıkaracak.
Bu kadar büyük bir ekonomide 2017 yılı kırılımına baktığınızda 63 milyon dolar yan ürün ve bilet şeklinde en küçük kalem olarak karşımıza çıkıyor. 266 milyon dolardan fazlası ise sponsorluk biçiminde en büyük kalem (yüzde 38). Reklam 155 milyon dolar (yüzde 22) ve ilginç bir kalem olarak yayın hakları gelirleri ise 95 milyon dolar (yüzde 14). Yani birçok “standart spor” sevdalısının belki de aklından geçen “kim izliyor ki?” sorusunun cevabı da bir şekilde yanıt bulmuş oluyor.
Birilerine izletebilmek için yayın haklarını alanlar arasında Turner gibi uluslararası devler de mevcut. Burada telaffuz edilen rakamlara bazı ülkelerde yasal olmayan ve birçok kişi için de sporun ruhuna aykırı bir kavram olan bahis ekonomisi dahil değil. Tabii bazı takım halinde ve bireysel olarak sporcuların sponsorluğunu yapan bahis şirketleri de var; eklemeden geçmeyelim.
100 bin kişi aynı anda oyun yayınını izliyor
Online yayın platformu Twitch, birçok e-spor severi ekran başına topluyor. Turnuva dönemlerinde ülkemizdeki e-spor severler de ekran başına geçiyor. Örnek olarak uluslararası turnuvalarda mücadele veren Türk Counter-Strike: Global Offensive takımının, SpaceSoldiers’ın Boston’da yapılan Eleague Major turnuva maçlarında canlı seyirci sayısı, yalnızca Twitch üzerinden anlık 100 bin kişilere ulaştı. Aynı hafta sonu gerçekleştirilen Hearthstone HCT World Championship müsabakaları da 10 binlerce kişi tarafından aynı anda izlendi.
Esportsearnings.com’un derlediği 2017 yılı içinde e-spor turnuva ödülü kazançlarına baktığımızda, en çok turnuva ödülü dağıtılmış olan oyun DotA 2. 200’e yakın farklı takımın mücadele verdiği 158 DotA 2 turnuvasında 38 milyon dolar ödül dağıtılmış. İkinci sırada ise Counter-Strike: Global Offensive var. Bu oyunda 893 turnuvada 900’den fazla takıma 19 milyon doların üzerinde ödül dağıtılmış. Üçüncü sırada ise Riot Games tarafından geliştirilen ve büyük turnuvaların organizasyonları genellikle kendilerine ait olan League of Legends bulunuyor. 139 turnuvada 1600 takıma 12 milyon dolar ödül dağıtılmış. Bireysel kazanca baktığımızda ise Güney Koreli oyuncuların ezici üstünlükleri var; tabii henüz herhangi biri Michael Jordan veya Tiger Woods seviyesini yakalayabilmiş değil.
