Yeni dünya düzeninde her şey teknolojinin zaferi olarak karşımıza çıkıyor. 10 yıl içinde yaşantımızın her alanına dokunacak yüksek formüllü teknolojik ürünler, tekstil alanında da birçok önemli gelişmeye gebe. Nano parçacıklarıyla üretilmiş kıyafetler sayesinde bambaşka bir dünyaya gözlerinizi açmaya hazır olun!
Nanoteknoloji tekstil ürünleri, henüz tam anlamıyla hayatımıza girmemiş olsa da şimdiden bir devrim niteliği taşıyor. Başta sağlık, güvenlik ve enformasyon olmak üzere birçok alanda çok fonksiyonlu akıllı tekstil ürünleri elde etme çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürülüyor. Kimi çalışmalar prototip aşamasında devam ederken, bazı ürünler sınırlı sayıda üretime alınıyor. Tekstilde kullanılan iplikler nano parçacıkları ile katkılandırılarak giydiğimiz kıyafetlerde bakteri ve mikrop barınması önleniyor, kötü kokular tarihe karışıyor. Örneğin suyu sevmeyen, iten kumaşlarla giysilerimiz artık kirlenmeyecek. Böylece yıkama, ütüleme ihtiyacı da ortadan kalkarak, su kullanımı azalacak, çamaşır makinelerine ihtiyaç duyulmayacak. Bu anlatılanlar kulağınıza nasıl geliyor bilemeyiz ama artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı kesin.
UV ışınlarına karşı önlemden yanmayan kumaşlara…
Bilim dünyasında yeni bir teknoloji devrimi olarak algılanan nanoteknolojinin 2025 yılı ve sonrasında gelişimini tamamlayarak, hayatın her alanına girmesi planlanıyor. Esnek ve yıkanabilen nanosensörlü kumaşların, kullandığımız kıyafetlere yeni boyutlar kazandıracağı su götürmez bir gerçek. Leke tutmayan hatta elektrik iletkenliğini artırabilen kumaşların üretilebileceğini söyleyen Nanobilim, Nanoteknoloji ve Nanotıp Derneği Başkanı Prof. Dr. İbrahim Uslu, kullanım alanlarını şöyle anlatıyor: “Nanometaryellerin ilk kullanım alanları özellikle UV ışınlarını, çok yüksek yüzey alanı yaratarak engellemesidir. Balıkçıların güneşten korunabilmesi için bu kumaşlar üretilmiş, daha sonraları ise itfaiyecilerin kullanımı için alev geciktirici yani yanmayan kumaşlar geliştirilmiştir. Anti statik kumaşların üretimi artık nanoteknoloji sayesinde gerçekleşmektedir. Antimikrop özellikli kumaşlar, nano-gümüş, çinko ya da titanyum dioksitli malzemeler kullanılarak üretiliyor.” Uslu, bu kumaşların üretimi sırasında nanotoksik materyallerin kullanılmasının çevreye ve insan sağlığına olumsuz etkiler oluşturabileceğini de belirtiyor.
Kumaşlara antibiyotik de ilave edilebilecek
Yanma geciktirici kumaşlar ve yaraların hızla iyileşmesini amaçlayan yara sargı bezlerinin, ilerleyen süreçte tekstil sektörünün yeni sarf malzemelerini oluşturacağını söyleyen Uslu, yapılan testleri şöyle anlatıyor: “Polimer hammaddesi, yanıkları hızla iyileştirme özelliğine sahip aloe vera, derin yaraların mikrop kapmaması için tekstil kumaşlara antibiyotiklerin ilave edilmesi ve polimerlerin katkılanması sayesinde normalde 10 günde iyileşen yaraların, hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde 3-4 güne indiği gözlenmiştir.
Tekstilde elektronik devrim
Güneş enerjisini depolayarak elektrik enerjisine dönüştürebilen askeri amaçlı kumaşlar, cihazların şarj edilmesini de mümkün kılıyor. Sensörlü kumaşlar askerleri biyolojik ve kimyasal tehlikelere karşı koruyabiliyor, aşırı nemli, yüksek sıcaklı veya basınçlı ortamlar hemen tespit edilerek olumsuzlukların oluşması önceden engellenebiliyor. Savaş sırasında askerlerin çölde ve benzeri ortamlarda akrep, sivrisinek ve böcek gibi haşerelere maruz kalmamaları için haşere önleyici nanotekstiller, bu tür çevre şartlarını tamamen ortadan kaldırıyor.
Nanotekstil görünmezliğin yolunu mu açıyor?
Nanokumaşlara uygulanan fotonik teknoloji ilavesiyle kumaşların bukalemun gibi ortamın rengine göre değişebileceğini kaydeden Uslu, şöyle devam ediyor: “Renk değişiminin mümkün olduğu nanotekstil kumaşlar askeri amaçla da kullanılıyor. Hatta ülkemizde bazı bilim adamları görünmeyen kumaşlar üreterek görünmez olmayı başarmışlardır. Yakın gelecekte nanotekstiller sayesinde şimdiden hayal bile edemeyeceğimiz kumaşlar üretilecek. Mesala bir fanila cep telefonu fonksiyonlu olabilecek ve kaybolma durumunda haberleşmeyi sağlayabilecek. İstendiğinde ışıltılı hale gelen pilot kıyafetleri gece karanlığında, uçağın düşmesi durumunda yer tespiti yapılmasını kolaylaştıracaktır. Yine nanoteknoloji kumaşlara eklenecek özellikler sayesinde hastaya giydirilen elbise, ilaç alımı ve vücudun hangi bölgesine ne kadar ilaç salındığı konusunda bilgi verebilecek, böylelikle doktorların hastaları daha yakından izleyebilmeleri mümkün olacak.”
TÜBİTAK’tan nanoteknolojiye teşvik
TÜBİTAK aşağıdaki nanoteknoloji konularında çalışmak isteyen bilim adamlarına çok önemli teşvikler ve proje destekleri sunuyor.
● Nanofotonik, nanoelektronik ve nanomanyetizm
● Nanocompozitler ve onlardan üretilmiş yakıt hücreleri, pizoelektrik ve termoelektrik malzemeler
● Atomik kuvvet mikroskopi gibi nanoteknoloji kullanarak nanomalzemelerin karakterizasyonu
● Nanofabrikasyon ile üretilen elektronik devreler ile nano cihazların üretilmesi
● Nanobiyoteknoloji ve DNA tespitinden tutunda nano ilaç üretimine kadar tüm nanoteknoloji uygulamaları
Türk Kızılayı’ndan nanoteknolojik atak
Türk Kızılayı, 6 bin 500 çalışanı için nanoteknolojili kıyafetler üretilecek. Toplam 2 milyon liraya mal olacak üretim ise Çorlu’da gerçekleştirilecek.İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB), Türk Kızılayı görevlilerinin yardım faaliyetlerinde giydiği kurumsal kıyafetleri, nanotekstil kumaşıyla yeniden tasarladı. Kızılay koleksiyonu için başlangıçta 50 bin metre nano teknoloji, antibakteriyel, nefes alabilen, yanmayan, buruşmayan, terletmeyen kumaş kullanıldı. Koleksiyonu ünlü modacı Hakan Akkaya tasarladı. Proje toplam 2 milyon liraya mal olacak.
Küresel nanoteknoloji ArGe harcamaları
● ABD’de 2010 yılında 3,7 Milyar USD üstünde kaynak ayırdı.
● ABD’nin nanoteknoloji alanını ayrı bir bütçe kalemi olarak desteklemeye başladığı 2001 yılından bu yana toplam destek 12 Milyar USD
● Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı'nda malzeme bilimi ve nanoteknolojiyi öncelikli alanları arasında, araştırmalar için 6 yıl sürede 4.8 Milyar EUR kaynak ayırdı.
● Kore, 2001 yılında Nanoteknoloji Teşvik Yasası çıkartarak, nanoteknoloji araştırmaları için 4 Milyar USD kaynak ve 2015 yılına kadar 20.000 nanoteknoloji uzmanı yetiştirmeyi planlıyor.
● ABD (yüzde 25), Japonya, Çin, Rusya, Fransa ve İngiltere toplam araştırmaların yüzde 70’ine sahip.
Türkiye nanoteknoloji araştırma kuruluşları
● Bilkent Ulusal Nanoteknoloji Merkezi
● Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkezi Laboratuvarı
● Bilkent Nanoteknoloji Araştırma Merkezi
● Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi
● Koç Üniversitesi Yüzey Teknolojileri Araştırma Merkezi
● Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Nanoteknoloji Araştırma Merkezi
● Anadolu Üniversitesi Seramik Araştırma Merkezi (A.Ş.)
● Gazi Üniversitesi Nanotıp ve İleri Teknolojier Araştırma Merkezi
● Hacettepe Üniversitesi Nanotıp bilim Merkezi
● İstanbul Teknik Üniversitesi Nanobilim ve Nanoteknoloji İleri Araştırmalar Enstitüsü
● İstanbul Teknik Üniversitesi Nano‐Mikro Elektro Mekanik Sistemler Laboratuvarı
● TUBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü
● Marmara Üniversitesi Nanoteknoloji ve Biyomalzemeler Araştırma Merkezi
● Zirve Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma Merkezi
● Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Nanobilim ve Teknoloji Araştırma Merkezi
● Erciyes Üniversitesi Nanoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi
● Mustafa Kemal Üniversitesi Teknoloji Araştırma Merkezi
● Atatürk Üniversitesi Nanobilim Uygulama ve Araştırma Merkezi
