Bilişim dünyasının önemli dayanak noktaları arasında yer alan “Bilişim 500 – İlk Beş Yüz Bilişim Şirketi Araştırması” ağustos ayında tamamlandı. Söz konusu araştırmaya göre ilk 500 bilişim firmasının 2022 yılında toplam geliri 372 milyar TL olurken, bir önceki yıla göre büyüme oranı yüzde 74 artış gösterdi.
Bilişim 500 araştırması
“Bilişim 500 – İlk Beş Yüz Bilişim Şirketi Araştırması” bu yıl 24’üncü kez gerçekleştirildi. Araştırmanın genel olarak odaklandığı 4 başlık bulunuyor:
- Sistem Entegratörü ve İş Ortağı
- Dağıtıcı
- Türkiye Merkezli Üretici
- Uluslararası Merkezli Üretici / Üreticinin Temsilcisi
Bunlara ek olarak “Donanım”, “Yazılım” ve “Hizmet” gibi kategorilerde de şirketler değerlendiriliyor. Öncelikli olarak odaklanılan başlıklar arasında “son 3 yılın en iyi performans gösteren şirketi” yer alıyor. Sıralama yapılırken şirketlerinin gelirlerinin son 3 yıl içerisinde sürekli yükselmiş olmasına ve sektörün üzerinde bir büyüme temel alınıyor.
Esas olarak araştırmanın yapmaya çalıştığı bir pazar araştırması raporu sunmak değil. Diğer araştırmalardan farklı olarak şirketlerin pazardaki payları bir belirleyici olarak ele alınmıyor. Sıralamada esas belirleyici olan, önceki yıllarda olduğu gibi şirketlerin net satış gelirleri. Araştırma için çalışanlar şirketlerin net satış gelirlerini tespit etmek için bilanço, gelir gider tablosu ve 12 aya ait KDV beyannamesini talep ediyor. Sıralama ise Türk Lirası üzerinden hesaplanıyor.
Yazılım sektörü yüzde 84 büyüdü
Ağustos ayında tamamlanan ve kamuoyuna açıklanan araştırmada bu yıl 89 yeni şirket yer aldı. Araştırmanın en dikkat çekici noktası sıralamaya giren şirketlerin 187’sinin yüzde 100’ün üzerinde bir büyüme göstermesi oldu.
Sektörel bazda bakıldığında ise yazılım birinci sırayı çekti. 'Türkiye Merkezli Üretici Yazılım' kategorisindeki büyümenin yüzde 84 olarak gerçekleşmesi, ekonomimiz için en önemli mihenk taşlarından birinin yazılım sektörü olduğunu bir kez daha bize gösterdi.
Birincilik Turkcell’in
İlk Beş Yüz Bilişim Şirketi Araştırması’nın birincilik ödülü ise Turkcell’e verildi. Turkcell’i takip eden diğer şirketler ise şu şekilde sıralandı: Türk Telekom, Vodafone, Indeks Bilgisayar, Arena, Teknosa, Bilkom Bilişim, Armada Bilgisayar, Penta Teknoloji ve Lenovo Türkiye.
Takvim gazetesinin haberine göre ilk verileri değerlendiren M2S Araştırma Şirketi Genel Müdürü Özlem Unan, 2022'de Bilişim 500 sıralamasında yer alan şirket gelirlerinin 22 milyar dolar olduğunu belirterek, "Gelirler 10 yıl önceye göre dolar bazında yüzde 41 azalmış durumda. Ancak bu tespite rağmen 2022 yılı sıralamasında yer alan şirketlerin dolar bazında ortalama yüzde 10 büyüdüğünü görüyoruz. Sıralamada yer alan 165 şirket dolar bazında bu ortalamanın da üzerinde büyüme performansı sergiledi" diyerek araştırmanın verilerini değerlendirdi.
Pazarı büyütmeliyiz
Araştırmanın ardından düzenlenen ödül töreninde konuşan Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu, bilişim sektörünün büyümesi ile ilgili şunları söyledi: “Son dört senede dünya bilgi teknolojileri pazarı yüzde 47 büyüdü, 1,4 trilyon dolardan 2,5 trilyon dolara ulaştı. Önümüzdeki dört sene bilgi teknolojileri pazarının ise yaklaşık yüzde 44 büyüyeceği öngörülüyor. Bu da 3,6 trilyon dolara ulaşacağı anlamına geliyor Türkiye sadece bilgi teknolojileri son dört yılda yüzde 27 büyüdü ve 9,3 milyar dolardan 11,8 milyar dolara ulaştı. Pazarı 36 milyar dolara çıkarmamız gerekiyor. TÜBİSAD ve TÜSİAD’ın iş birliğinde bilgi teknolojileri pazarını büyütebilmek için neler yapılması gerektiğini ortaya koyan bir çalışma yapıldı. Bu çalışmada sektörün nasıl büyüyebileceği dört madde ile açıklandı. Birincisi kobilerin dijitalleşmesi, ikincisi yüksek teknoloji içeren altyapı yatırımlarının yapılması ve bunların verimliliğe dönüşmesi, üçüncüsü Türkiye’deki yerli firmaların uluslararası pazarda söz sahibi olabilmesi için gerekli fon ve ekosistem desteğinin sağlanması, dördüncüsü ise dijital dönüşümün sağlanması için gerekli iş gücünün eğitilmesi ve istihdam edilmesi. Eminiz ki bu sektörün duayenleri ve profesyonelleri bu hedef doğrultusunda ilerleyecektir.” Hantaloğlu’nun gelecek dört yıl içinde bilişim pazarımızı 36 milyar dolara çıkarmamız gerektiği hakkındaki söylemleri dikkat çekti.
Bilişim sektöründe daha çok gelişmek için neler yapılmalı?
Bilişim sektörü, seksenli yıllardan iki binli yıllara kadar ABD, Almanya, Japonya gibi sektörde köklü bir geçmişi olan ülkeler üzerinden şekilleniyordu. Sonraki yıllarda ise bu durum giderek değişiyor. Gözetilen başarılı politikaları ile Hindistan, İsrail, İrlanda gibi ülkeler de söz sahibi olmaya başladı. Bir de Çin’i unutmamak lazım. Türkiye henüz ilk sıralarda yer almasa da özellikle pandemi sonrası aldığı ivmelenme, bulut ve yapay zeka gibi belirleyici gelişmelerin gerektiği gibi takip edilmesi bu sıralamayı değiştireceğe benziyor. Diğer yandan 2022 yılında ‘Dijital Dünyanın Dünü, Bugünü ve Yarını: Bilişim Sektörünün Gelişimi Üzerine Değerlendirme’ isimli makalesiyle Damar gelecekte bilişim sektöründe izlenebilecek yolları bize sunuyor. Bunlar arasında en öne çıkanlar şu şekilde sıralanıyor:
- Ortadoğu ülkeleri ve özellikle balkanlara özel yatırımlar gerçekleştirilebilir. Özellikle Lübnan, Makedonya, Bosna Hersek gibi ülkeler bölgesel bilişim sektörü kalkınmaları için odaklanılabilecek ülkeler olarak seçilebilir.
- Bilişim sektörü ile ilişkili yönetim bilişim sistemleri, bilgisayar mühendisi, yazılım mühendisi, elektrik elektronik, elektronik haberleşme ve pek çok ilişkili programdan mezunumuzun özellikle bu işlerde başarılı ülkelere gitmeleri, bu yönde kariyer geliştirmeleri konusunda destekte bulunabilir.
- Türkiye’deki üniversitelerin de hızla bilişim sektörü temasını ön plana çıkararak uygulaması. Bu noktada yükseköğretim kurumları politika yapıcılarının etkin ve iyi planlanmış, üç beş yıllık planlar değil 15-20, hatta 40 veya 50 yıllık planları ortaya koymaları ivedilikle önerilebilir.
- Türkiye’nin uluslararası politikalarında ABD merkezli bir siyasetten, eğitim kurumlarında Avrupa merkezli ve odaklı bir politikadan ziyade Çin gerçeğini farkına vararak, küresel gelişmelerin ayırdında, bu yönde politikalar üreten bir yapıya büründürmesinde fayda görülmektedir.
- İran gibi komşularımız yanında Pakistan, Afganistan, Türkmenistan, gibi diğer ülkelerdeki üniversiteler ile entegre iş birlikleri içinde olmalarında, bölgesel kalkınma, tematik odaklanılan sektörlerin gelişimi, bölgesel iş birliği ve bölge refahı için de önemli katkılar sunacağı ortadadır.
Kaynaklar:
Damar, M. (2022). Dijital Dünyanın Dünü, Bugünü ve Yarını: Bilişim Sektörünün Gelişimi Üzerine Değerlendirme. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı. 51-76.
paraanaliz.com, Erişim Tarihi:15.09.2023
bilisim500.com, Erişim Tarihi:15.09.2023
takvim.com.tr, Erişim Tarihi:15.09.2023
