Süt, yumurta, et, tahıl gibi günlük besin kaynakları protein ihtiyacı için harika birer seçenekken, özellikle spor yapanların sıklıkla tercih ettiği protein tozunu masaya yatırdık.
Neden bu kadar ilgi görüyor ve uzmanlar bu duruma ne diyor?
Mükemmel bir vücuda sahip olmak için spor salonlarının kapılarını çalanların yolu bir şekilde proteinle kesişiyor. Kasları güçlendiren, kansızlığı önleyen, vücudun direncini yükselten protein aslında gün boyunca yediğimiz birçok besinde yer alıyor. Peki neden bir de tozuna ihtiyaç duyuyoruz?
Protein tozu ilaç değil, ek gıda!
Özellikle vücut geliştirmek isteyenlerin yöneldiği protein tozu, amino asitlerden oluşan ve genellikle içerisinde kreatin, vitamin, bcaa, glutamine gibi takviyeler bulunduran bir ek gıda aslında. Pilates & CoreAlign Egzersiz Eğitmeni Hakan Erol, protein tozunun yapılan egzersiz tipine göre gerekli protein miktarına ulaşmada bir destek olarak görülmesi gerektiğini söylüyor. “Günlük hayatta ve spor sırasında gerçek enerji olarak tabir ettiğimiz kaslardaki enerjiyi kullanırız. Bu durumda kas kayıpları yaşanır ve bunu yerine koymak için amino asit içeren proteini vücuda kazandırmak gerekir. Proteinin öncelikle doğal yollardan alınması gerekir ancak ağır spor yapan kişilerde kas kayıplarını önlemede etkili olduğunu da belirtmeliyim” diyen Erol, kullanmadan önce bir uzmana mutlaka danışılması gerektiğinin altını çiziyor.
Çeşitleri neler?
Protein tozunun en çok kullanılan çeşitleri arasında Whey ve Kazein bulunuyor. Peynir altı suyu kullanılarak üretilen Whey, sindirimi en hızlı protein olduğundan çok tercih ediliyor. Tüketildikten sonra bir saat içerisinde etkisi geçen Whey, antrenmandan önce alındığında kas yıkımını azaltırken, antrenmandan sonra alındığında yeniden kas oluşumu desteklediği söyleniyor. Kazein protein, Whey’e göre daha yavaş sindiriliyor. Etkisi uzun süre devam eden Kazein, suda çözülme etkisi olmadığından midede jel olarak kalıyor ve sindirilerek kana karışması 5-8 saat arası sürüyor.
Protein tozu nasıl kullanılmalı?
İşte akılları kurcalayan asıl soru bu! Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Aysen Arıcan,
protein tozlarının yapılan sporun türüne göre gerek olduğu durumlarda beslenme programlarına eklenmesi gerektiğini söylüyor ve şöyle açıklıyor: “Örneğin 70 kg olan bir voleybolcunun günlük kilo başına ortalama alması gereken protein miktarı 1.5 gramken, 80 kg olan bir vücut geliştirme programına katılan sporcunun günlük kilo başına alması gereken protein miktarı 2.5 gramdır. Bu iki sporcu da beslenme uzmanı ve diyetisyen gözetiminde, gün boyunca yediği yiyeceklerle aldığı proteini hesaplayıp tamamlanması gereken kısmı protein tozuyla tamamlar. Sporcular haricinde, ağır vejetaryen ve vegan beslenme düzenine sahip olanlar, kaliteli protein alacakları bir kaynağa sahip olmadıkları için protein tozu kullanmalıdır. Mide küçültme ameliyatı gibi cerrahi ameliyatlar sonrasında da emilimi daha hızlı olan protein tozu ilk üç ay içerisinde takviye olarak beslenme uzmanı kontrolünde alınmalıdır.”
Profesyonel sporcu olmayıp düzenli spor yapan ve vücut geliştirenler arasında ise protein tozu kullanımı amacına göre değişkenlik gösteriyor. Çoğu kişi antrenman sonrası kas hasarlarını azaltmak ve enerji açığını kapatmak için kullansa da eğer spor öncesi yeterli proteini almamışsa antrenman sırasında kullananlar da var. Bunu dışında uyku sırasında kas gelişimini sağlamak için yatmadan önce kullanmak da tercihler arasında.
Sadece kas yapmak için kullanılmıyor
Protein tozu kullananların başında sporcular gelse de kilo kontrolünü sağlamak hatta kilo almak için kullananlar da çoğunlukta. Gün içerisinde yemek yeme isteği duyulduğu zaman, zararlı atıştırmalıklara yönelmek yerine protein tozu kullanarak kan şekerini dengeleyenlerin sayısı bir hayli fazla. Öte yandan öğünlerden önce alınan proteinin kilo kaybını hızlandırdığına inananlar, doyma hızını da artırmak için protein tozu kullanıyor.
Protein tozunun zararı var mı?
Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Aysen Arıcan, protein tozunun kalori açısından da besin değeri olduğunu ve fazla kullanılması halinde böbreklerde aşırı yüklenme ve karaciğerde yağlanma yaratabileceğini söylüyor. Dikkat çektiği bir diğer noktaysa protein tozunun kaslarda yağ olarak depolanması ve gereğinden fazla kullanıldığında şişmanlamaya neden olacağı yönünde.
