Bir bölümü sular altında kalsa da 3 bin yıllık tarihinden aldığı güç ile asla direnmeyi bırakmayan, efsaneleri ile ünlü bu masalsı şehir, adeta bölgenin sahil kasabası gibi. Rengi ve özel kokusu ile dikkati çeken Karagül'ün de dünya üzerinde hayat bulduğu tek yer.
Quick Routes Güneydoğu Anadolu gezimizde Gaziantep’ten Şanlıurfa’ya doğru döndürürken tekerimizi, "mutlaka görmelisin" notu ile ayrılmıştı yeri.
Sular Altında Kalan Halfeti
Gaziantep – Şanlıurfa yolunda Birecik kavşağından Halfeti’ye doğru yönünüzü çevirdikten sonra yaklaşık 40 km kadar içeriye doğru ilerleyeceksiniz. Yeni Halfeti tabelasını gördüğünüzde “burası mı? “ diye düşünmeyin. İşte hikâye asıl burada başlıyor.
Fırat Nehri üzerine yapılan Birecik Barajı’nda su tutulması ile Halfeti topraklarının neredeyse yarısı su altında kalıyor. Tabi bu coğrafya insanının, Fırat kıyısında kalan bahçeleri, evleri, köyleri ile birlikte, yaşama dair anıları da sular altında kalıyor ve buraya Eski Halfeti deniyor. 8 km uzaklığa Yeni Halfeti kuruluyor ve zarar gören halk buraya taşınıyor.
Halfeti aslında bu hazin olayın sonunda adını duyuruyor ve fark ediliyor. Köy bir anda turistlerin akınına uğramaya başlıyor. 2000 yılında bir barajla her şeyi baştan sona değişen Halfeti’nin yeniden varoluş hikâyesi gibi.
Yeni Halfeti’den 8 km sonra ise Eski Halfeti bir anda beliriveriyor. Zümrüt yeşili Fırat’ın suyu ve kenarındaki taş evleri ile büyülüyor insanı.
Mehmet Kaptan Hatırladı Bizi
Neredeyse 10 yıl önce gelmiştik buraya ve çok zaman ayıramadan bir tekne turu yapıp dönmek zorunda kalmıştık. O tekne turunda genç kaptanımız Mehmet ile tanışmış ve çok sevmiştik. Yeniden gelince içten içe “bizi hatırlar mı acaba” diye düşünsekte yine de aradık Mehmet Kaptanı. Hemen tanıdı ve koştu geldi yanımıza.
Fırat kenarında çayımızı içerken, Halfeti’yi doyasıya keşfetmeye geldiğimizden bahsettik. Hemen kalacak yer ile ilgili yardımcı oldu sağ olsun. Halfeti, gönlü güzel bir dost kazandırmış bize. Hoşsohbetin ardından, tekne turunda buluşmak üzere sözleştik.
Sabah olur olmaz da başladık bu masalsı şehri keşfetmeye …
Quick Motosiklet Trafik Sigortası
Motosikletinle seyahatlerin için 7/24 Quick Yardım Asistans hizmetlerini kapsayan zorunlu trafik sigortan ekonomik fiyatlarla ve anında hazır.
Detaylı bilgi için:
3 Bin Yıllık Tarih
İlk olarak Asurlular tarafından Sitamrat adıyla kurulan Halfeti, Romalılar döneminde Fırat Nehri’nin doğu yakasında ‘Ekamia’ adıyla yerleşim merkezi oluyor. Yavuz Sultan Selim hükümdarlığında Osmanlı topraklarına katılan Halfeti’de tam bir kültür mozaiği saklı.
CITTA SLOW Sakin Şehir
Halfeti, Güneydoğu Anadolu bölgesinin ilk sakin şehri. 2013 yılından beri kentlerin özgün kimliklerini koruyarak, yaşam kalitesini artırmayı ve sürdürülebilir gelişmeyi öngören Citta Slow (Sakin Şehir) hareketinin bir parçası.
Dünya üzerinde sadece Halfeti’de yetişen KARAGÜL
Dünya üzerinden sadece Halfeti’de yetişen Karagül, bizim çok ilgilimizi çekmişti. Halfeti gezimizin ilk durağı, Halfeti’nin mutlaka yürümeniz gereken Arnavut kaldırımlı, taş evlerle süslü dar sokaklarını aşarak ulaştığımız, sahil kenarında belediye tarafından kurulan Karagül serası oldu.
Seraya ulaştığımızda minicik tomurcuklarından bile çok etkilendik. Aslında çok koyu kırmızı olan bu ünlü siyah güller, ilkbahar ve yaz aylarında açıyor. Tam olgunluğa ulaştıklarında ise çiçeklerin çapı 6-7 santimetreyi buluyor.
Buradaki yetkiliden öğrendiğimize göre, Güneydoğu’nun “saklı cenneti” olarak nitelendirilen Halfeti’nin turizm merkezi haline getirilmesi için bir dizi çalışmalar yürütülmüş. Bu çalışmalar kapsamında, kendine has kokusu ve görünümü olan Karagül’den reçelden lokuma, sabundan kreme pek çok ürün yapılmaya başlanmış. Uluslararası bir parfüm firması da Karagül’ün esansından ürettiği “Halfeti” isimli parfümünü, farklı ülkelerde yüksek fiyattan satışa sunmaya başlamış.
Karagül Efsanesi
Sadece Halfeti’de yetişen “karagül” şeytanın gülü olarak bilinirmiş. Şeytanın gülü olduğu için hiç kimsenin dokunmaya cesaret edemediği bu gül, bir gün bir kıza madalyon şeklinde görünmüş. Madalyonu gerçek sahibine götürmek için şeytanın gülüne dokunan kız, halk tarafından cadı olarak ilan edilmiş ve çarmıha gerilmiş. Bu olayın ardından herkes için aşkı simgeleyen kırmızı gülün dünyanın her köşesinde yetişebileceğini söyleyen şeytan, hayatını kaybeden kızın anısına “karagül” ün sadece bu topraklarda yetişeceğini ve kızın masumiyetini hatırlatan acı bir iz olarak kalacağını söylemiş.
Efsane bu, ne kadar doğru bilemiyoruz ama bu gül çeşidinin bölgenin mikro iklimi sayesinde sadece bu topraklarda hayat bulduğu bir gerçek.
Tekne Turu ile Rum Kale ve Batık Köy Savaşan
Burada yapılacak en güzel aktivitelerden biri Fırat nehri üzerinde yapacağınız tekne turu. Tabi bunun için bizim yine tercihimiz, gönlü güzel kaptanımız Mehmet oldu.
Sahilde, tekne turlarının başladığı bir liman oluşturulmuş. Dilerseniz buradan kendinize özel bir tekne kiralayabilir, dilerseniz sıra ile kalkan teknelerden birine dâhil olabilirsiniz.
Halfeti tekne turları sizi Kral Kızı mağarasından başlayarak; Rumkale ve Savaşan köyüne götürüyor. Bu yol güzergâhında su altında kalan evleri, camileri, mağaraları hatta okulları görme şansı buluyorsunuz.
İncil’in Kopyalandığı Rumkale
Tekne turuna başladığınızda ilk göreceğiniz yerlerden biri Rumkale. Fırat Nehri ile Merzimen Çayı’nın birleştiği, yüksek kayalarla örtülü yarımada üzerinde kale çok ilgi çekici. Aslında Gaziantep’in Nizip ilçesi sınırları içerisinde ve karayoluyla da ulaşım var. Halfeti’den kalkan tekne turuyla, nehir üzerinden hayli yakından gözlemleyebiliyorsunuz. Biz biraz abartıp tekneden drone uçurarak yakından da görüntüledik.
Roma Dönemi'nde Hz. İsa’nın havarilerinden Yohannes’in Rumkale’ye gelip yerleşmesi ve burada Hıristiyanlık dinini yayması nedeniyle, bu yerleşim yeri Hıristiyanlık tarihinde önemli bir rol oynamaktadır. Yohannes’in, İncil’in kopyasını Rumkale’de bir mağarada sakladığı daha sonra kopyaların buradan alınıp Beyrut’a götürüldüğü anlatılıyor.
Dünyada İlk Açan Nergis Çiçeği
Rumkale’nin bir de hüzünlü efsanesi var. Rivayete göre Rumkale’de bir zamanlar bir kral yaşamış. Kralın Nergis isminde çok güzel bir kızı varmış. Kalenin yakınlarında kralın kızının bir mağarası varmış. Kral kızı bir çobana âşık olmuş ve çoban ile her gün o mağarada görüşürmüş. Kral, bir gün kızının çobanla aşk yaşadığını öğrenmiş. Kızını Rumkale’ye kapatmış ve çobanı da öldürtmüş. Kızı bu çileye daha çok dayanamamış ve kalede bulunan kuyuya atmış kendini. Ölümünden sonra, kuyuda bir çiçek açmış. O çiçeğe Nergis ismi konmuş. Yine rivayete göre dünyada ilk açan nergis çiçeği de oymuş.
Batık Köy Savaşan
Rumkale sonrası tekne nam-ı diğer Batık Köy Savaşan Köyü’ne doğru ilerliyor. Yaklaştıkça görüntü sizi büyülüyor ama hüzünlü bir tarafı da var. İlk dikkatinizi çeken, suyun altında kalan camiinin minaresi oluyor. Biraz yaklaşınca suyun altına baktığınızda caminin geri kalanını da fark ediyorsunuz. Köy tamamen terk edilmiş ancak teknelerin mola verebilmesi için bir iskele ve yanında semaverde çay demleyen bir çay ocağı çalışıyor.
Tekne mola verdiğinde terk edilmiş bu köyü gezebiliyorsunuz. Oldukça güzel taş işlemeciliği olan, Fırat Nehri manzaralı evler terk edilmiş. Ne olursa olsun üzülüyor insan. Birileri evlerini terk etmek zorunda kalmış. Yaşanmışlıkları bırakıp yuvam dediğiniz yeri terk etmek, ne olursa olsun zordur.
Tekne turunun son durağı Savaşan Köyü. Geri dönüşte, nehrin diğer yakasından ilerleyen tekne yolculuğunuza, bu kez başka manzaralar eşlik edecek.
Halfeti Ulu Camii
Tekne Eski Halfeti’ye yaklaştıkça ilk dikkatinizi çeken yerlerden biri Ulu Camii. Halfeti’nin simgelerinden biri olan 200 yıllık caminin zemin bölümü Birecik Barajı’nın ardından 50 santimetre kadar suya gömülmüş. Tekneden görüntüsü çok başka ama eğer bir sahil yürüyüşü yaparsanız çok yakınına kadar yaklaşabilirsiniz.
Halfeti’de Şabut Balığı Kebabının Tadına Bakmalısınız
Teknemiz limana yanaştı. Daha gezecek yerlerimiz var ama biz çok acıktık. Sahil boyunca birçok kafe ve restoran hizmet veriyor. Biz biraz yürüdükten sonra gözümüze hoş gelen birine giriverdik. “Buraların hangi yemeğini önerirsiniz” dediğimizde bize Şabut Balığı Kebabı ve Erik Tavası önerileri geldi.
Farklı şeyler denemek için ikisini de sipariş ettik. Şabut veya Kara Kuyruk nehirde yetişen, biraz yağlı iri bir balık türü. İsminde kebap olunca tahmin etmeliydik ama konduramadık sanırım. Bu güzel balığı, kebap tadında baharatlı pişiriyorlar. Farklı bir tat ve biz çok sevdik. Erik tavası ise can erik, kuşbaşı et, sarımsak ve domates salçası ile yapılan bir yemek. İkisi de ilk defa denediğimiz ve çok beğendiğimiz lezzetler arasına girdi.
Halfeti Sokaklarını Keşfedin
Yemeğimizi yedikten sonra başladık Halfeti sokaklarını keşfetmeye. Buranın Arnavut kaldırımlı, Urfa’ya özel kesme taşlarla yapılmış evlerle süslü dar sokaklarında, kısa bir yürüyüşe çıkmak Halfeti’de mutlaka yapmanız gerekenlerden biri. Bazı evlerdeki taş işçiliği gerçekten etkileyici. Birçok ev artık butik otel olmaya başlamış. Ama yine de gördüğümüz yetersiz bir konaklama imkânı olduğu. Gelmeden önce mutlaka yerinizi ayırtmalısınız, bizden söylemesi. Çadır kamp için ise şimdilik imkân çok kısıtlı. Umarız bu konuya da eğilirler.
Eski Halfeti’nin sonuna doğru yürüdüğünüzde karşınıza iki yakayı birbirine bağlayan “Halfeti’nin Gerdanı” dedikleri bir asma köprü çıkacak. Köprü üzerinde karşıya geçip Eski Halfeti manzarasını izleyebilirsiniz.
Halfeti’den Ne Alınır ?
Halfeti’de meyve reçelleri çok ünlü ve çok seçenek var. Damak tadınıza uygun olanlardan almanızı tavsiye edebiliriz. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi Karagül’den üretilen sabun, reçel, lokum gibi ürünlerden almanız bölge halkına da destek olacaktır.
Yazımızın sonuna geldik ama eklemezsek olmaz !
Bizi Halfeti’de en çok üzen Halfeti Ulu Camii’nin hemen arkasındaki hâkim tepenin üzerine yapılan, bölgenin mimari yapısına hiç uymayan, görüntüyü adeta mahveden kocaman otel oldu. Otel yapılmasın demiyoruz elbette ama neden böyle bir mimari ile yapılarak o masalsı görüntüyü bozmuşlar, hiç anlamadık. Bir de Citta Slow ünvanlı bu güzel coğrafyada, tekne turları yapan abilerimizden ricamızdır. Lütfen turlarda yüksek sesli müzik kullanmayın. Seven vardır mutlaka ama burası çok özel bir yer. Buranın hikâyelerini dinledikten sonra gezi esnasında izlediğimiz yerleri hissetmeye çalışırken, son derece yüksek sesle “Karabiberim” dinlemek tüm büyüyü bozuyor inanın.
Güneydoğu Anadolu’nun saklı cenneti Halfeti, güzel ülkemizin mutlaka görmeniz gereken yerlerinden biri. Biz bu güzel coğrafyayı, Quick Routes yıldızlı lokasyonları arasına ekledik bile.
Bizi Quick Routes instagram sayfamızdan da takip etmeyi unutmayın.
Quick Ferdi Kaza Sigortası
Sürpriz kazalara hazırlıklı ol, kendini ve aileni küçük bir bütçeyle, saniyeler içinde güvenceye al.
Detaylı bilgi için:
