Birbirinden özel tarihi konakları, arnavut kaldırımlı dar sokakları, lezzetli mutfağı, maden suyu, havucu ve doğal güzellikleri Ankara'nın zamanı durduran ilçesi Beypazarı'na döndü iki tekerimiz.
Bu yazı ile yeni bir seriye de başlıyoruz aslında. Motosikletimiz ile Türkiye'nin en güzel eski Türk köylerine yolculuklar yaptık. Yine birbirinden özel yerler gördük ve çok özel anılar biriktirdik. Sizlerle seri halinde bu yolculuklarımızdan notlarımızı paylaşmaya çalışacağız. İlk durağımız Ankara'nın Unesco Dünya Mirası geçici listesindeki kadim ilçesi Beypazarı.
Beypazarı, Hititlerden Osmanlılara kadar bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir yer. Özellikle Selçuklular döneminde İstanbul Bağdat yolunun önemli bir ticaret merkezi haline gelmiş. Osmanlılarda ise tımarlı sipahilerin merkezi yerleşim yeri olmuş. Şimdilerde ise, yapılan başarılı restorasyonlar sonrası turistik bir Osmanlı kasabası gibi. Ankara'nın en çok turist ağırlayan ilçelerinden biri Beypazarı. Her dönemden izler bulabileceğiniz, bu güzel ilçeyi birlikte keşfetmeye başlayalım.
Zamanın Durduğu Yer
İlçe ikiye ayrılmış aslında. Bir taraf eski Beypazarı diğer taraf ise yeni yerleşimin daha yoğun olduğu bölge. Sırtını dağlara dayamış, tarihi dar sokaklar yüzlerce konağı saklıyor. Zamanın durduğu yer burası olmalı. Cumbalı ve kuşganalı evlere hayranlıkla bakakaldık. Büyük gezgin Evliye Çelebi de şöyle anlatmış Beypazarı'nı ;
Üç binden fazla ev, yedi tane han; hamamlar, dükkanlar, camiler, renkli giyimli insanlar... Haftada bir gün kurulan pazar ve çevre köylerden akın eden insanlarla sayısı 10 bine ulaşan pazar yeri…
Bir çok konak içerisinde halen yaşam devam ediyor. Ne büyük şans ... Onlara bakınca, bizler kibrit kutularının içerisinde yaşıyor gibiyiz. Osmanlı döneminden kalan 3500 civarındaki ev, 2000’li yılların başında başlatılan restorasyon ile kültürel miras haline gelmiş. Unesco tarafından da Dünya Mirası geçici listesine de alınmış.
Beypazarı ve Havuç
Beypazarı merkezinde gördüğümüz dev havuç heykeline başta anlam verememiştik hatta şaşırmıştık. Türkiye'nin ihtiyacı olan havucun %60'nı Beypazarı'nın karşıladığını biliyor muydunuz ? Biz de bilmiyorduk. İlçe merkezinde gezmeye başladığınızda ilk gireceğiniz yer tarihi eski çarşı olacaktır. Çarşıya adımınızı atar atmaz her yerde havuç görebilirsiniz. Havuçlu lokumdan şekerlemelere, taze sıkılmış havuç suyundan havuçlu kurabiyelere kadar bir çok yerde kullanılıyor.
Beypazarı Kurusu
O kadar ünlü ki Beypazarı kurusu, çarşıda gezerken konuştuğumuz kuru fırının ustası ünü dünyaya yayıldı diyor. Aslında çok eskilerden bir lezzet. Beypazarı'na özel coğrafi işaretlemesi de yapılmış olan bu atıştırmalık hakkında farklı şeyler duyduk. Beypazarı kurusunun Anadolu topraklarına Oğuz Türkleriyle geldiği söyleniyor. Bazı rivayetlere göre ise Çanakkale Savaşı'nda da askerlere azık olarak dağıtıldığı söyleniyor. Su kullanılmadan sadece süt ile pişiriliyor ve içerisinde tereyağı, tuz ve tarçının ile nefis bir atıştırmalık halini alıyor. Kullanılan doğal ürünler ve pişirilme tekniği sebebi ile aylarca tazeliğini koruyormuş. Buraya geldiğinizde özellikle eski çarşı içerisindeki Beypazarı Kurusu fırınlardan taze taze almanızı tavsiye ederiz.
Beypazarı'nda Gezilecek Yerler
Beypazarı'nı gezmeye az önce de söylediğimiz gibi Tarihi Eski Çarşı'dan başlamalısınız. Minik dükkanlar rengarenk doğal ürünlerle dolu. Taze sıkılmış havuç suyu içmeden ve Beypazarı'nın ünlü 40 katlı baklavasını yemeden çıkmayın sakın çarşıdan. Siz tarihi çarşıda ilerlerken sona doğru karşınıza mükemmel restore edilmiş Suluhan Kervansarayı çıkacak. 1613 yılında Nasuh Paşa tarafından yaptırılmış olan iki katlı kervansaray da kahve keyfi yapabilirsiniz.
Suluhan'dan çıktıktan sonra yolun sizi sürekleyeceği Alaaddin sokak, ihtişamlı konakları ile karşılayacak sizi. Bir tablonun içerisinde gibisiniz burada. Eskiden de çok aktif bir sokakmış şimdi de öyle. Kendinizi adeta 200 yıl öncede hissediyorsunuz. Sokak içerisinde kadınların rengarenk tezgahlarındaki el emeği ürünlere de göz atmalısınız.
Sokağın sonuna doğru ilerlediğinizde Alaaddin Camii ve Türk Hamamı Müzesini göreceksiniz. Peygamber Efendimiz'in Sakal-ı Şerifi'nin bulunduğu Alaaddin Cami, 1200'lü yılların başlarında Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad adına yapılmış fakat neredeyse tamamen yıkılmış. 1800'lü yıllarda yeniden yapılmış. Görülmeye değer.
Camiinin karşısındaki Türk Hamamı Müzesine bir parantez açmak istiyoruz. Ülkemizin ilk hamam müzesi olan bu müze Doç. Dr. Sema Demir tarafından kurulmuş. Çok şirin bir müze ama içeriye girdiğinizde Beypazarı halkından seçilmiş ve yetiştirilmiş kadınlar, o kadar sıcak bir müze anlatımı yapıyorlar ki hayran kaldık. Yazıya eklediğimiz videoları izlediğiniz de siz de bize hak vereceksiniz. Sadece bu anlatımı duymak için bile yeniden gidebiliriz. Türk hamam kültüründeki örnekleri yerinde görebileceğiniz bu müzeyi mutlaka gezmelisiniz.
Beypazarı'nde mutlaka görmelisiniz diyebileceğimiz yerlerden biri de Yaşayan Müze. Türkiye'nin ilk uygulamalı müzesi ünvanı bulunan bu müze, eski bir Beypazarı konağına Doç. Dr. Sema Demir tarafından kurulmuş. İçeri girdiğinizde Türk hamamı müzesinde olduğu gibi konu ile ilgili yetiştirilmiş Beypazarı kadınları size mükemmel bir anlatım yapıyorlar. Yaşayan müze denmesinin sebebi de içeride Beypazarı kültürüne ait uygulamalı çalışmalar yapabiliyorsunuz.
Beypazarı'nda güneşi batırmak ve gecesini içinize çekebileceğiniz en güzel yer ise Hıdırlık Tepesi. İlçenin en hakim tepesinde, dev Türk bayrağının altında muhteşem Beypazarı manzarasını izlemek büyük keyif oldu bizim için.
Beypazarı'na ayırdığınız vakit daha uzunsa eğer; Yaşayan Köy, İnözü Vadisi, Kelebekler Vadisi, Kirmir Çayı, Gönen Vadisi ve Maden Suyu üretim tesisi de Beypazarı'nda görmeniz gereken yerler arasında.
+ Yazımızın sonuna bir de bonus ekleyelim. Siz hiç cimcik yediniz mi ? Beypazarına özel bir lezzet olan cimciği mutlaka denemelisiniz.
Beypazarı gezimizi burada sonlandırıyor ve serinin ikinci durağı Safranbolu'ya doğru yola çıkıyoruz. Motosikletimiz Gölge ile yollarda olmaya devam edeceğiz. Anlık olarak sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz.
