Yıllar içinde ülkeler, daha iyi uyku için birçok farklı ritüel ve alışkanlık geliştirmiş. Bunları araştırdık ve en bilinen “siesta” dışında “inemuri” ve “tidur ayam” gibi ilginç uyku yöntemleri keşfettik. Guetemala’daki “endişe bebekleri” ise tüm dünyaya yayılmayı hak eden bir gelenek.
Japonya’da inemuri
Japonlar parkta, toplu taşımada, restoranda, iş yerinde ve aklınıza gelebilecek her yerde kısa sürelerle uyuyor. Bu uyku alışkanlığının adı ise bildiğimiz şekerleme değil, “inemuri”. İnemuri, “uyurken mevcut olmak” anlamına geliyor. Yoğun tempolu bir iş hayatı yaşayan Japonlar, bir yere uzanmadan sadece oldukları yerde başını eğerek kısa süreli gözlerini kapatıyor ve uyukluyor. 15-20 dakikayı geçmeyen bu kestirme, kültürel açıdan kabul gören bir alışkanlık olduğu için nerede olursa olsun garip karşılanmıyor. Hatta iş yerinde inemuri yapmak, çalışkanlığın ve yoğun emeğin göstergesi olarak algılanıyor. Yapılan araştırmalar da gösteriyor ki gün içindeki kısa uyku molaları, bilişsel performansı uyandıktan sonraki birkaç saat boyunca önemli ölçüde iyileştiriyor.
İspanya’da siesta
İspanyollar, öğle yemeğinden sonra yaşanabilen enerji düşüklüğünü siesta (Latince “sexta hora”, Türkçe “günün altıncı saati”) ile çözüyor. Ülkedeki küçük iş yeri sahipleri dükkanını kapatıp evine öğle yemeğine gidip ardından kısa şekerlemeler yapıyor. Karanlık ve loş bir ortamda, yatağa veya koltuğa uzanılarak, 13.00-15.00 saatleri arasında yapılan bu şekerleme, eskiden bir saati bulsa da günümüz yaşam ve iş koşullarında 15-30 dakika arasında sürüyor. Sıcak iklimli ülkelerde öğlen sıcağında çalışmak zor olduğu için böyle bir alışkanlığa sahip olan ülke sadece İspanya değil. Latin Amerika ülkeleri, Portekiz, İtalya Yunanistan, Meksika ve Filipinler de siesta yapan ülkeler arasında. Araştırmalara göre bu şekerlemeleri kısa tutmak önemli; çünkü kısa şekerlemelerde derin uyku evreleri yaşanmıyor ve bu sayede kolayca uyanılıyor, uyku sonrası sersemlik görülmüyor.
Endonezya’da tidur ayam
Şekerlemenin faydalarını keşfeden bir diğer sıcak iklim insanı da Endonezyalılar. Onlar bu şekerlemelere “tidur ayam” yani “tavuk uykusu” diyor. Bu uyku tavukların gözlerini açıp kapaması gibi kısa, yüzeysel dinlenmelere benzetiliyor. Gün içinde farklı saatlerde kısa süreliğine tavuk uykusu uyuyan Endonezyalılar, bu sayede zihnini tazeliyor, enerji topluyor ve güne devam ediyor.
İskandinav ülkelerinde ayrı örtü
Uyurken vücudumuz sıcağa ve soğuya hassas oluyor, mesela partnerimizin uyurken farkında olmadan üzerimizden çektiği örtü nedeniyle üşüyenimiz ve kızanımız çoktur. İşte bunun çözümü de İskandinav ülkelerinden geliyor. İsveç, Norveç ve Danimarka gibi ülkelerdeki partnerler, aynı örtüyü veya yorganı paylaşmıyor. Ayrı ayrı örtülerle uyuyan ülke insanları, bu sayede daha kaliteli ve deliksiz uyuyor.
Fransa’da çıplak uyku
Çoğu Fransız, konfor, cilt sağlığı ve uyku kalitesini artırmak için çıplak uyuyor. “Dormir nu” adındaki bu alışkanlık, uyurken yaşanan vücut ısınmasını engelleyip derin uyku süresini arttırıyor. Yapılan araştırmalara göre serin ortamda ve kıyafetlerin ısıtmadığı bir uyku, insülin direncini dengeliyor. Fransızlar kilo kontrolüne ve genç kalmaya yardım ettiğine inandığı için de çıplak uyumayı seviyor.
Guetemala’da worry dolls
Ülkeye ve Latin Amerika ülkelerine özgü bir gelenek olan ”worry dolls”, yani “endişe bebekleri” uyumadan önce rahatlamak için kullanılıyor. Dal parçası, iplik ve kumaşlarla elde yapılan bu bebeklere; uyumadan önce gün içindeki sıkıntılar, stres, korkular veya çözülmeyen konular anlatılıyor. Ardından yastığın altına konan bebekler, zihinsel yükün dışarı aktarılmasını ve bu sayede daha rahat uyumayı sağlıyor.
