Doğal kaynakların verimli kullanılması ve israfın önüne geçilmesi için “Sıfır Atık” kapsamında plastik poşetlerin ücretli olması, İstanbul’da pet şişelerle akbil doldurulması gibi yöntemler uygulanıyor. Peki bu gibi uygulamaların atıkların azalması üzerindeki etkisi ne kadar?
Atıklar geri dönüştürülmediği zaman ciddi bir kaynak kaybı yaşanıyor. Üstelik dünya nüfusunun hızlı artışı nedeniyle atıklar da artırıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın başlattığı Sıfır Atık projesi sayesinde, atıkların geri dönüşüme kazandırılması sağlanıyor.
Bu projeyle tüm atıklar, diğer ürünler için kaynak olarak kullanılabilecek. Bu sistem sayesinde suya, toprağa ve havaya atık bırakılamayacağı için doğal yaşam alanlarına ve insanlara tehdit oluşturabilecek kirliliğin de önüne geçilebilecek.
Büyük iş yerlerinde, alışveriş merkezlerinde, hastanelerde, eğitim ve kamu kuruluşlarında hayata geçecek bu proje kapsamında önce hedef kitleye gerekli eğitimler verilecek. Ardından bu mekanlara atık biriktirme ekipmanları yerleştirilecek. Atık biriktirme ekipmanlarının kategorileri şöyle olacak:
● Kağıt-karton
● Plastik atıklar
● Cam atıklar
● Metal atıklar
● Geri dönüşümü mümkün olmayan atıklar
● Tehlikeli atıklar ve elektronik atıklar
● Organik atıklar
● Ekmek artıkları
● Yemek artıkları
● Tıbbi atıklar
Toplanan tüm atıklar Atık Geçici Depolama Alanı’na taşınıp, görevliler tarafından tartılarak kayıt altına alınıyor. Değerlendirilebilir atıklar (plastik, kağıt, cam, metal) lisanslı geri kazanım tesislerine gönderiliyor, değerlendirilemeyen diğer atıklarsa bertaraf tesislerine...
2017’de 97 ton değerlendirilebilir atık toplandı
En son yayınlanan, Sıfır Atık Projesi 2017 faaliyet raporuna göre;
● 70 ton kağıt-karton atık, 17 ton plastik atık, 4 ton cam atık, 2 ton metal atık, 1 ton yemek ve ekmek artığı, 2,5 ton organik atık, 100 kg ahşap atık, 2 kg tekstil atığı, 120 kg iri hacimli atık olmak üzere yaklaşık 97 ton tehlikesiz/değerlendirilebilir atık
● 120 kg elektronik atık, 136 kg atık pil, 25 kg atık akümülatör, 1100 L bitkisel atık yağ, 780 L madeni atık yağ, 110 kg tıbbi atık, 1,5 kg atık ilaç, 70 kg tehlikeli maddelerle kontamine olmuş ambalaj atığı, 35 kg tehlikeli maddelerle kontamine olmuş temizleme bezleri ve filtre malzemeleri, 70 kg atık toner-kartuş, 175 kg atık floresan olmak üzere yaklaşık 2,5 ton tehlikeli/değerlendirilemeyen atık toplandı.
Sıfır Atık projesi atıkların azalmasına katkı sağlıyor
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ana Hizmet Binası’nda, 2017 yılında Sıfır Atık Yönetim Planı doğrultusunda sadece alışkanlıkların değiştirilmesi sonucunda;
● 1200 ağacın kesilmesi önlendi.
● 14 ton sera gazı salınımı azaltıldı.
● 270 varil petrolün ve 7 ton doğal kaynağın kullanımı engellendi.
● 500 m³ düzenli depolama alanından tasarruf edildi.
● 1 ton kompost, 560 L baz yağ ve 1000 L biyodizel elde edildi.
Günümüzde Sıfır Atık uygulamalarının kamu kuruluşlarında, büyük iş yerlerinde ve alışveriş merkezlerinde yaygınlaşmasıyla bu rakamlar çok daha fazla artacak. Geçtiğimiz günlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Sıfır Atık Projesi kapsamında Türkiye genelinde 2523 kurumun Sıfır Atık uygulamasına geçtiğini belirtti. Ayrıca Kurum, Ekim 2018 itibarıyla düzenli depolama tesislerinin sayısının 88’e yükseldiğini ve 1142 belediyede 54.9 milyon nüfusa hizmet verdiğini açıkladı.
Plastik poşetlerin ücretli olması poşet tüketimini azalttı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın doğal kaynakların verimli kullanılması adına aldığı bir diğer önlemse poşetleri ücretli hale getirmekti. Türkiye’de 1 Ocak 2019 itibarıyla hizmete giren ücretli plastik poşet uygulaması, Bakan Murat Kurum’un yaptığı açıklamaya göre; 15 günde poşet kullanımını yüzde 60 - 65 oranında azalttı.
Pet şişe ile akbil doldurma dönemi
Geri dönüşüme katkı sağlamak adına İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin uygulamalarından biri ise pet şişe ve alüminyum kutular karşılığında İstanbulkart’lara para yüklenmesi oldu. İlk akıllı geri dönüşüm konteyneri İTÜ Ayazağa durağında hizmete açıldı.
Tarifeler şu şekilde;
Pet şişeler için: 0.33 litrelik 2 kuruş, 0.5 litrelik 3 kuruş, 1 litrelik 6 kuruş, 1,5 litrelik 9 kuruş.
Alüminyum kutular için: 0.33 litrelik 7 kuruş, 0.5 litrelik 9 kuruş.
