Babalık kavramı, tarih boyunca toplumsal, ekonomik ve kültürel değişimlerden etkilenerek evrildi. Çağın getirdikleriyle şekillenen sosyal rollerden babalık, bugün dijital çağın etkisinde.
Babaları ve babalık rolünü onurlandırmak amacıyla kabul edilen Babalar Günü, her ülkede farklı tarihlerde ve şekillerde kutlanıyor. Türkiye'de, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) ve birçok başka ülkede, Babalar Günü, haziran ayının üçüncü pazar günü (2024’te 16 Haziran Pazar) anılıyor. Bu vesileyle geleneksel toplumlarda ve günümüzün dijital dünyasında “babalık” görevine bir pencere açıyoruz.
Kuşaklar boyunca babalık
Bu noktada, yıllar içinde “babalık” rolünde yaşanan değişimi görebilmek adına kuşakların babalık eğilimine mercek tutmakta fayda var.
Baby Boomer Kuşağı Babaları: 1946 ile 1964 yılları arasında doğmuş “Baby Boomer” kuşağı babaları, 2’nci Dünya Savaşı sonrasında doğum oranlarındaki artışın bir sonucu aslında. Bu bireyler, savaş sonrası dönemin ekonomik büyüme ve toplumsal değişim süreçlerini deneyimledi. Bu dönemin babaları, geleneksel aile yapısı ve cinsiyet rollerine bağlı kalsa da toplumsal değişimlere de duyarlılık gösterdi. Dayanıklılık, çalışkanlık ve toplumsal sorumluluk bilinci, Baby Boomer kuşağı babalarının çocuklarına miras bıraktıkları önemli özellikler. Bu kuşak, geleneksel ve modern değerler arasında bir köprü oluşturarak sonraki nesillerin babalık anlayışına zemin hazırladı.
X Kuşağı Babalar: 1965 ile 1980 yılları arasında doğmuş olan X Kuşağı Babalar, "Sandviç Kuşak" olarak adlandırılan topluluğun bir parçası. Bu kuşak, “Baby Boomer” kuşağı ile Y Kuşağı arasında; yaşlanmakta olan ebeveynleri ile genç çocukları arasında denge kurmaya çalışır. X Kuşağı’na mensup babaların, önceki ve sonraki kuşaklardan farklı deneyim ve özellikleri bulunuyor. X Kuşağı babaları teknolojik dönüşümlerin, ekonomik belirsizliklerin ve toplumsal değişimlerin ortasında büyüyen bir neslin mensupları. Bu babalar hem geleneksel hem de modern babalık rollerini benimsiyor. Çalışma hayatı ile aile yaşamı arasında denge kurmak, evde eşit sorumluluk paylaşımını sağlamak ve çocuklarının eğitimine aktif katılım göstermek, X kuşağı babalarının öne çıkan özellikleri arasında yer alıyor. Bu babalar, dayanıklılık ve problem çözme becerileri ile çocuklarına örnek olmaya çalışıyor.
Y Kuşağı Babalar: 1980-1994 doğumlu Y Kuşağı Babaları, teknolojik gelişmelerin ve toplumsal değişimlerin hız kazandığı bir dönemde yetişti. Bu babalar, teknolojiyle iç içe olmaları, esnek çalışma modellerine uyum sağlamaları ve eşitlikçi bir ebeveynliği benimsemeleri ile dikkat çekiyor. Çocuklarının eğitimine ve duygusal gelişimine aktif katılım gösteren, kapsayıcılık ve sosyal sorumluluk bilinci taşıyan bu kuşağın babaları, modern babalık anlayışının önemli temsilcileri. Bu babalar, çocuklarına sevgi dolu, destekleyici ve bilinçli bir ortam sunmaya çalışmalarıyla öne çıkıyor.
Z Kuşağı Babaları: 1995-2010 doğumlu Z Kuşağı mensubu babalar, dijital dünyanın ve toplumsal değişimlerin iç içe geçtiği bir dönemde büyüyen kişiler. Bu kuşağın babalarının teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmaları, esnek çalışma modellerine uyum sağlamaları ve kapsayıcı bir ebeveynlik yaklaşımı benimsemeleri ile öne çıkıyor. Çocuklarının duygusal ve ruhsal sağlığına önem veren, çevre bilinci taşıyan ve sosyal bağlantılara değer veren Z Kuşağı’ndan babalar, modern babalık anlayışının gelişiminde önemli bir rol oynuyor. Bu babalar, çocuklarına sevgi dolu, destekleyici ve bilinçli bir ortam yaratmaya çalışıyor.
Dijital Babalık deyince…
Z Kuşağı babalığın çerçevesi içinde ele alınabilecek “dijital babalık”, babalık rolünü başka bir noktaya taşıyor. Geleneksel dönemlerde otorite figürü olmak ve ailenin geçimini sağlamak üzerinde şekillenen “babalık” dijital çağın getirdiği teknolojik ve sosyal değişimlerle önemli dönüşümler yaşıyor. Dijital çağda babalık, teknolojinin günlük yaşamımıza entegrasyonuyla biçimleniyor. Babaların çocuklarıyla daha fazla ve farklı şekillerde iletişim kurabilmelerine olanak tanıyan bu çağda, bu dönüşümü etkileyen bazı önemli faktörler söz konusu.
Teknolojinin Kullanımı: Dijital araçlar, babaların çocuklarıyla iletişimini ve etkileşimini artırıyor. Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar sayesinde babalar, çocuklarının eğitim süreçlerine daha aktif katılım gösterebiliyor. Eğitim uygulamaları, dijital kitaplar ve interaktif oyunlar, babaların çocuklarıyla birlikte öğrenme ve keşfetme süreçlerini de destekliyor.
Esnek Çalışma: Dijital çağın getirdiği ve pandemi sayesinde de yaygınlaşan esnek çalışma modelleri, babaların çocuklarıyla daha fazla vakit geçirebilmelerine de olanak veriyor. Bu durum çocuklar açısından babaları sadece maddi destek sağlayan figürler olmaktan çıkarıp duygusal ve fiziksel olarak da besleyen bir ebeveyne dönüştürüyor.
Sosyal Medya: Sosyal medyadaki paylaşımlar da babaları dönüştürüyor. Bloglar, video kanalları ve sosyal medya hesapları aracılığıyla babalar, çocuk yetiştirme konusundaki deneyimlerini ve bilgilerini paylaşarak diğer babalar için bir kaynak oluşturuyor. Sosyal medya, babaların kendi rollerini yeniden tanımlamalarına ve rolleriyle alakalı olarak daha geniş bir toplulukla bağ kurmalarına yardımcı oluyor.
Duygusal Zeka ve Empati: Dijital çağın babalarında duygusal zekaya ve empati becerilerine sahip olmak önem kazanıyor. Geleneksel babalık anlayışındaki otoriter tutum yerini, çocuklarının duygusal ihtiyaçlarını anlayan ve onlara destek olan bir yaklaşıma bırakıyor. Dijital Babalar, çocuklarının duygusal gelişimine katkıda bulunmak için daha fazla çaba gösteriyor.
Bakıldığında “babalık”, her kuşakta farklı şekillerde deneyimlenmiş ve uygulanmış bir olgu. Her kuşağa baktığımızda babalığın teknolojik gelişmeler, sosyal değişimler ve kültürel dönüşümlerle şekillendiği de görülüyor. Dijital çağın babaları, rollerine olan paylaşımcı ve kapsayıcı yaklaşımlarıyla, teknolojinin sunduğu imkanlar ve esnek çalışma modelleriyle “babalık” anlayışını zenginleştiriyor. Gelecekte de yeni nesillerin babalık rollerini nasıl şekillendireceği, toplumsal değişimlerin bir yansıması olarak karşımıza çıkacak.
Son söz olarak her şartta üstlendikleri babalığın hakkını vermeye çalışan tüm babaların Babalar Günü kutlu olsun!
