Rüzgar Enerjileri Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi’ndeki laboratuvarlarda geliştirilen projeler ve çalışmalar Türkiye’yi yepyeni noktalara taşıyor. Aerodinamik çalışmaları için oldukça önemli olan, Türkiye’nin en kuvvetli rüzgar tüneli tamamlandı bile!
Rüzgar Enerjileri Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi’ndeki çalışmalar sayesinde Türkiye’nin en kuvvetli rüzgar tüneli tamamlandı. Savunma, uçak ve otomotiv sanayisi gibi önemli alanlara ilişkin yüksek aerodinamik testlerin yapılmasına olanak sağlayacak olan rüzgar tüneli toplam 25 milyon liraya mal olan, dev bir yatırım. ODTÜ Rüzgar Tüneli adı verilen test merkezi projesiyle Türkiye, böyle bir merkeze sahip sekizinci ülke konumuna gelmiş olacak.
Kimdir bu RÜZGEM?
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) Merkez, Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü öğretim üyelerinin öncülüğünde kurulan Rüzgar Enerjileri Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi, Türkiye’de öncü olmaya devam ediyor. 28 Şubat 2011 tarihinde kurulan merkez, Türkiye’nin rüzgar enerjisi konusunda ortaya koyduğu ulusal hedeflere ulaşabilmesini, bu hedeflere ulaşırken teknolojik dışa bağımlılığı en aza indirmeyi ve dünya rüzgar enerjisi pazarında pay ve söz sahibi olabilmesine katkıda bulunmayı hedefliyor.
Havacılık ve Uzay, Makine, Elektrik Elektronik, Metalürji ve Malzeme, İnşaat Mühendislikleri ile İstatistik, Mimarlık, Şehir ve Bölge Planlama ve İşletme Bölümleri olmak üzere dokuz farklı bölümün işbirliği çerçevesinde faaliyet gösteren merkez, rüzgar enerjisi teknolojileri araştırmaları ile ilgili en güncel teknolojiye sahip ölçüm sistemleri ve test düzenekleri ile donatılmış beş ana laboratuvardan oluşuyor: Hesaplamalı Aerodinamik Laboratuvarı, Deneysel Aerodinamik Laboratuvarı, Yapı ve Malzeme Laboratuvarı, Elektromekanik Laboratuvarı ve Yüksek Başarımlı Hesaplama Laboratuvarı.
Ulusal alanda, Yenilenebilir Enerji, Eko-sistemler ve Sürdürülebilirlik Araştırma Platformu (Yesap), Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) ve Rüzgar Enerjisi Teknoloji Platformu (RETEP) üyesi olan RÜZGEM uluslararası alanda da üyeliklere sahip. Merkez, rüzgar enerjisi konusunda Avrupa'daki öncü platformlardan Avrupa Enerji Araştırmaları Birliği - Rüzgar Ortak Programı (EERA JP Wind - European Energy Research Alliance) ve Avrupa Rüzgar Enerjisi Akademisi (EAWE - European Academy of Wind Energy) üyesi.
ODTÜ Rüzgar Tüneli nedir?
Havacılık, savunma, inşaat ve otomotiv sektörlerinde ihtiyaç duyulan çeşitli aerodinamik testlerin yapılabileceği, çok amaçlı üç farklı test odasının bulunduğu tünel, 2 bin 100 metrekarelik alana sahip bir hangar binasında yer alıyor. İnşaatı tamamlanan, fan-motor sistemi temini ve entegrasyon süreci devam eden tünelin bu yıl içerisinde tamamen işlevsel hale gelmesi planlanıyor. Merkezde, sanayi sektöründeki parçaların aerodinamik, ısı, ışık gibi faktörlerle dayanıklılık testleri gerçekleştirilmesinin yanında uzay araçlarının yüksek güvenlik gerektiren testleri de yapılabilecek.
24 ayda tamamlanan tünel projesi için toplam 25 milyon lira harcandı. Gerekli izolasyonların sağlanması halinde, tesiste aynı anda üç test gerçekleştirilebilecek. Yerlilik oranı yüzde 95 olan projenin tasarımına 2012 yılında başlandı. Yaklaşık 30 öğretim üyesi ile 20 doktora ve yüksek lisans düzeyindeki araştırmacıyı barındıran RÜZGEM, projenin kavramsal tasarımını üstlendi.
Bu yıl içinde başlanacak olan bir diğer projeleri de WindFlag projesi. Danida Fellowship Centre tarafından kabul edilen ve desteklenen projenin amacı: Türkiye'de büyük ölçekli deniz üstü rüzgar güç santrallerinin potansiyelini belirlemek ve güç üretim kapasitesini elektrik şebekesine bağlantıları ile birlikte değerlendirmek. Ayrıca, deniz üstü rüzgar güç santrallerinin Türkiye elektrik şebekesine kısa ve uzun vadede etkilerini saptayabilmek. Projenin 36 ay sürmesi planlanıyor.
Türkiye’de rüzgar enerjisi
Dünyada 1970’li yıllarda yaşanan petrol krizi sonrasında alternatif enerji arayışı sonucu rüzgar enerjisi ağırlık kazanmıştı. Bugün itibariyle rüzgar enerjisi küresel elektrik üretiminde yaklaşık yüzde altı paya sahip. Ülkemizde rüzgar enerjisinin ne oranda kullanıldığını ve etkin olduğunu görmek için Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) verilerine bakmak gerekiyor. TÜREB verilerine göre; Türkiye'de enerji sektörü son 10 yılda en çok büyüme gösteren ilk üç sektörden biri durumunda. Geçtiğimiz yıldan bu yana Türkiye'nin birçok yerinde 3 bin 285 türbin dikildi, 198 santralde ise toplamda 8 bin 56 megavat seviyesinde kurulu güç, enerji sistemine kazandırıldı.
Aktif rüzgar santrallerinin iller bazında sıralamasında İzmir 1,54 gigavatla ilk sırada yer alırken, ikinci sırada 1,16 gigavatla Balıkesir ve üçüncü sırada 0,68 gigavatla Manisa yer alıyor. Kurulu santrallerin yanı sıra ekipman üretiminde de etkin rol alan Türkiye’de üç yerel ankraj üreticisi, sekiz rüzgar kulesi, iki yerli jeneratör ve iki dişli kutusu üreticisi bulunuyor.
