Kahramanmaraş merkezli depremde ve özellikle Hatay’da gördük ki öncesinde kentsel dönüşümün gerekli olduğu tespit edilen alanlar yerle bir oldu. Bu aşamada “yapı ve yapıda sigorta” konusu başlı başına ele alınmalı.
Sigorta sektörünün sadece tazminat ödeyen bir yapı olarak değil “önleyici sigortacılık” faaliyeti de öne çıkarılarak, risklerin tespiti, önlenmesi, akreditasyon ve rating unsuru olarak kullanılması gerekli. Bunun için tüm yapı, yapı denetim, finansman ve sigorta süreçleri birlikte kurgulanmalı. İnşaat All Risk Sigortası’ndan Bina Tamamlama Sigortası’na, DASK’tan operasyon dönemi yapı sigortalarına, mesleki sorumluluklardan ürün sorumluluğuna kadar yapıyı ilgilendiren her şey bu kurgunun/modelin içinde yer almalı. Elbette tüm her şeyin sonunda ortaya çıkacak zarar sigorta sistemi tarafından tazmin edilerek tasfiye edilmeli. Ülkenin kıt kaynakları her afette yeniden heder edilmemeli. Kısaca etkin bir yapı ve yapı denetim sistemi oluşturabilmek için sigorta uygulamaları sistem içine dahil edilmelidir.
Yapı ve yapı denetimi konusunda uygulanabilir bir sigorta mevzuatı oluşturabilmek için ise önemli iki ön koşuldan birincisi, öngörülen sigorta türlerinin, uluslararası reasürans piyasalarında karşılık bulması. İkincisi, yapım sürecinde yer alan taraflara mükerrer sigorta yükü getirmeyecek ve yapı maliyetlerini gereksiz yere artırmayacak bir nitelikte olmasıdır. Bu şekilde düzenlenecek sigorta uygulamaları, söz konusu süreçte tarafları koruyucu bir mekanizma olarak sistem içinde bir otokontrol ve risk paylaşımı sağlayacaktır. Bina Tamamlama Sigortası, ilgili taraflar için Mesleki Sorumluluk ve Ürün Sorumluluk Sigortaları, iş veren mali mesuliyet ve üçüncü şahıslar mali mesuliyet teminatlarını içeren İnşaat Bütün Riskler Sigortası, Yapı Denetim ve Yapı Kusuru Sigortaları, Zorunlu Deprem/Doğal Afetler Sigortası, inşaası tamamlanmış konut ve ortak alanları kapsayan Operasyonel Dönem Konut, İş Yeri Sigortaları dikkate alınarak bütünleşik bir çalışma ile kurgulanmalıdır. Sonuç olarak ihtiyari ve zorunlu sigorta ürünleri ile sigorta sistemi içinde, devlet bütçesinden bağımsız bir finansman kaynağı ve sürdürülebilir konut edinme süreçlerinden oluşan bütünleşik bir model oluşturma çabası söz konusu olmalıdır. Bu konuda 2005 yılında hazırladığımız Başbakanlık PUB raporuna QBlog ya da Yapisigorta üzerinden ulaşabilirsiniz.
