Yeni bir girişim fikrini hayata geçirmek için birçoğumuzun genellikle karşılaştığı ana sorun; maddiyat. İşte crowdfunding tam da bu noktada hayat kurtaran bir işlev görüyor. Temel olarak çok insandan az miktarda para toplayarak bir projeyi ya da girişimi finanse etme anlamına gelen crowdfunding, günümüzde fikirleri hayata bağlayan bir kaynak yaratma modeli.
Crowdfunding aslında uzunca yıllardır hayatımızda olan bir model ancak internetin gelişimi ve yaygınlaşmasıyla birlikte insanların arasındaki sınırlar kalktıkça, popülerleşip günümüzde çok kullanılan bir yöntem haline geldi.
Sistemin temel çalışma mantığı ise basit. Diyelim ki başarılı olacağına inandığınız bir fikriniz var ve hayata geçirecek maddi olanağı yaratamıyorsunuz. İşte bu noktada size küçük küçük bağışlarda bulunabilecek kişilere ulaşabileceğiniz platformlar devreye giriyor. Bunun için projenizin detaylarını Kickstarter, Indiegogo, Gofundme, Patreon gibi sitelere yüklüyorsunuz ve bağışçıları ikna etmeye çalışıyorsunuz. Bunu için ise birkaç farklı alternatifiniz bulunuyor, şöyle ki:
1. Ödül bazlı kitlesel fonlama
Ödül bazlı kitlesel fonlama, en çok tercih edilen yöntem olarak karşımıza çıkıyor. Bu yöntemde bağışçılar, platform üzerinden projeye/girişime destek oldukları için tişört, mektup, sticker gibi ürünler kazanıyorlar.
2. Bağış bazlı kitlesel fonlama
Bağış bazlı kitlesel fonlama, temel olarak desteklediğiniz projeden herhangi bir şey almadığınız bir yöntem. “E o zaman neden bağışta bulunuyorum?” diye sorabilirsiniz. Bu fonlama türü genel olarak sosyal fayda amaçlayan ya da bir soruna ciddi çözümler getiren projeler için kullanılıyor. Bu noktada da projeye ikna olanlar, bir sosyal sorumluluk projesine destek olur gibi bağışta bulunuyorlar.
3. Hisse bazlı kitlesel fonlama
Bir girişime ortak olmak anlamına gelen hisse bazlı kitlesel fonlamada, yatırımcılar yatırdıkları para oranında üründen/şirketten hisse satın alıyorlar. Bu fonlama türü, diğerlerinden farklı olarak doğrudan kar odağında ve projeye ortaklık getiriyor.
Türkiye’de de meraklıları artıyor
“Herkesten üç beş lira para toplayarak ne kadar biriktirilebilir ki!” diye düşünenler için örnek olarak Kickstarter.com üzerinden 100 bin dolarlık bir hedefle yola çıkıp kampanya sonunda 10 bin doların üstünde bir rakama ulaşan Pebble akıllı saatlerini gösterebiliriz. Pebble, kampanyada ulaştığı bu bağışla şirketleşerek teknoloji marketlerinde yerini alan iyi bir başarı hikayesi aynı zamanda.
Peki Türkiye özelinde durum nasıl? Türkiye’de Arıkovanı, Fonbulucu, Fongogo, CrowdFON, ideanest, Fongogo Pro, Startupmarket.co, Etohum gibi çeşitli kitlesel fonlama platformları ve bu platformlarda yüzlerce proje destek bekliyor. Elbette Pebble’ın eriştiği kadar büyük miktarlara henüz ulaşılmadı ancak kitlesel fonlamaya duyulan merak ve inancın günden güne arttığını söyleyebiliriz.
