Geçmişte işverenleriyle anlaşarak işlerinden ayrılan ve kıdem tazminatlarından gelir vergisi kesintisi yapılan çalışanlar için vergi iadesi süreci başladı. Özellikle 27 Mart 2018 tarihinden önce işinden ayrılmış olan çalışanlar için kritik bir fırsat doğdu. Peki, kimler bu iade sürecinden yararlanabilir? Başvuru şartları neler? Vergi iadesi nasıl hesaplanacak? İşte tüm detaylarıyla kıdem tazminatında vergi iadesi süreci…
Vergi iadesi kimleri kapsıyor?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülen düzenleme, 27 Mart 2018 tarihinden önce işverenleriyle ikale sözleşmesi yaparak işinden ayrılan çalışanları kapsıyor. İkale sözleşmesi ise işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sonlandırdığı bir yöntem olarak tanımlanabilir.
Hürriyet yazarı Noyan Doğan'ın 13 Şubat 2025 tarihli yazısında da belirttiği gibi bu çalışanların aldıkları kıdem tazminatı üzerinden kesilen gelir vergisi iade edilecek. Ancak iade sürecinden faydalanabilmek için bazı önemli kriterler bulunuyor:
● Kıdem tazminatından gelir vergisi kesilmiş olması gerekiyor.
● Vergi iadesi almak isteyen çalışanların bu konuda daha önce dava açmamış olması veya açtıkları davalardan feragat etmesi şart koşuluyor.
● İhbar tazminatı gibi diğer tazminat türlerinden kesilen vergiler için iade söz konusu değil.
Vergi iadesi nasıl hesaplanıyor?
Vergi iadesinin hesaplanmasında en önemli faktörlerden biri çalışanın kıdem tazminatını aldığı dönemde hangi vergi diliminde olduğu. Türkiye’de gelir vergisi oranları, çalışanın yıllık kazancına göre değişiklik gösteriyor. 2018 yılı itibarıyla gelir vergisi oranları şu şekildeydi:
● 14 bin 800 TL’ye kadar olan gelirler için yüzde 15
● 14 bin 801 TL - 34 bin TL arası gelirler için yüzde 20
● 34 bin 1 TL - 120 bin TL arası gelirler için yüzde 27
● 120 bin 1 TL ve üzeri gelirler için yüzde 35
Bu oranlar yıllara göre değişiklik gösterse de iade edilecek vergi miktarı, çalışanın kıdem tazminatının ödendiği dönemdeki vergi dilimine göre hesaplanacak.
Örnek vergi iadesi hesaplamaları
Vergi iadesinin nasıl hesaplandığını anlamak için birkaç örnek senaryo üzerinden ilerleyelim:
Örnek 1: 2018 yılında işten ayrılan bir çalışan
10 yıl boyunca aynı işyerinde çalışan bir kişi, 2018 Ocak ayında işten ayrıldığında 80 bin TL kıdem tazminatı aldı. O dönemdeki vergi dilimi yüzde 15 olduğundan, tazminattan 12 bin TL vergi kesildi ve çalışan net 68 bin TL ödeme aldı. 2018 yılı kıdem tazminatı tavanı 5 bin 1 lira 76 kuruş olduğuna göre 10 yıl için hesaplanan 50 bin 17 lira 6 kuruşa kadar olan tazminat için vergi kesilmemesi gerekiyordu. Bu tutarın yüzde 15’lik vergi dilimine denk gelen kısmı olan 7 bin 502 lira 64 kuruş çalışana iade edilecek.
Örnek 2: 2017 yılında işten ayrılan bir çalışan
2017 Temmuz ayında 150 bin TL kıdem tazminatı alan bir çalışan, yüzde 20 vergi diliminde yer aldı. Bu durumda 30 bin TL vergi kesintisi yapıldı ve çalışana 120 bin TL ödeme yapıldı. 2017 Temmuz ayında kıdem tazminatı tavanı 4 bin 732 lira 48 kuruş idi. 10 yıl boyunca çalışan bu kişi, toplamda 47 bin 324 lira 80 kuruşluk kıdem tazminatından kesilen vergiyi geri alabilecek. Bu tutarın yüzde 20’lik vergi oranı üzerinden hesaplanan 9 bin 464 lira 96 kuruşu çalışana iade edilecek.
Örnek 3: 2015 yılında işten ayrılan bir çalışan
2015 Aralık ayında işten ayrılan ve 15 yıl çalışan bir kişi, 300 bin TL kıdem tazminatı aldı. Yüzde 35 vergi diliminde olduğu için tazminatından 105 bin TL vergi kesildi. 2015 yılı kıdem tazminatı tavanı 3 bin 828 lira 37 kuruştu. Bu kişinin vergi iadesi hakkı olan tutar 57 bin 425 lira 55 kuruş oldu ve kesilen yüzde 35 vergi nedeniyle 20 bin 98 lira 94 kuruş iade alabilecek.
Vergi iadesi için başvuru süreci nasıl işliyor?
Vergi iadesinden faydalanmak isteyen çalışanların dikkat etmesi gereken başvuru süresi ve gerekli belgeler şöyle:
1. Başvuru süresi
Çalışanların işverenle anlaşarak ikale sözleşmesini imzaladıkları, kıdem tazminatını aldıkları ve gelir vergisinin kesildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde başvuru yapmaları gerekiyor. Örneğin, 2017 yılının başında işten ayrılan bir çalışan, vergi iadesi talebi için 2023 yılı sonuna kadar başvuruda bulunmalıdır.
2. Başvuru yeri
Vergi iadesi talepleri bulunulan şehirdeki vergi dairesine yapılmalı.
3. Gerekli belgeler
● İşveren ile yapılan ikale sözleşmesi
● İşten ayrılma tarihini gösteren belgeler
● Kesinti yapılan gelir vergisi tutarını gösteren bordrolar
Vergi iadesi sürecinde önemli noktalar neler?
Daha önce dava açmış olanlar, vergi iadesi almak için davalarından feragat etmeli. İhbar tazminatı veya diğer ödemeler için vergi iadesi yapılmadığını, sadece kıdem tazminatı için geçerli olduğunu belirtelim. Öte yandan vergi iadesi kıdem tazminatının tavanı kadar olan kısım için hesaplandığını, tavanı aşan miktarlar için iade yapılmıyor.
Başvuru sürecini kaçırmamak ve gerekli belgeleri eksiksiz teslim etmek önemli. Vergi dairelerine yapılacak başvurularla, çalışanlar yıllar önce ödedikleri vergileri geri alabilirler.
Noyan Doğan’ın yazısından faydalanılarak hazırlanmıştır.
