Gücü, benzersiz postu, güçlü çenesi ile pençeleri, keskin gözleri, sessiz avcılığı ve yüzme yeteneği ile dünyanın en nadide hayvanlarından biri kaplan. 29 Temmuz Uluslararası Kaplanlar Günü’ne özel, dünyada yaşayan kaplan türlerini ve yaşam risklerini anlattık.
Vahşi doğada değil, esaret altında daha çok kaplan yaşıyor
Avcılık yeteneği yüksek, güçlü ve cesur kaplan, kedigillerin en zekisi. Dünyada yaşayan altı kaplan türü bulunuyor, Bali, Hazar ve Javan (Cava) kaplanlarının da soyu maalesef tükenmiş durumda. Kaçak avcılık, yaşam alanlarının bozulması, yasadışı öldürme ve ticaret, beslenme sorunları nedeniyle dünyada yaşayan kaplan türlerinin de nesli tehlike altında. Bu riskle karşı karşıya olan kaplanlar, vahşi doğadan çok esaret altında yani hayvanat bahçelerinde, sirklerde ve safari parklarında yaşıyor. Küresel Kaplan Forumu’na (Global Tiger Forum) göre vahşi doğada sadece 5.574 adet kaplan bulunuyor. Geyik, yaban domuzu, tavşan ve kuş gibi memelilerle beslenen kaplanlar, genellikle tek başına avlanıyor.
Bengal kaplanı (Panthera tigris tigris)
Hint kaplanı veya Kraliyet Bengal kaplanı olarak da bilinen bu tür, vahşi doğada en yaygın görülen kaplan türü. Erkek Bengal kaplanlarının ağırlığı 230 kilograma, boyları ise 2,5 metre uzunluğa ulaşabiliyor. Türün cüssesine aldanmayın; Bengal kaplanı vahşi doğanın en iyi yüzücüleri arasında yer alıyor. Hindistan, Bangladeş, Nepal, Myanmar ve Bhutan’da yaşayan Bengal kaplanının nesli tehlike altında.
Sibirya kaplanı (Panthera tigris altaica)
Mançurya, Kore, Amur veya Ussurya kaplanı gibi farklı isimlere de sahip olan Sibirya kaplanı en büyük kaplan türü ve nesli tehlike altında. Çin, Rusya ve Kuzey Kore’de yaşayan Sibirya kaplanının erkeklerinin boyu kuyrukla beraber 3 metreye kadar erişebiliyor. Geniş bir göğsü ve büyük bir kafatasına sahip Sibirya kaplanının erkeği ortalama 310 kilogram, dişisi ise 200 kilogram ağırlığında.
Sumatra Kaplanı (Panthera tigris sumatrae)
Dünyada yaşayan en küçük kaplan türü olan Sumatra’nın adı, Endonezya'nın Sumatra Adası’nda yaşamasından geliyor. Türü kritik derecede tehlike altında olan Sumatra, boyut olarak Bengal veya Sibirya kaplanının yarısı kadar. Güzel kürkleri için Sumatra kaplanını avlamak isteyen kaçak avcılara ciddi cezalar veriliyor. Çizgileri çok daha koyu ve belirgin olan Sumatra kaplanının erkeği 100-140 kilogram, dişisi ise 75-110 kilogram ağırlığında.
Güney Çin Kaplanı / South China (Panthera tigris amoyensis)
Doğu ve Orta Çin'de yaşayan fakat onlarca yıldır vahşi doğada görülmeyen Güney Çin kaplanının nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Çin, Xiamen ve Amoy kaplanı olarak da bilinen türün dünyada sadece 30-40 adet ve esaret altında yaşadığını biliniyor. 1970'li yıllarda vahşi doğada 4000'den fazla sayıda bulunan Güney Çin kaplanının nesli, Çin hükümetinin kalkınma bahanesiyle arazi temizlemesi ve yaşam alanlarını yok etmesiyle tehlike yaşıyor. Geçmişte yaptığından pişman olan Çin hükümeti, ülkede ve Güney Afrika'da bulunan hayvanat bahçelerinde Güney Çin kaplanı üreme programları üzerinde çalışıyor. Güney Çin kaplanının erkeği 130-175 kilogram, dişisi ise 100-115 kilogram ağırlığında.
Çinhindi kaplanı / Indochinese (Panthera tigris corbetti)
Corbett kaplanı (Ünlü İngiliz avcı Jim Corbett onuruna) olarak da bilinen Çinhindi kaplanı; Kamboçya, Laos, Çin, Burma, Tayland, Vietnam ve Myanmar'da yaşıyor. Daha dar ve tek tek çizgilere sahip olan türün erkeği 150-195 kilogram, dişisi ise 100-132 kilogram ağırlığında. Dünyada sadece 300-400 civarında kalan Çinhindi kaplanının nesli kritik derecede tehlike altında.
Malezya Kaplanı (Panthera tigris jacksoni / Panthera tigris malayensis)
Malezya'nın güneyinde, Tayland’ın Malay Yarımadası’nda yaşayan bu tür, Çinhindi kaplanına çok benziyor. Çinhindi kaplanından daha ufak boyutta olan Malezya kaplanının erkeği 100-140 kilogram, dişisi ise 75-111 kilogram ağırlığında. Yaşam alanı kaybı ve kaçak avcılık nedeniyle nesli kritik derecede tehlike altında olan türün üreyen yetişkin sayısı 200'den az sayıda.
Kaynak:
