Artan döviz kuru yayıncılık sektörünü de etkiledi. İthal kağıt fiyatlarının artışıyla basım maliyetleri yükseldi. Kağıt sorunun nasıl çözülebileceğini ve yayın dünyasının dijital göç hazırlığını Türkiye Yayıncılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Kocatürk ile konuştuk.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu geçtiğimiz ay Gazetecilikte ve Yayıncılıkta Kağıt Sorunu Zirvesi düzenledi ve bir rapor hazırladı. Raporda ilk sırada yerli kağıt üretimi için seferberlik başlatılması önerisi yer alıyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Yerli bir kağıt endüstrisinin kurulması için özel sektörün devlet tarafından ciddi şekilde teşvik edilmesi gerekli. Seka Kağıt fabrikaları gibi selüloz ve kağıt üreten bir endüstriye ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.
Ülkede kağıt üretimi için devlet neler yapmalı?
Kağıt üretimi için finansal desteğin yanında vergi ve sigorta muafiyetleriyle beraber selüloz üretimini hızlandıracak tedbirleri alınmalı.
“Her sayfa yeni bir dünyaya kapı aralıyor”
Kur nedeniyle yükselen kağıt fiyatları e-kitap için beklenen fırsat olamaz mı? Yayınevleri neden e-kitap’a yatırım yapmıyor?
Elbette e-kitap ve dijital platformlardaki abonelik sistemleri ve sesli kitaplar konusunda yayıncıların yatırımları var. Ancak ülke yaygın dijital korsanlığı engelleyecek Fikir ve Sanat Eserleri kanunundaki yapılacak köklü değişikliklerin gecikmesi nedeniyle yayıncılar da buraya yatırım yapmaktan imtina etti. Ayrıca bazı ülkelerdeki gibi bu alandaki satış yapan kuruluşların çok kışkırtıcı satış modellerinin geliştirilememiş olması da bir neden elbette.
Türkiye’de internet kitapçılığı günden güne büyüyor, rekabet halinde çok sayıda site var. Yani e-kitabın yaygınlaşması için zemin de hazır diyebiliriz. Sizce okurun kağıt alışkanlığı değiştirilemez mi?
Bilim insanları okurun kağıttan okumanın altında başka algılama nedenleri olduğunu tespit etti. Beyin çevrilen her sayfada başka bir dünyaya giriyor algısını yaşıyor. Bu da bir dijital fırtınaya rağmen kağıttan okumayı ortadan kaldıramadı.
“Sabit Fiyat Yasası örnek alınmalı”
E-kitap kağıt sorununa bir alternatif olabilecekken bu durum kitap mağazaları için sorun teşkil edebilir. Peki, yayınevleri için de durum böyle mi?
E-kitap ya da dijital platformlardan yapılacak satışların gelecekte yeni iş ve verimliliği bölüşüm modellerini de beraberinde getirecektir. E-kitap ve dijital platformlar üzerinden kitaplarını yayımlayacak olan yayınevleri stoklama maliyetlerinden kurtulacak ama dijital dönüşümler ve sunum, iletim maliyetleri gibi yeni maliyetlerle karşılaşacakları biliniyor. Yayın dünyasın dijital bir göçe hazırlanırken bazı yapıların yerine yeni yapılar gelecek veya basılı kitapların satıldığı kitapçıların da yavaş yavaş bir dönüşümün parçası olabileceği yeni iş modellerinin yaratılacağını düşünüyoruz.
Amazon geçtiğimiz ay Türkiye’de de faaliyete başladı. İngiliz Yayıncılar Birliği (BA) parlamentoyu Amazon’a karşı önlem almaya çağırmıştı. Sizce Amazon Türkiye’deki kitapçıları ne derece etkiler?
Kitapçılardan önce internet siteleriyle ciddi rekabet ederek onları etkileyecektir. Ancak kaçınılmaz olarak eğer rekabet kanununda değişiklikler yapılmazsa ve Kıta Avrupası’ndaki gibi Sabit Fiyat Yasası gibi kültür endüstrisini yıkıcı indirimlerle tahrip edilmekten kurtaracak yasal düzenlemeler olmazsa eninde sonunda yayıncıları etkileyecektir.
