Dünya kültürlerinin kendine has ev yaşam tarzlarının dışında, evlerine gelen konuklara karşı takındıkları tavır, yaptıkları hazırlıklar ve ağırlama biçimleri de farklılıklar gösteriyor.
Tarih boyunca, dünya kültürlerindeki, eve gelen konukları karşılama, ağırlama ve yolcu etme ritüelleri farklılık göstermiş. Hatta bu ritüeller din kitaplarında geçen kurallarla ve peygamberlerin misafirlerine olan davranışlarıyla da yazılı kurallara dökülmüş.
Dünya kültürlerinin misafir ağırlama konusundaki ortak noktası, konuklarını yiyecek, içecek, hoş sohbet ile memnun etmek ve evlerinden iyi bir ruh haliyle ayrılmalarını sağlamak.
Türk misafirperverliği
Türklerin misafirperverliği kendilerine çok yakıştırmaları sadece milliyetçi bir düşünce değil. Türkiye’ye gelip, burada tatil yapan, zaman geçirenlerin de ortak görüşü Türk toplumunun misafirperver oluşu. Türklerin misafirperverliği gelenekseldir ve zengin olsun fakir olsun tüm evlerde hemen hemen aynı şekilde uygulanır.
● Öncelikle Türklerde ‘Tanrı misafiri’ kavramı çok önemlidir. Hiç tanışıklığı olmayan ama bir şekilde dışarıda kalmış bir yabancıya evini açmak Türk Kültürü dışında çok görülen bir şey değildir. Kapınızı çalıp, ‘Tanrı Misafiriyim’ diyen birine Türkler evlerini açar, yemeğini, suyunu paylaşır, hatta konaklamasına izin verir.
● Misafir olan kişi, tanıdık birine, ya da bir yabancıya öncelikle saygıyla ve içtenlikle yaklaşılır. Yemeği paylaşırken mütevazılıktan vazgeçilmez. Ayrıca evde var olan en güzel yemekler misafire ikram edilir.
● Misafir geleceği biliniyorsa, öncesinde evde ciddi bir temizliğe girişilir. Evin temiz olması hem misafire olan saygı hem de ev sahibinin prestiji içindir.
● Misafire aileden biri gibi davranılır. Bu tavır sayesinde hayat kolaylaşır, ilişkiler gelişir ve bu sayede dostluklar pekişir. Sosyal hayatta daha içten ilişkiler kurulur.
● Her evin mutlaka bir misafir odası vardır ve konukların her ihtiyacını karşılamak için uğraşılır. Aksi bir durumda ev sahibi mahçup olacaklarını düşünür. Böylelikle konuk kendini yabancı gibi hissetmez, aksine güvende hisseder.
● Türk geleneklerine göre misafir geldiğinde herkes ayağa kalkar ve misafir oturmadan kimse yerine oturmaz.
● Misafir gelmeden önce,evdeki havlular yenileriyle değiştirilir. Terlikler kapının girişinde konulur.
● Çay ikramı Türkler için çok önemlidir. İnce belli bardakta, tavşan kanı çay servisi misafir ağırlamanın olmazsa olmazıdır.
● Yemeklerde, ailenin her gün kullandığı çatal-bıçaklar yerine, misafirler için saklanan çatal-bıçak-bardak takımları çıkarılır.
● Yemek sonrası kahve ikramı da çok önemli ve bilinen bir Türk geleneğidir. Kahve ikramı öncesi misafirlere kahveyi nasıl içecekleri sorulur. Sonrasında özel fincanlarda ikram edilir.
● Özellikle Anadolu’da misafirin yatıya da kalması teklif edilir, hatta ısrar edilir. Evin özel hazırlanmış misafir odalarında tertemiz yataklar ve çarşaflarla misafirin rahat ve huzurlu bir gece geçirmesi sağlanır.
Türk tarihinde konuk ağırlamak
Misafir sevmek, misafiri ağırlamayı sevmek toplumların tarihiyle çok ilgili. Türkler, Orta Asya’da yaşadıklarından beri misafir ağırlama konusunda adından çok söz ettirmiş bir toplum. O dönemde de “tanrı misafiri” kuralı hep geçerli olmuş ve misafirler için özel hazırlanmış yatak, yorgan, giysi, havlu hazır tutulurmuş.
İslamiyet önce Türk gelenek ve görenekleri içinde misafire çok önem verilmiş. Göçebe halindeki Türk boyları, kendilerine sığınanlara çok özel ilgi göstermiş, onları güvende tutup, koruyup kollamışlar.
Gelen kim olursa olsun, evden birisi gibi ilgi ve yakınlık gösterilip, adeta bir kardeş olarak kabul edilmiş. Gelen misafir tanrının bir elçisidir ve misafire ev sahibi yemez yedirir, içmez içirir. Orta Asya'da kapısı çalınan her ev gelen misafiri evine alır, güzel bir sofra hazırlar, gerekirse gece de kalmasını sağlar ve uğurlanır. Bu kuralların, İpek Yolu’nun başlamasıyla bu yol üzerinde yaşayan halklarla tüccarların arasında gelişen konaklamalarda geliştiği ve toplum kuralı haline geldiği düşünülür.
Orta Asya Türklerine göre bu gelenekleri yerine getirirken bazı kurallara da dikkat edilmesi gerekir. Örneğin; gelen misafirin herkesle elini göğüsüne getirip eğilerek selamlayıp hal hatır sormaları, en ufak yaş farkına rağmen herkese "siz" diyerek saygıyla hitap etmesi şarttır.
Orta Asya'da gelen misafiri eli boş göndermezler. Aile durumuna göre hediye, yiyecek vererek uğurlarlar. Özbek Türklerinde "Misafir babadan daha önemlidir" diye atasözü bile vardır. Buysa onların misafire saygı, hürmet göstermelerinin en önemli kanıtıdır.
Dünyanın en konuksever ülkeleri
Otel ve organizasyon uygulaması booking.com’un dünya genelinde düzenlediği bir anket sonucunda en misafirperver 5 ülke Tayland, Endonezya, Meksika, Tayvan ve Hindistan olarak belirlendi. Booking.com’un 21.500 kişi üzerinden yaptığı ankette, faaliyetlerine ara vermesi dolayısıyla Türkiye yer almadı. Anket katılımcılarından, kendi ülkelerinde gösterdikleri misafirperverliği, yurtdışında seyahat ederken edindikleri deneyim ile karşılaştırmaları istendi. Bu ankette yer alan ayrıca konukseverliği ile ünlü diğer ülkeler de şöyle:
Meksika’da konuk gideceğiniz eve mutlaka çiçekle gidin
Meksika kültürü, İspanyol sömürge varlığı ile Maya kültürünün ve geleneklerin bir karışımı. Bu nedenle, coğrafi yakınlığı nedeniyle İspanyol geleneklerinden, İspanyol öncesi kültürlerden etkilenmiş. Meksika misafirperverliğinde, bizdeki misafir odaklı kurallar, biraz daha konuk odaklı. Konukların misafirliğe gittiğinde uyması gereken kurallar var.
● Meksika geleneklerinde, eve davet edilen konuk, mutlaka bir çiçekle gelmelidir.
● Konuğun hoş karşılanması ve rahat olması ev sahibinin öncelikli görevidir.
● Konuk özellikle yabancı ise Meksika mutfağının en lezzetli yemekleri, fasulye, yerli işkembe, acı biber, avokado, domates ve kabak ikram edilir.
● Meksika’da bir eve akşam yemeğine davetliyseniz asla tam zamanında orada olmayın. Yarım saat ile bir saatlik gecikmeler normal sayılıyor ve bu ev sahibinin daha iyi hazırlanmasına ortam sağlıyor.
● Konuklar ancak ev sahipleri tarafından davet edildiğinde masaya oturabilirler. Ayrıca yemek tabağını tamamen bitirmek kabalık sayılır.
● Eller masanın altına saklanmamalı her zaman masada olmalıdır.
● Çok hızlı yemek yemek kabalık kabul edilir. Hızlı yemek yiyen konuğun iletişim kurmak istemediği düşünülür.
Hintliler misafiri “ev sahibinin tanrısı” kabul ediyor
Bizdeki tanrı misafiri kavramı Hintlilerde daha da belirgin. Sanskritçe’de “Atithi Devo Bhava” diye anılan bir deyişe göre Hint kültüründe misafir, “ev sahibinin tanrısı” kabul ediliyor. Bu yüzden Hintlilerin misafirlerine verdiği önem çok büyük.
Hindistan'da insanlar misafirlerini evlerinde ağırlamaktan büyük gurur duyuyorlar ve onları memnun etmek için ellerinden gelen her şeyi yapıyorlar. Ancak son yıllarda Hindistan’ın turizm popülerliği dolayısıyla bu sıcakkanlılıktan biraz uzaklaşıldığını söylemek zorundayız.
● Mutfak kültürü dillere destan olan Hindistan’da bir eve konuk olursanız, eğer kuzey bölgelerindeyseniz bol yağlı ve baharatlı yemekler, güney bölgelerinde ise pirinç ve deniz ürünleri temalı yemeklerle sizi ağırlayacaklar.
● Hint misafirperverliği sadece ev içinde yapılanlarla sınırlı değil. Ev sahibiniz, konuk olduğunuz ev çevresindeki tüm sosyal aktivitelere sizi davet ediyor ve bu aktivitelerde size rehberlik yapabiliyor.
● Köy ziyaretleri, piknikler ve tapınak turları bu aktivitelerin içinde. Tabii Hindistan’a ilk kez giden birinin en çok istediği aktivite bir Hint Düğünü görmek.
Misafire at kesmek bir Kazak geleneği
Misafirperverliği ve geleneklerine bağlılığıyla tanınan Kazaklar, misafirleri ağırlamaya çok önem veriyor. Farklı gelenek ve göreneklerine rağmen temel amaç konukların iyi ağırlanması ve evden mutlu ayrılmaları.
● Kazakların yıllar boyunca değişmeyen bir gelenekleri var. Eve gelen misafirlere sunulmak üzere koyun veya at kesmek. Misafirler geldikten sonra koyun kesilip başı misafire sunulur. Misafir, koyunun yüzünden bir parça et kesip evin en yaşlısına ve kulağından bir parçayı da evin en küçüğüne verir.
● Kazaklarda gün battıktan sonra misafirliğe gitmek ayıp sayılır.
● Misafirlere genellikle sütlü çay, kımız, kesme şeker, tereyağı ve hamur kızartması ikram edilir.
● Kazak evlerinde genellikle yuvarlak yer sofrası kurulur. Geleneklerine sahip çıkan Kazaklar halen masada değil yuvarlak yer sofrasında yemek yer ve misafirlerini burada ağırlar.
Japon mottosu: Başkalarının ihtiyaçlarını düşün
Gelişmiş teknolojileri ve ekonomilerine rağmen geleneklerine sıkı sıkıya sahip çıkan Japonların misafir ağırlama şekilleri de kendine özgü. Hatta bu konu misafir ağırlama sanatına bile dönüştürülmüş durumda.
● Bir geleneksel Japon evine konuksanız, çay seromonisi çok ilginizi çekecek. Ev sahibi sunulacak her şeyi özenle hazırlar. Çay ritüelini taçlandıracak en iyi servis ekipmanları da seremoninin bir parçasıdır.
● Japon misafirperverliğinin en önemli başlangıç kaynağı ‘Omotenashi’ sözü. yani ‘Başkalarının İhtiyaçlarını Düşünmek’. Omotenashi, sadece basit bir hizmet sunmaktan daha çok samimi bir empati ve ilgili olmanın kurallarını temsil eder.
● Ortamı iyi okumak, her durumda farkında olmak ve diğer misafirlerin rahatı ile samimi bir şekilde ilgilenmek, misafirlerinin herhangi bir söz söylemeden ihtiyaçlarına cevap vermek bir Japon misafirperverlik geleneğidir. Yani bir isteğiniz varsa, Japon ev sahipleri leb demeden leblebiyi anlar ve hemen isteğinizi yerine getirmeye çalışır.
● Modern Japon evlerindeki tuvaletlerde klozetler ısıtmalıdır ve deodorant bulunur. Bulunduğun ortamın farkında olmak, başkalarının yaşamlarına da saygı duymak ve herkesi rahat ettirmek herşeyden önemlidir.
● Japonya’da bir misafirlik davetine eli boş gitmemek gerekir. Ev sahipleri nasıl saygıda kusur etmiyorsa misafirin de gerekli saygı koşullarını yerine getirmesi gerekir. Bu yüzden misafirliğe asla eli boş gidilmez. Küçük bir ev eşyası veya yiyecek bu saygıyı göstermek için yeterlidir.
Quick Konut Sigortası
Huzurlu bir ev için, hem hesaplı hem kapsamlı konut sigortan 2 dakikada hazır.
Detaylı bilgi için: quicksigorta.com/konut-sigortasi
