Günümüzün en çok konuşulan konusunu, dijital çağın çocuk ve gençlere, dolayısıyla aile iletişimine etkisini inceledik. Özellikle tatil dönemlerinde çocukların ekran karşısında geçirdikleri süre artıyor ve aileler bu durumdan şikayetçi oluyor. Ancak aile dinamiklerini bozmadan, sağlıklı bir iletişim kurarak çözüm yolu bulmak mümkün.
Dijital çağda olduğumuz unutulmamalı
Günümüz dünyasında teknolojiden uzak kalmak neredeyse imkansız. Yetişkinler bile bu şekilde düşünüyorken, çocukların dijital ekran kullanımını çok da yadırgamamak gerekiyor. Televizyon, bilgisayar, tablet ve akıllı telefonların zaten aktif olarak kullanıldığı bir çağa doğan çocuklar; ekran karşısında geçirmesi gereken sağlıklı süreyi aşıyor, tartışmalar başlıyor ve aile içindeki iletişim bozuluyor. Gençlerin de durumu farklı değil, onlar için oyun platformları ve sosyal medya başkalarıyla anlık bağlantıda olduğu yegane yer. Çocuk ve gençlerin ekran başında geçirdikleri zamanın, gerçek sosyal etkileşim için ayırdıkları zamanı ele geçirmesiyle birlikte ise tehlikeli boyuta varan ekran bağımlılığından veya dijital bağımlılıktan bahsetmeye başlıyoruz.
Aileler ve çocuklar iletişimi iyi tutmalı
Zaman 20 yıl öncesi değil, eğitimin de sosyalleşmenin de farklılaştığı ve odağın teknoloji olduğu bir dönem yaşıyoruz. Aşırıya kaçmadıkça dijital ekranların çocuk ve gençlerin hayatına kattığı birçok şey bulunuyor; doğru kullanıldığında yeni fikirler edinmelerine, sosyal ve duygusal refahlarına yardımcı olabiliyor. Uzmanlar ailelere dijital içerikler ve oyunlar, sosyal medya platformları hakkında araştırma yapmasını, çocuklarını yönlendirerek bilgi sahibi kişi olarak konuşabilmesini öneriyor. Eğer çocuk ve gençler karşısında bu yeni teknoloji çağına uyum sağlayan bir ebeveyn görürse; önerileri de dinleyebiliyor, uyarıları da alabiliyor, sanal dünyada yaşadığı sorunları da paylaşabiliyor. Çocuk ve gençlerdeki dijital bağımlılığın çözümü; iletişim kurmaktan, teknolojiyi birlikte kullanmaktan, rehberlik etmekten ve zamanı sınırlamaktan geçiyor.
Uzmanların, aile içi iletişimi güçlendirmek ve çocukların dijital cihaz kullanımını dengeli bir şekilde yönetmek için bazı önerileri bulunuyor:
- Ailecek zaman geçirmeye özen göstermeli, ebeveynler çocuklarıyla birlikte sosyalleşmek için planlar yapmalı.
- Ailenin güven ortamı olduğu unutulmamalı, iletişim güven ve şeffaflık odaklı olmalı.
- Ebeveynler bir karar alırken, çocuğun yaşı ve bilincine göre onlara da danışmalı.
- Tartışma anlarında anlayışlı davranmaya özen göstermeli.
- Çocuğuna ekran kullanımı için uyarılarda bulunan ebeveynin kendisi de ekran başında çok zaman geçirmemeli, en azından çocuğuyla birlikteyken.
- Aile, çocuğuna ekran karşısında geçirdiği süreyle ilgili fikrini belirtirken kızmamalı, sesini yükseltmemeli, eleştirmemeli ve hakaret etmemeli.
- Aileler, çocuğun ilgi gösterdiği konuya ilgi göstermeli. Oyunsa oyun hakkında sorular sormalı, kendisi de oyun hakkında araştırmalar yapmalı; bir içeriği izlemeye ilgisi varsa birlikte izlemeyi önermeli, neden izlemeyi sevmediğini sormalı vb.
- Aileler dijital dünya hakkında bilgi sahibi olmalı. Çocuğunu doğru seçim konusunda yönlendirmeli. Eğer çocuğuna uygun olmayan bir içerik görürse ve buna eminse çocuğunu uyarmalı.
- Ekran kullanım süreleri kontrol altında tutulmalı, çocuğun yaş ve yetkinliğine göre dakika veya saat sınırlaması konmalı. Bu konuda tatlı bir iletişim kurarak anlaşılmalı.
- Özellikle gece uyumadan önce telefon ve tablet kullanmamalı, mavi ışık yayan cihazlar yatak odasına alınmamalı.
Çocukların sağlığı negatif etkileniyor
Ailelerin, önerilerde yer aldığı gibi çocuklarıyla iyi bir iletişim kurarak ve sınır koyarak çözebilecekleri bu sorunun yanında bazı rahatsızlıklar görülürse işte orada ekstra hassas olmak gerekiyor. Ekran başında uzun saatler geçirmek, özellikle de akıllı telefon ve tablet gibi cihazları yüze yakın tutarak kullanmak, beraberinde görüş sorunlarını getiriyor. Çocuklarda, özellikle uzağı görememe yani miyop rahatsızlığında artış gözlemleniyor. Uyku problemleri ve günlük ihtiyaçları karşılamada, sorumlulukların yerine getirilmesinde, sosyal yaşamın devamlılığında aksamalar yaşanması gibi bağımlılık belirtileri ise dikkat edilmesi gereken diğer önemli sorunlar.
Kaynak:
