Şakacıların en mutlu olduğu gün 1 Nisan olsa gerek. Peki 1 Nisan bu anlamı nasıl edindi, 1 Nisan Dünya Şaka Günü nasıl doğdu?
Tüm dünyada ortak kutlanan günlerden biri de 1 Nisan Dünya Şaka Günü. Özellikle çocukların ve şaka severlerin iple çektiği 1 Nisan Dünya Şaka Günü nereden çıktı, nasıl doğdu?
“Nisan 1 Şakası”nın doğuşuna dair farklı kültür, inanç ve dillerde günümüze kadar aktarılan farklı efsaneler bulunuyor. Ancak bunlar arasında en çok kabul göreni Fransa kralının aldığı bir karara uzanıyor. 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, yılbaşını 1 Nisan’dan 1 Ocak'a aldırıyor. O dönemde Avrupa'da yaygın olarak yeni yıl başlangıcı 25 Mart olarak kabul ediliyor. O zamandaki iletişim şartlarıyla Fransa Kralı IX. Charles'in bu kararı fazla yayılamıyor. Dönemin haberleşme şekli, mesajı ya da duyuruyu at üzerindeki insanlarla yaymaktan ibaret. Kralın aldığı bu değişiklik kararı, Fransa’nın birçok yerine oldukça geç ulaşıyor. Bu nedenle, çoğu insan yeni yılın 1 Ocak tarihine alındığından haberdar olamıyor. Özellikle de köylüler. Kralın çevresindeki asilzadeler, yeni yılı 1 Ocak tarihinde kutladıktan sonra köylülerin geçmiş yeni yılı üç ay sonra kutlaması ile alay etmeye başlıyor. Onlar için hiçbir zaman gerçekleşmeyecek yeni yıl partileri ilan edip asla alamayacakları hediyeleri vaat ediyorlar. Böylece -kabul etmeli ki biraz da gaddarca- yaptıkları şakalar ile çok eğleniyorlar. Başlangıçta Fransız asilzadelerinin bir eğlencesi olan 1 Nisan, daha sonra tüm dünyaya yayılıyor.
1 Nisan’ı sene başı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan bu şakalar bir süre sonra gelenek haline geliyor. O günlerden bugünlere 1 Nisan şakası yapılanlara “Nisan Aptalları” ya da “Nisan Balığı” deniyor. Gel zaman git zaman 1 Nisan'a "Aptallar Günü" adı veriliyor. Gerçek olmayan haberler üretilip “Nisan Aptalları” olarak görülen kişiler kandırılmaya çalışılıyor.
“Nisan 1” veya “Nisan Balığı” Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Japonya dahil dünyanın pek çok yerinde kabul ediliyor. İngiltere’de bu güne, “April Fools' Day - Nisan Aptallar Günü”, İskoçya’da “Gowk veya Cuckoo Günü” deniyor. İrlanda’da bu özel günde mektup emanet edilme geleneği sürüyor. İnsanlar "aptallara daha fazla gönder" yazılı mektupları birbirlerine göndererek, gülümsetiyor.
İran’da "Dorugh e 13om Farvardin- Farvardin 13'ün yalanı” denen farklı bir gün kutluyor. Farvardin, Celali takviminde ilk ay. Miladi takvime göre bu ay, 21 Mart'ta başlayıp 20 Nisan'da sona eriyor. İnsanlar da şakalarını, 1 Nisan'a eşdeğer olan Farvardin 13'ünde yapıyor. Hindistan'da ise 1 Nisan Dünya Şaka Günü, 31 Mart'ta rengarenk toz boyaların havada uçuştuğu “Holi”de kutlanıyor.
Dünya genelinde yapılan en ilginç şakalar
Dünya genelinde kitleleri inandırmayı başaran yaratıcı şaka örnekleri bulunuyor. İşte tarihi kayıtlara geçen ve etkili olan bazı şakalar.
- Gelmiş geçmiş en ilginç şakalardan birinde BBC'nin imzası bulunuyor. 1957'de yayımlanan "Panorama" adlı programda, aşırı ılık geçen kış nedeniyle spagettilere saldıran böceklerin ortadan kalktığı, bu sayede İsviçreli köylülerin ağaçlarında yetişen spagetti rekoltesinin rekor kırdığı duyuruluyor. Bunun üzerine İngilizler kanalı telefon yağmuruna tutup evlerinde nasıl spagetti yetiştirebileceklerini soruyor.
- 1976'da da İngiliz gökbilimci Patrick Moore’un yaptığı şaka da bir hayli ilginç. Moore, 1976’nın 1 Nisan günü saat 09.47'de Pluton’un Jüpiter'in arkasına geçeceğini, gezegenlerin bu dizilişinin Dünya'nın çekim gücünü azaltacağını söylüyor. Gezegenler bu şekilde belirtilen saatte sıralandığında sıçrayanların havada uçma hissi yaşayacağını söyleyen Moore'un bu açıklamasının binlerce kişi tarafından uygulandığı sanılıyor.
- Amerikan Sports Ilustrated dergisi, 1985 yılındaki nisan sayısında, beyzbol topuna saatte 270 km hızla vurabilen, New York Mets takımına transfer olacak Sidd Finch adlı hayali bir oyuncunun haberini yayımlıyor. İşin ilginci makalede, oyuncunun bu yeteneğini bir Tibet manastırında idman yaparak kazandığı yazılıyor.
- 1996'da Amerikan fast food zinciri Taco Bell, Amerikan’ın bağımsızlık tarihinin sembolü olan Philadelphia'daki özgürlük çanını satın aldığını duyuruyor. Üstelik, federal hükümetin çanın adını Taco Özgürlük Çanı olarak değiştirdiğini de ekliyor. Bu şaka biraz tepki görüyor!
- 1998'de fast food zinciri Burger King, USA Today gazetesine verdiği tam sayfalık bir ilanla sınırları zorluyor. İlanda ünlü "Whopper" hamburgeri yerine, solak 32 milyon Amerikalı için "Solaklar için Whopper" ürünü çıkarılacağı yazıyor. Sonrasında yeni hamburgerden tatmak isteyen muhtemelen solak yüz binler şubelere akın ediyor.
1 Nisan’a özel şaka önerileri
Bu yıl cuma gününe denk gelen 1 Nisan’da yapılabilecek sosyal medyadan derlediğimiz şaka önerilerine bir bakalım.
- Sabunu şeffaf oje ile kaplayıp banyoya koyun. Sonra da evdekilerin ellerini yıkarken sabunun neden köpürmediğine dair şaşkınlığını ağzınız kulaklarınızda izleyin!
- Ofisinizde tatlı bir hava estirmek amacıyla iş arkadaşınızın koltuğunun altına havalı korna bağlayın! Sesli bir şaka olacak ama ne de olsa 1 Nisan.
- Bisküvinin arasındaki kremayı temizleyip yerine diş macunu sıkın. Kahvenin yanında şaka kurbanına hediye edin.
- Gazeteye “Ajan aranıyor”, “Mucit yetiştirilir” gibi komik bir ilan verip altına arkadaşınızın numarasını yazın.
- Ev ahalisine, şampuan ya da diş macununa gıda boyası koyarak unutamayacağı renkli ve tatlı (!) bir şaka yapabilirsiniz.
- Şaka kurbanının sevdiği bir ünlünün ismini onun telefonuna, hatırası olan eski bir arkadaşının ya da bir çizgi film karakterinin adıyla ve kendi numaranızla kaydedin. Böylece 1 Nisan günü sabah erken saatlerde onu arayıp ya da ona mesaj atıp şaşırtın.
- Biraz ön hazırlık yapmanız gerekecek. İş arkadaşınızın klavyesine önceden biraz tohum serpiştirip yeşillenmesini bekleyin. 1 Nisan’a denk getirmek önemli tabi!
- Yine bir klavye şakası. Şaka kurbanının klavyesindeki harfleri söküp karıştırın. Ancak eğer iş yetiştirmesi gereken bir dönemdeyse tepkiyi göze almalısınız.
- Oyuncakçıdan ya da şaka malzemeleri satan bir dükkandan küçük plastik böcek ya da sinek edinin. Plastik haşereyi buz kalıbına koyarak kalıbı suyla doldurun ve buzlukta donmasını bekleyin. Soğuk içecek isteyen şaka kurbanının bardağına özel buzu koyun. Sonrasında olacakları izleyin.
- Yine bir ofis şakası. İş arkadaşınızın bilgisayarının masaüstü ekranın resmini (screenshot) alın. Kurbanınızın bilgisayarında bu resmi arka plan yapın. Daha sonra araç çubuğunu ve kısayol simgelerini gizleyin. Tekrar kontrolü sağlamak için çabalamasını izlemeye hazır olun.
KAYNAKLAR
NTV tarih dergisi
