13 yıl aradan sonra İstanbul’un önemli sanat merkezlerinden Atatürk Kültür Merkezi (AKM) 29 Ekim 2021 tarihinden tekrar sanatseverlere kapıları açtı. Peki dünden bugüne AKM’de neler değişti?
Cumhuriyet döneminin önemli simgelerinden AKM ilk olarak 1969’da açıldı
Projenin başlangıcı 1936 yılına kadar uzanıyor. Taksim Meydanı’na opera binası yapılmasını ve Topçu Kışlası ve çevresindeki mezarlıkların parka dönüştürülmesini içeren proje ilk olarak mimar ve şehir planlamacısı Henri Prost tarafından hazırlandı. Bu kapsamda opera binasının inşası için İstanbul’a gelen mimar Auguste Perret ne yazık ki İkinci Dünya Savaşı sebebiyle projeyi gerçekleştiremedi.
Görsel Kaynak: akmistanbul.gov.tr
Daha sonra Mimar Feridun Kip ve Mimar Rüknettin Güney yeni bir proje çizdiler. Bu projenin temeli 29 Mayıs 1946 yılında atıldı. Ödenek yetersizliğinden yarım kalan bina, 1953 yılında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’na verildi. Daha sonra Yüksek Mimar Mühendis Hayati Tabanlıoğlu’nun projesiyle 1956 yılında inşaata devam edildi. Böylece bina “İstanbul Kültür Sarayı” adıyla 1969 yılında opera ve tiyatro eserlerini sergilemek amacıyla açılışını yaptı. Açılışta Verdi’nin Aida Operası ve Ferit Tüzün’e ait Çeşmebaşı Balesi sahnelendi. Kendi döneminde dünyanın dördüncü en büyük sanat merkezi olan İstanbul Kültür Sarayı aynı zamanda işlevsel mimarisi ve gelişmiş mekanik sistemleri ile dikkat çeken bir yapıydı. Geniş Büyük Salon ve sahnede bulunan asansör sistemleri eski yapıdaki önemli noktalardı.
Yangında önemli eserler de zarar gördü
23 yıl gibi uzun bir sürede inşaatı tamamlanan İstanbul Kültür Sarayı binasında 27 Kasım 1970 tarihinde sebebi bilinmeyen bir yangın çıktı. Arthur Miller’ın Cadı Kazanı adlı oyununun sahnelendiği sırada çıkan yangında herhangi bir can kaybı yaşanmadı. Bununla birlikte bina oldukça büyük hasar aldı. Aynı zamanda Topkapı Sarayı’ndan Dördüncü Murad adlı oyunun galası için getirilen Dördüncü Murad’a ait bir kaftan, değerli bir Kur’an ve Dördüncü Murad’ı gösteren bir tablo da yangında zarar gördü.
Görsel Kaynak: akmistanbul.gov.tr
Bu yangından sonra bina yine Yüksek Mimar Mühendis Hayati Tabanlıoğlu tarafından onarıldı. Böylece sekiz yıl sonra 6 Ekim 1978 yılında bina Atatürk Kültür Merkezi olarak ikinci açılışını gerçekleştirdi. Bu tarihten itibaren Atatürk Kültür Merkezi; opera, tiyatro ve bale gibi birçok sanat eserine ev sahipliği yaparak 2000’li yılların başına kadar işlevselliğini sürdürdü.
30 Mayıs 2018’te AKM tamamen yıkıldı
2005 yılına gelindiğinde dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, Atatürk Kültür Merkezi’nin ekonomik ömrünün tamamladığını ileri sürerek yıkılmasını önerdi. Bu öneriye birçok sanat ve sivil kuruluş tepki gösterdi. 2008 yılında ise İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından üstlenilen Atatürk Kültür Merkezi’nin yenileme projesi Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından protokolle imzalandı. Bu protokol kapsamında proje Tabanlıoğlu Mimarlık’a verildi. 2009 yılında binanın aslında uygun olarak yenilenmesi ve geliştirilmesine dair ilgili taraflar ile bir protokol daha yapıldı.
Görsel Kaynak: akmistanbul.gov.tr
31 Mayıs 2008’de tadilat amacıyla kapatılan Atatürk Kültür Merkezi’nde oynanan son oyun İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında gelen Danimarka yapımı Operation: Orfeo idi. 13 Şubat 2018’de yıkımı başlayan binanın tamamen yıkılması 30 Mayıs 2021 tarihinde gerçekleşti.
Eski AKM’nin yapısal özellikleri
31 bin yedi yüz iki metrekarelik bir arsa üzerine inşa edilen binanın alanı on dört bin altı yüz altı idi. Binanın içerisinde bin 307 kişilik Büyük Salon, beş yüz iki kişilik konser salonu, iki yüz 96 kişilik tiyatro salonu ve iki yüz altı kişilik bir sinema salonu bulunuyordu. 1993 yılında binaya yüz 90 kişilik Aziz Nesin Sahnesi’nin de eklenmesiyle AKM içerisinde toplamda beş salon yer alıyordu. Ayrıca binanın üst katlarında bir sergi salonu da mevcut idi.
Restorasyondan sonra Atatürk Kültür Merkezi
Taksim Meydanı’nda yer alan AKM eskisi gibi yerli ve yabancı yapımlara yer vererek sanatseverleri ve sanatçıları ağırlamaya devam ediyor. Toplamda 32 ay süren çalışmalara, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un açıklamalarına göre iki milyar TL harcandı.
Birçok farklı türde esere ev sahipliği yapan Atatürk Kültür Merkezi gelişmiş akustik sistemleri ve yeni mimarisiyle dikkat çekiyor. Binanın içerisinde iki bin 40 kişilik opera salonu, sekiz yüz iki kişilik bir tiyatro salonu ve dört yüz on metrekarelik AKM Galeri ve AKM Çok Amaçlı Salon’u yer alıyor.
Görsel Kaynak: akmistanbul.gov.tr
Bunların yanında AKM içinde bulunan AKM Çocuk Sanat Merkezi, AKM Müzik Kayıt Stüdyosu ve Müzik Platformu gibi mekanlar da öne çıkan yerler arasında. Binanın içinde yer alan Kültür Sokağı aldı yerde bulunan bu mekanlar, gelişmiş teknik ekipmanlarla gençleri ve çocukları sanat üretmeye teşvik etmeyi amaçlıyor.
Açılışını Mimar Sinan’ı anlatan Sinan adlı opera ile yapan AKM, Profesyonel ve Carmen gibi çok sevilen opera ve tiyatro eserlerini ilerleyen zamanlarda seyircileriyle buluşturmayı planlıyor. Bunun yanında birçok müzik resitali ve dans gösterisi de AKM’nin etkinlik programında mevcut.
Quick Sigorta'dan Sanata Destek! Perde Açılıyor 'Konut'ta Tiyatro Başlıyor!
Konut Sigortası sahibi tüm sigortalılarımıza 2 tiyatro bileti! Ayrıca 3 masal da hediye.
Detaylar:
