Türkiye'de devlet hastanelerinde uzaktan muayene dönemi başladı. Yaklaşık bir aydır uygulanan bu yeni sistem hakkında neler biliyoruz?
Pandemiyle beraber daha net bir biçimde görüldü ki dünyadaki nüfus artışına bağlı olarak sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyaç arttı ve mecburen sağlık hizmetlerinin kapsamı genişledi. Mevcut talebi karşılamak ve topluma daha nitelikli sağlık hizmeti sunabilmek adına bilim ve teknolojinin imkanlarından yararlanmak zorunlu oldu. Bu kapsamda pek çok ülkede “elektronik-sağlık sistemine” geçiş yaygınlaştı.
Koronavirüs salgını döneminde karantinadaki hastalar için uzaktan muayene sistemi uygulanıyordu. Sağlık Bakanlığı “Uzaktan Sağlık Hizmetinin Sunulmasına Dair Yönetmelik”i Şubat 2022’de yürürlüğe almıştı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ise Sağlık Uygulama Tebliği’nde değişiklik yaparak uzaktan hasta değerlendirmeye yönelik sağlık hizmetlerinin bedellerini karşılama kararı aldı. Bu kapsamda 22 Mayıs 2024 tarihinde devreye giren uzaktan muayene sisteminin işleyişine daha yakından bakıyoruz.
Öncelikle uygulamaya alınan uzaktan muayene sisteminin amacı, hastanelerdeki yoğunluğu azaltmak ve hastaların sağlık hizmetlerine çok daha kolay bir biçimde erişimini sağlamak. Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde uygulanmaya başlanan uzaktan muayene sisteminin ücreti Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanıyor. Uzaktan muayene için talep edilen randevu, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) aracılığıyla alınıyor. Randevu alınan hastane için uzaktan muayene günde bir hekimle görüşme ile sınırlı. SGK, aynı hastanede aynı hasta için günde sadece bir uzaktan muayene ücretini karşılıyor.
Uzman doktorlar tarafından yapılan uzaktan muayenede SGK, hastanın aynı hastaneye yapılan acil servise başvurular hariç, aynı uzmanlık dalı için on gün içinde yapacağı yeni uzaktan muayene bedelini karşılamıyor. Doktorlar, uzaktan muayenenin sonrasında tedaviye yönelik olarak e-reçete ile ilaç yazabiliyor. Uzaktan muayenede yazılan ilaçlar, tıpkı normal muayenede olduğu gibi SGK ile anlaşmalı eczanelerden alınabiliyor. Doktorlar hasta için e-rapor da düzenleyebiliyor.
Uygulamada öne çıkanlar şu maddelerle sıralanabilir:
- Uzaktan muayene, Sağlık Bakanlığı'na bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmeti kuruluşlarınca veriliyor. İkinci basamak hastaneler, eğitim ve araştırma hastanesi olmayan devlet hastaneleri ve dal hastaneleri ile bu hastanelere bağlı semt poliklinikleri (TIP merkezleri), entegre ilçe hastanelerinden oluşuyor. Üçüncü basamağa ise şehir, eğitim ve araştırma hastaneleri dahil.
- Uzaktan muayene olabilmek için randevular, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden alınabiliyor.
- Muayene bedelini SGK karşılıyor.
- Uzaktan muayene sistemi, sadece devlet hastanelerinde uygulanıyor.
- Sistem sadece uzman doktorlar tarafından uygulanabiliyor.
- Uzman doktorlar, uzaktan sağlık hizmeti alan hastalara gerekli durumlarda yüz yüze muayene önerisi de yapabiliyor.
- Muayene sonrasında doktorlar, e-reçete aracılığıyla gerekiyorsa hasta için ilaç yazabiliyor.
- SGK, aynı hastanedeki aynı bölüm için 10 gün içinde alınacak randevuları karşılamıyor.
- Bu yeni uygulama ile gerçekleşen muayenelerin sonuçları hastaların e-Nabız platformuna işleniyor. Bu şekilde hasta, e-Nabız üzerinden uzman doktorlarla doğrudan iletişime geçebiliyor, gerekiyorsa hastaya e-reçete yazılabiliyor.
Türkiye’de bu düzenlemeyle beraber uzaktan hasta takibini de içine alan e-sağlık hizmeti; hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavi edilmesi, izlenmesi ve sağlığın yönetilmesi süreçlerini iyileştirmek için ağ bağlantıları, mobil yazılımlar, robotik uygulamalar, akıllı cihazlar, veri tabanları, video konferans gibi bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanan araç ve hizmetler olarak tanımlanıyor. Kişilerin genel sağlık hizmetlerine erişimi ile sağlık hizmetlerinin kalitesinin iyileştirmesinin ve sağlık sektörünün genel verimliliğinin artırılmasının sağlanmasında önemli bir konuma sahip olan e-sağlık hizmetleri, geliştirilmeye devam ediyor.
